เทรดวอตช์ | ชัยชนะของ 'ทรัมป์' สู่ USMCA?

10 ต.ค. 2561 | 09:50 น.
101061-1650

… จากฐานข้อมูลการค้าการลงทุนของสหรัฐอเมริกากับเม็กซิโก และการค้าภายในกรอบข้อตกลงการค้าเสรีอเมริกาเหนือ (นาฟต้า) มีเรื่องน่าสนใจหลายเรื่องที่นำมาเล่าสู่กันฟัง การค้าสินค้าและบริการนั้น ในปี 2560 สหรัฐอเมริกามีการค้ากับเม็กซิโก มูลค่ารวม 615.9 พันล้านดอลลาร์สหรัฐฯ เป็นการส่งออกจากสหรัฐอเมริกา 276.2 พันล้านดอลลาร์สหรัฐฯ และเป็นการนำเข้า 339.8 พันล้านดอลลาร์สหรัฐฯ ทำให้สหรัฐฯ ขาดดุลการค้า 63.6 พันล้านดอลลาร์สหรัฐฯ เป็นสัญญาณที่อเมริกาต้องเอาคืนจากคู่ค้าที่ได้ดุลการค้ากับเขา

หากพิจารณาเฉพาะการส่งออกสินค้าเพียงอย่างเดียว เม็กซิโกที่เป็นตลาดที่มีความสำคัญเป็นลำดับที่ 2 ในการส่งออกของสหรัฐฯ ในปี 2560 มีสัดส่วนในการส่งออกเท่ากับ 15.7% ของการส่งออกทั้งหมด โดยสหรัฐฯ พึ่งพานำเข้าจากเม็กซิโกและมีความสำคัญเป็นลำดับที่ 2 เช่นกัน และมีสัดส่วนในการนำเข้า 13.4% โดยมีข้อสังเกต ดังนี้

การส่งออกจากสหรัฐอเมริกาไปเม็กซิโก มีมูลค่า 243.3 พันล้านดอลลาร์สหรัฐฯ ในปี 2560 เพิ่มขึ้น 5.8% เมื่อเทียบกับปีก่อนหน้า 79% เมื่อเทียบกับ 10 ปีก่อน และ 485% เมื่อเทียบกับก่อนมีข้อตกลงการค้าเสรีอเมริกาเหนือ หรือ 23 ปีก่อน


TP8-3407-B


การนำเข้าของสหรัฐอเมริกาจากเม็กซิโก มีมูลค่า 314.3 พันล้านดอลลาร์สหรัฐฯ ในปี 2560 เพิ่มขึ้น 6.9% เมื่อเทียบกับปีก่อนหน้า 49.1% เมื่อเทียบกับ 10 ปีก่อน และ 687% เมื่อเทียบกับก่อนมีข้อตกลงการค้าเสรีอเมริกาเหนือ หรือ 23 ปีก่อน

จากข้อสังเกตทั้ง 2 ข้อนี้ พบว่า นอกจากสหรัฐฯ จะขาดดุลการค้าสินค้าจากเม็กซิโกแล้ว ในปัจจุบัน อัตราการเพิ่มขึ้นของการนำเข้ายังสูงขึ้นอีกด้วย เมื่อมีข้อตกลงนาฟต้าตั้งแต่ปี 2537

สินค้าที่สหรัฐฯ ส่งออกและนำเข้าจากเม็กซิโก มีความคล้ายคลึงกันในพิกัดศุลกากรที่ 2 หลัก ขณะที่ สหรัฐอเมริกาส่งออกสินค้าอุตสาหกรรม เช่น เครื่องจักร เครื่องจักรไฟฟ้า น้ำมัน รถยนต์ และพลาสติก แต่มีการนำเข้าจากเม็กซิโก เช่น รถยนต์ เครื่องจักรไฟฟ้า เครื่องจักร เครื่องมือแพทย์และเลนส์ และน้ำมัน

"ทั้งนี้ เครื่องจักร เครื่องจักรไฟฟ้า และรถยนต์ เป็นการค้าสินค้าในหมวดเดียวกัน และสหรัฐฯ ขาดดุลทั้ง 3 รายการอุตสาหกรรม"

การค้าสินค้าเกษตร สหรัฐฯ ก็ขาดดุลเม็กซิโก

การค้าภาคบริการนั้น สหรัฐฯ ได้ดุลเม็กซิโก โดยมีการส่งออก 32.9 พันล้านดอลลาร์สหรัฐฯ และนำเข้า 25.5 พันล้านดอลลาร์สหรัฐฯ โดยที่การส่งออกของสหรัฐฯ มีการท่องเที่ยว การขนส่ง และสินค้าทรัพย์สินทางปัญญา ทั้ง Software และขั้นตอนการผลิตสินค้าอุตสาหกรรม และสหรัฐฯ นำเข้าการท่องเที่ยว การขนส่ง และการให้บริการทางเทคนิค มูลค่าการได้ดุลบริการของสหรัฐอเมริกานั้น มีสัดส่วนเพียง 10.5% ของการเสียดุลการค้าสินค้า


car.2


การลงทุนโดยตรงระหว่างประเทศนั้น หากพิจารณาถึงการลงทุนสะสม (Stock) สหรัฐฯ มีการลงทุนในเม็กซิโก 109.7 พันล้านดอลลาร์สหรัฐฯ ณ ปี ค.ศ. 2017 ขณะที่ เม็กซิโกมียอดการลงทุนสะสมเพียง 18 พันล้านดอลลาร์สหรัฐฯ โดยการลงทุนจากสหรัฐฯ เป็นการลงทุนการผลิตสินค้าอุตสาหกรรมและสถาบันการเงินที่ไม่ใช่ธนาคาร ส่วนเม็กซิโกลงทุนในการผลิตสินค้าอุตสาหกรรม การค้าส่ และการทำธุรกิจอสังหาริมทรัพย์

ในการศึกษางานวิชาการ พบว่า การค้าระหว่างสินค้าในหมวดอุตสาหกรรมเดียวกันระหว่างสหรัฐฯ และเม็กซิโกนั้น เป็นการค้าชิ้นส่วนและอุปกรณ์ของยานยนต์ และการค้าชิ้นส่วนและอุปกรณ์ของเครื่องจักรไฟฟ้า เป็นการจัดหาแหล่งผลิตชิ้นส่วนที่ถูกกว่าผลิตเอง การขนส่งที่มีระบบโลจิสติกส์ที่คล่องตัวมารองรับ โดยมีต้นทุนการขนส่งที่ต่ำ และผลของการนำเข้าสินค้าขั้นกลางการยกเลิกการเก็บภาษีศุลกากรจากข้อตกลงนาฟต้า ทั้งนี้ การค้าระหว่างสหรัฐฯ และแคนาดาก็มีลักษณะที่คล้ายกันของการค้าที่เป็นห่วงโซ่การผลิต สหรัฐฯ มีสัดส่วนการนำเข้าสินค้าขั้นกลาง 50% ขณะที่ สหภาพยุโรปและจีน มีสัดส่วน 37% และ 28% (ตามลำดับ) แสดงถึงการพึ่งพาประเทศในกรอบเขตการค้าเสรีเดียวกันของสหรัฐฯ สูงกว่าอีก 2 ชาติมหาอำนาจ


นํ้ามัน

จากการเจรจาเขตการค้าเสรีอเมริกาเหนือ ที่จะเปลี่ยนชื่อเป็น USMCA จากข้อมูลจะพบว่า คำว่าการค้าเสรีถูกตัดออกไป เหลือเพียงข้อตกลง อีกทั้งแนวโน้มจะมีการกำเนิดกฎแหล่งกำเนิดของสินค้า (Rule of Origin) ใหม่ โดยมีการเพิ่มสัดส่วนมูลค่าของยานยนต์ที่ทำให้สหรัฐฯ หมายถึงว่า ต้องใช้สินค้าขั้นกลางในสหรัฐฯ มากขึ้น และรถยนต์นั้นต้องผลิตจากโรงงานที่มีการจ่ายค่าแรงงานอัตรารายได้สูงในระดับหนึ่ง กล่าวได้ว่า โรงงานในเม็กซิโกจะถูกกำจัดออกไปจากห่วงโซ่อุปทาน แน่นอนสินค้าสำเร็จรูปต้องแพงขึ้น ที่สุดจะเป็นชัยชนะของทรัมป์หรือไม่ หลังการปรับกติกาการค้าของภูมิภาค ต้องดูเสียงประชาชนต่อไป


……………….
คอลัมน์ : เทรดวอตช์ โดย ดร.ชโยดม สรรพศรี คณะเศรษฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

หนังสือพิมพ์ฐานเศรษฐกิจ ปีที่ 38 ฉบับที่ 3,407 วันที่ 7 - 10 ต.ค. 2561 หน้า 08

ข่าวที่เกี่ยวข้อง :
USMCA ข้อตกลงการค้า ที่เกิดมาเพื่อฆ่าจีนและเวียดนาม
ผวา! USMCA ทุบส่งออกรถยนต์-ชิ้นส่วนไทย

เพิ่มเพื่อน ดาวน์โหลดอีบุ๊กแทรกข่าว