ทำใจก่อนทำงาน

คนส่วนใหญ่มักเริ่มทำงานหลังจากสำเร็จการศึกษาจากวิทยาลัย บางคนต้องแข่งขันเพื่อเข้าทำงานในบริษัทดีๆ ขณะที่บางคนมีงานที่ดีรออยู่ในธุรกิจครอบครัวแล้ว แน่นอนว่าหากพ่อแม่ทำธุรกิจครอบครัว การที่ลูกจะเข้าร่วมทำงานกับครอบครัวนั้นไม่ใช่เรื่องยากอะไร สามารถได้งานที่ดีซึ่งหายากในเศรษฐกิจปัจจุบันและยังมีข้อได้เปรียบในการทำงานกับพ่อแม่อีกมากมาย อย่างไรก็ตามเหรียญมี 2 ด้านเสมอ โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อเจ้านายเป็นคนที่เลี้ยงคุณมาตั้งแต่เกิด ดังนั้นก่อนที่เข้าทำงานในธุรกิจครอบครัวให้พิจารณา 6 เรื่องต่อไปนี้

ไม่ได้รับการยอมรับ แม้ว่าจะมีคุณสมบัติเหมาะสมที่สุดสำหรับตำแหน่งงานนั้นเพียงใด แต่คนรอบข้าง เพื่อนร่วมงานและลูกค้าส่วนมากจะถือว่าคุณได้เข้ามาทำงานเพียงเพราะเป็นลูกของเจ้านายเท่านั้น ดังนั้นเมื่อคนอื่นๆเชื่อว่าความสำเร็จของคุณเป็นผลมาจากการเล่นพรรคเล่นพวก ก็จะไม่ปฏิบัติต่อคุณด้วยความเคารพ ซึ่งอาจสร้างความขุ่นเคืองและความเกลียดชังในที่ทำงานได้อย่างมากทีเดียว และนั่นย่อมจะสร้างความไม่สบายใจให้กับทุกฝ่าย รวมถึงยังอาจส่งผลต่อความภาคภูมิใจในตัวของคุณเองอีกด้วย

แรงเสียดทานในครอบครัว การทำงานกับพ่อแม่อาจนำไปสู่ความขัดแย้งที่รุนแรงได้ เพราะอาจ ถูกมองว่าเป็นเด็กอยู่เสมอหรือมีความคาดหวังสูง บวกกับความผูกพันทางอารมณ์กับเจ้านายย่อมจะทำให้เกิดความรู้สึกเจ็บปวดหรือไม่สบายใจในที่ทำงาน ได้ง่ายมาก ซึ่งความขัดแย้งเหล่านี้ไม่เพียงแต่สามารถนำไปสู่ปัญหาครอบครัวเท่านั้น แต่ยังอาจเป็นอันตรายต่อทั้งบริษัทได้อีกด้วย

ไม่มีทางหนี เมื่อตัดสินใจเข้าร่วมธุรกิจครอบครัวแล้วอาจรู้สึกเหมือนติดกับดัก แม้ว่าโอกาสในการทำงานจะมีมากแต่ก็มักจะมาพร้อมความรู้สึกผูกพันกับธุรกิจครอบครัว ซึ่งท้ายที่สุดแล้วจะทิ้งพ่อแม่ได้อย่างไรในเมื่อพวกเขาใช้เวลาหลายปี
ในการสอนคุณเกี่ยวกับธุรกิจครอบครัว หากคุณตัดสินใจที่จะทำงานใหม่และออกจากธุรกิจครอบครัว พ่อแม่ก็อาจไม่พอใจและคุณพร้อมจะรับความโกรธเคืองจากคนที่รักคุณมาทั้งชีวิตได้หรือไม่

การมีอารมณ์ร่วม ในช่วงเวลาที่ยากลำบาก แม้จะไม่มีพ่อแม่คนไหนต้องการให้ลูกมาเห็นตนเองในตอนที่อ่อนแอ แต่คุณอาจจะเห็นภาพที่พ่อแม่ต้องดิ้นรนเพื่อปิดการขายและพยายามทำทุกอย่างเพื่อประคับประคองธุรกิจให้อยู่ต่อไปได้ ดังนั้นการทำงานกับพ่อแม่แทนที่จะเป็นบริษัทขนาดใหญ่ภายนอก จะทำให้คุณมีชีวิตส่วนตัวแบบขึ้นๆ ลงๆ แบบผู้ประกอบการ

ไอเดียถูกเมิน พ่อแม่อาจยากที่จะมองคุณเป็นอย่างอื่นนอกจาก “เด็กผู้ชายตัวน้อย” หรือ “เด็กผู้หญิงตัวเล็กๆ” ดังนั้นจึงอาจไม่เห็นคุณค่าไอเดียของคุณมากเท่ากับพนักงานคนอื่น เมื่อคุณนำเสนอไอเดียใหม่ๆ ในที่ทำงาน พ่อแม่จึงมักมีแนวโน้มที่จะปัดตกไอเดียเหล่านั้นหรือไม่สนใจโดยสิ้นเชิง ด้วยท่าทีเหมือนคุณเป็นเด็ก ซึ่งการปฏิเสธแบบนี้อาจทำให้คุณรู้สึกแย่และสร้างความขัดแย้งกันได้ง่าย

เวลาครอบครัวคือเวลาทำงาน เมื่อต้องทำงานกับพ่อแม่ อาจเริ่มรู้สึกว่าทุกอย่างที่คุณพูดเป็นเรื่องของงานทุกครั้งที่รวมตัวกันไม่ว่าจะเป็นงานเลี้ยงอาหารคํ่าวันปีใหม่หรืองานวันเกิด การสนทนามักเปลี่ยนไปเป็นเรื่องธุรกิจเสมอ ซึ่งนี่อาจสร้างความกดดันให้กับความสัมพันธ์ในครอบครัวและคุณอาจรู้สึกสูญเสียการเชื่อมโยงความเป็นส่วนตัวที่เคยมีกับพ่อแม่ไป

จากที่กล่าวมาแล้วในข้างต้นจะเห็นว่าการทำงานกับพ่อแม่เป็นเรื่องที่ค่อนข้างท้าทาย ซึ่งไม่เพียงแต่คนนอกเท่านั้นที่จะคิดว่าคุณไม่มีคุณสมบัติที่เหมาะสมเพียงพอสำหรับงาน แม้แต่พ่อแม่ญาติพี่น้องก็อาจทำให้คุณอึดอัดใจและโกรธเคืองได้ใน
สักวันหนึ่ง การมีทัศนคติทางบวก สื่อสารกันอย่างเปิดเผยและความชัดเจนในการทำงานจะทำให้ปัญหามีน้อย และสุดท้ายผลงานจะพูดแทนคุณเองในที่ทำงานของครอบครัว 

คอลัมน์ : ผศ.ดร.เอกชัย อภิศักดิ์กุล

คณบดีคณะวิทยพัฒน์ และผู้อำนวยการศูนย์ธุรกิจครอบครัว มหาวิทยาลัยหอการค้าไทย ([email protected])

หน้า 31 หนังสือพิมพ์ฐานเศรษฐกิจ | ฉบับ 3489 ระหว่างวันที่ 21 - 24 กรกฎาคม 2562