ตรวจแถว! ส่องกำลังพลจีนประจำการในฮ่องกง

สถานการณ์การชุมนุมในฮ่องกงมาถึงขั้นที่หลายฝ่ายหวั่นวิตกกันว่านอกจากการปราบปรามด้วยความรุนแรงที่เพิ่มขึ้นเรื่อยๆโดยเฉพาะเมื่อสุดสัปดาห์ที่ผ่านมา ที่ฝ่ายตำรวจฮ่องกงทั้งในและนอกเครื่องแบบ ใช้แก๊สน้ำตา กระบอง สเปรย์พริกไทย และแม้กระทั่งกระสุนปลอม ระดมเข้าใส่ทำให้ผู้ชุมนุมได้รับบาดเจ็บกันเป็นจำนวนมากนั้น สิ่งที่กำลังจะตามมาคือ มาตรการขั้นเด็ดขาด ที่โฆษกหน่วยงานรัฐบาลจีนประกาศชัดแล้ววานนี้ (12 ส.ค.) ว่า พร้อมใช้ ‘กำปั้นเหล็ก’ จัดการกับการชุมนุมที่รุนแรง นักวิเคราะห์ตีความว่า นั่นเป็นการส่งสัญญาณหรือไม่ ว่าจีนพร้อมแล้วที่จะส่งกองทัพปลดแอกประชาชนจีน (พีแอลเอ) ซึ่งเป็นกองกำลังจากจีนแผ่นดินใหญ่ เข้ามาควบคุมสถานการณ์ในฮ่องกง

ภาพของกองทัพจีนที่ไล่บดขยี้กลุ่มผู้ชุมนุมเรียกร้องประชาธิปไตยที่จัตุรัสเทียนอันเหมินในกรุงปักกิ่งเมื่อปี 2532 ซึ่งครั้งนั้นมีผู้เสียชีวิตนับหมื่นคน จะย้อนกลับมาเกิดขึ้นกับฮ่องกงหรือไม่ เป็นเรื่องที่สร้างความหวาดหวั่นให้กับผู้ที่ติดตามข่าวทั่วโลก นักลงทุนเริ่มกระสับกระส่ายกับสิ่งที่เกิดขึ้นในศูนย์กลางการเงินของเอเชียอย่างฮ่องกง ว่าสถานการณ์จะคลี่คลายลงเมื่อไหร่และอย่างไร สิ่งหนึ่งที่อาจจะทำให้ความกังวลที่ว่านี้ลดลงหรือเพิ่มขึ้นนั้น คือความเข้าใจเกี่ยวกับสถานการณ์และท่าทีของกองทัพจีนในเรื่องนี้

กองกำลังรักษาการณ์ในฮ่องกง

สำนักข่าวบลูมเบิร์กรายงานว่า นับตั้งแต่ที่อังกฤษส่งคืนฮ่องกงให้กลับสู่การปกครองของจีนภายใต้ นโยบาย 1 ประเทศ 2 ระบบเมื่อปี 2540 นั้น จีนก็ส่งกองทหารเข้ามาประจำการในฮ่องกงอยู่แล้ว ซึ่งปัจจุบันมีจำนวนประมาณ 6,000 นาย นอกจากนี้ ยังมีอีกจำนวนนับพันๆนายประจำการอยู่ในเขตเมืองเสิ่นเจิ้นของจีนแผ่นดินใหญ่ซึ่งอยู่ห่างจากชายแดนจีน-ฮ่องกงเพียงราวๆ 30 กิโลเมตร กองบัญชาการของกองทัพพีแอลเอในฮ่องกงตั้งอยู่ในย่านธุรกิจสำคัญของฮ่องกง ห่างจากอาคารแบงก์ ออฟ อเมริกา เพียงไม่กี่ก้าว ภายใต้กฎหมายพื้นฐานมาตรา 14 ระบุว่า ในกรณีจำเป็น รัฐบาลของเขตปกครองพิเศษฮ่องกงอาจจะขอความช่วยเหลือไปยังรัฐบาลกลางในจีนแผ่นดินใหญ่เพื่อให้กองกำลังรักษาการณ์ของจีนในฮ่องกงเข้าช่วยรักษาความสงบเรียบร้อยของบ้านเมืองหรือเข้าช่วยบรรเทาสาธารณภัย แต่ที่ผ่านมา รัฐบาลฮ่องกงก็ไม่เคยขอความช่วยเหลือจากกองทัพพีแอลเอที่ประจำการอยู่ในฮ่องกง เว้นแต่ในปี 2561 ที่ทหารจีนกว่า 400 นายถูกมอบหมายให้เข้าปฏิบัติการช่วยเหลือฮ่องกงฟื้นฟูสภาพความเสียหายหลังถูกพายุไต้ฝุ่น ‘มังคุด’ พัดถล่ม ครั้งนั้นรัฐบาลฮ่องกงระบุว่า ไม่ได้ขอความช่วยเหลือดังกล่าวแต่อย่างใด

อาคารปริ้นซ์ ออฟ เวลส์ ที่ตั้งของกองบัญชาการกองทัพจีนในฮ่องกง

ในส่วนของจีนเองได้ขีดเส้นแดงไว้เช่นกันว่า จะไม่ส่งกองทัพเข้ามาก้าวก่ายกับฮ่องกงตราบเท่าที่ 1) ไม่มีภัยคุกคามความมั่นคงภายในประเทศของจีน 2) ไม่มีการท้าทายอำนาจรัฐบาลกลาง (จีนแผ่นดินใหญ่) และ 3) ไม่มีการเข้ามาใช้ฮ่องกงเป็นฐานในการบ่อนทำลายจีน

นายหยาง กวง โฆษกของสำนักงานกิจการภายในฮ่องกงและมาเก๊า สังกัดคณะรัฐมนตรีจีน แถลงเมื่อวันจันทร์ (12 ส.ค.) ว่าจีนยืนหยัดเคียงข้างนางแคร์รี แลม ผู้บริหารสูงสุดของฮ่องกงและสนับสนุนการปฏิบัติงานของเจ้าหน้าที่ตำรวจฮ่องกง ทั้งยังไม่ปฏิเสธความเป็นไปได้ที่ว่า กองทัพจีนอาจเข้าแทรกแซงสถานการณ์การชุมนุมในฮ่องกง เพราะในระยะหลังๆ ทั้งสื่อของรัฐบาลจีนและเจ้าหน้าที่ภาครัฐ ออกมาพูดในทิศทางเดียวกันว่า การชุมนุมและความวุ่นวายในฮ่องกงมีต่างชาติเข้ามาชักใย ซ้ำยังกล่าวหาว่า สหรัฐอเมริกาคือ ‘มือสีดำ’ ที่อยู่เบื้องหลังการชุมนุม อย่างไรก็ตาม กระทรวงการต่างประเทศสหรัฐฯออกมาปฏิเสธข้อกล่าวหานี้แล้ว โดยระบุว่าเป็นความคิดที่ตลกสิ้นดี

อำนาจถูกท้าทาย แต่ยังทำได้แค่ขู่

เมื่อเดือนกรกฎาคม กลุ่มผู้ชุมนุมเข้าปิดล้อมอาคารสำนักงานประสานงานของจีนแผ่นดินใหญ่ในฮ่องกง และมีการทำลายป้ายตราแผ่นดินของจีนที่ติดอยู่ ครั้งนั้นโฆษกกระทรวงกลาโหมจีนออกมาแถลงชัดเจนว่า พฤติกรรมของผู้ประท้วงส่วนหนึ่งที่นิยมความรุนแรงกำลังท้าทายอำนาจของรัฐบาลกลาง และการท้าทาย หลักการ 1 ประเทศ 2 ระบบ ก็เป็นสิ่งที่จีนจะไม่อดทนอย่างเด็ดขาด

ตรวจแถว! ส่องกำลังพลจีนประจำการในฮ่องกง

เมื่อการชุมนุมมีความรุนแรงมากขึ้น กองกำลังประจำการณ์ของจีนในฮ่องกงไม่เพียงออกมาแสดงจุดยืนอยู่เคียงข้างผู้บริหารสูงสุดและตำรวจของฮ่องกง แต่ยังใช้สงครามจิตวิทยาข่มขู่ผู้ชุมนุมประท้วงด้วยการเผยแพร่ภาพการฝึกซ้อมปราบปรามจลาจลของกองทัพพีแอลเอ ซึ่งมีทั้งการใช้แก๊สน้ำตา กระสุนน้ำ และรถเกราะกันกระสุนเข้าจัดการกับฝูงชน อย่างไรก็ตาม โฆษกของรัฐบาลฮ่องกงได้ออกมายืนยันเมื่อช่วงต้นเดือนส.ค.นี้ว่า เจ้าหน้าที่ของฮ่องกงยังสามารถรักษาความสงบเรียบร้อยได้เองโดยไม่ต้องขอความช่วยเหลือจากกองทัพจีน ทั้งนี้ เหตุผลหลักคือไม่มีใครต้องการให้เกิดเหตุการณ์ซ้ำรอยกับที่เคยเกิดขึ้นที่จัตุรัสเทียนอันเหมินในปี 2532 ที่มีผู้บาดเจ็บและเสียชีวิตจำนวนมาก นักวิเคราะห์ระบุว่า นอกจากกำลังทหารจากกองทัพพีแอลเอแล้ว อีกความเป็นไปได้คือ จีนอาจส่งกำลังตำรวจ (พีเอพี หรือ People’s Armed Police)จากจีนแผ่นใหญ่เข้ามาแทน พร้อมกับการประกาศกฎอัยการศึกหรือภาวะสถานการณ์ฉุกเฉิน

ผลลัพธ์ความเสียหายที่ต้องคิดหนัก

แต่การเข้าแทรกแซงเช่นนั้นก็ไม่ใช่เรื่องง่าย การที่จีนส่งกำลังทหารหรือตำรวจเข้าแทรกแซงฮ่องกงแม้เพียงเล็กน้อย จะส่งผลกระทบไปทั่วโลก เนื่องจากฮ่องกงเป็นศูนย์กลางการเงินของเอเชีย ภัยคุกคามแม้เพียงน้อยนิดจะส่งผลให้เงินทุนไหลออก และยิ่งหากสหรัฐอเมริกาเพิกถอนสิทธิพิเศษทางการค้าที่ให้กับฮ่องกง ก็เชื่อว่าจะเกิดกระแสอพยพของบรรดาบริษัทนานาชาติ โยกย้ายฐานการลงทุนออกไปจากฮ่องกงเช่นกัน เศรษฐกิจฮ่องกงจะดำดิ่ง ราคาที่ดิน อสังหาริมทรัพย์ทรุดตัว ภาพลักษณ์เมืองมหานครศูนย์กลางการเงิน การค้า และการท่องเที่ยวของฮ่องกงจะเสียหายย่อยยับ

ตรวจแถว! ส่องกำลังพลจีนประจำการในฮ่องกง

จีนเองหากใช้กองกำลังเข้าแทรกแซงฮ่องกงก็เสี่ยงกับการได้รับความเสียหายโดยตรงเช่นกัน โดยอาจถูกมาตรการคว่ำบาตรจากสหรัฐฯและยุโรป รวมทั้งการแข็งข้อเรียกร้องอิสรภาพมากขึ้นจากไต้หวัน บริษัทของจีนที่พึ่งพาฮ่องกงเป็นประตูเปิดสู่ผู้ลงทุนจากต่างประเทศก็จะได้รับความเสี่ยงทางการเงินมากขึ้นท่ามกลางบริบทแวดล้อมที่ย่ำแย่อยู่แล้วจากสงครามการค้าที่จีนมีกับสหรัฐฯและจากการชะลอตัวของเศรษฐกิจจีนเองที่ทำสถิติขยายตัวต่ำที่สุดเท่าที่เคยเป็นมาในไตรมาสล่าสุดนี้

ดังนั้น การจะเข้าใช้กำลังทางการทหารหรือตำรวจเข้าแทรกแซงสถานการณ์ในฮ่องกงจึงเป็นเรื่องที่จีนต้องคิดให้หนัก อดกลั้นให้มาก และสงวนไว้ใช้กับเหตุการณ์ที่เข้าขั้นวิกฤติรุนแรงจริงๆเท่านั้น

ข่าวที่เกี่ยวข้อง

● โจฉัว หว่อง ขู่ชุมนุมยาวถึง1ตุลาวันชาติจีน ปลุกสหรัฐหนุนประท้วงในฮ่องกง

● สนามบินฮ่องกงประกาศทำการบินปกติวันนี้

● "สุวรรณภูมิ" แจงยกเลิก 14 เที่ยวบินฮ่องกง จัดพื้นที่รองรับ

● จับสัญญาณ จีนสนธิกำลัง พร้อมใช้ ‘กำปั้นเหล็ก’ กับผู้ชุมนุม

● ทางการจีนลั่นประท้วงปิดสนามบิน "สัญญาณก่อการร้าย"

● เปิดภาพดาวเทียม "shut down"สนามบินฮ่องกง

● ระส่ำหนัก! 60 เที่ยวบินไทย-ฮ่องกงยกเลิก

● กระทรวงต่างประเทศเตือนคนไทยออกจากสนามบินฮ่องกงด่วน

● ฮ่องกงยกเลิก เที่ยวบินเข้า-ออกทั้งหมด การบินไทยยกเลิกแล้ว 3 เที่ยวบิน

● ยกเลิกเที่ยวบินทั้งหมด ผู้ประท้วงยึดสนามบินฮ่องกง

● เข้าพื้นที่แล้ว! ผู้ประท้วงขอยึดสนามบินฮ่องกงชุมนุม 3 วัน