10 ก.ย. ‘สุขสันต์วันเกิด’ แจ๊ค หม่า ถึงวันอำลาอาลีบาบาอย่างเป็นทางการ
นายแจ๊ค หม่า มหาเศรษฐีชาวจีนที่ติดทำเนียบบุคคลที่ ‘ร่ำรวยที่สุด’ อันดับที่ 21 ของโลกจากการจัดอันดับของนิตยสารฟอร์บส์ ผู้ร่วมก่อตั้งบริษัท อาลีบาบา ยักษ์ใหญ่ในวงการอี-คอมเมิร์ซระดับโลก และผู้ที่ผลักดันการขายทุเรียนไทยสู่ตลาดใหญ่ในจีนผ่านแพลตฟอร์มออนไลน์ ประกาศอย่างแน่วแน่ว่าวันที่ 10 กันยายน 2562 ซึ่งเป็นวันคล้ายวันเกิดครบรอบ 55 ปี เขาจะก้าวลงจากตำแหน่งประธานบริษัทอย่างเป็นทางการ
บุรุษผู้เป็นแรงบันดาลใจ ผู้ที่เคยประกาศไว้ว่าจะทำให้อี-คอมเมิร์ซเป็นเรื่องง่ายๆ และทำให้คนจีนทุกคนสามารถเข้าสู่ช่องทางที่จะนำสินค้าไปขายในตลาดทั่วโลก คือผู้ที่ก่อตั้งบริษัทอาลีบาบาร่วมกับเพื่อนอีก 18 คนในอพาร์ตเมนต์เล็กๆแห่งหนึ่งที่เมืองหางโจ เมื่อปี 2542 เวลาผ่านไปหลังจากนั้น 20 ปี บริษัทมีพนักงานประจำเพิ่มขึ้นเป็น 66,000 คนและมีมูลค่าตลาดราว 420, 000 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ
วันนี้ (10 ก.ย.) เขาเตรียมอำลาตำแหน่งประธานบริหารบริษัทอาลีบาบา กรุ๊ป ในบริบทที่บริษัทมีความแข็งแกร่งมั่นคงและลงตัว หลายฝ่ายเชื่อว่า จากธุรกิจสตาร์ทอัพที่เขาสร้างขึ้นมาจนกลายเป็นยักษ์ใหญ่ด้านค้าปลีกออนไลน์ระดับโลกในปัจจุบัน อาลีบาบาจะยังคงเติบโตและก้าวเข้าสู่ยุคใหม่ต่อไปด้วยดี ซึ่งเป็นผลของวัฒนธรรมองค์กรที่ให้ความสำคัญกับการพัฒนานวัตกรรม ซึ่งแจ๊ค หม่า มีส่วนปลุกปั้นมาตลอด 20 ปี
คุณควรเรียนรู้จากคู่แข่งของคุณ แต่อย่าไปเลียนแบบเขา หากคุณเลียนแบบ คุณจบ
ด้วยความที่เป็นอดีตครูสอนภาษาอังกฤษ แจ๊ค หม่า จึงเป็นผู้บริหารที่มักแสดงให้เห็นภาพลักษณ์ขี้เล่นร่าเริง และจิตวิญญาณของความเป็นครู ซึ่งแตกต่างอย่างสิ้นเชิงกับภาพลักษณ์โดยทั่วไปของบรรดาผู้บริหารองค์กรธุรกิจชาวจีนที่คนทั่วไปติดภาพที่ว่าจะต้องวางมาดเคร่งขรึม
แจ๊ค หม่า วางแผนจะนำเอาทรัพย์สินส่วนตัวมูลค่าราว 41,000 ล้านดอลลาร์ (ข้อมูลจากนิตยสารฟอร์บส์ ณ วันที่ 6 ก.ย.ที่ผ่านมา ซึ่งเขาติดอันดับมหาเศรษฐีอันดับที่ 21 ของโลกและเป็นบุคคลที่ร่ำรวยที่สุดในประเทศจีน)ไปทำโครงการริเริ่มต่าง ๆ ทางด้านการศึกษา ซึ่งถือเป็น "รักแรก" ของเขา นับเป็นการเดินตามรอยเพื่อนร่วมอุตสาหกรรมเทคโนโลยีที่เขามักยกย่องอย่าง บิล เกตส์ ผู้ร่วมก่อตั้งบริษัทไมโครซอฟท์ นอกจากนี้หม่ายังมีแผนทำงานอุทิศตนด้านการศึกษาและการถ่ายทอดความรู้ที่เขามีให้กับคนรุ่นใหม่อีกด้วย
คนที่ล้มเหลวมีสิ่งที่เหมือนกันอย่างหนึ่ง คือ ทั้งชีวิตพวกเขามีแต่คำว่า "ดูก่อน"
เมื่อแจ๊ค หม่า วางมือจากตำแหน่งไปแล้ว เขามั่นใจว่าได้จากไปหลังจากที่วางรากฐานบริษัทเอาไว้มั่นคงแข็งแรงเป็นอย่างดี ในช่วง 2-3 ปีที่ผ่านมา การบริหารงานของกลุ่มอาลีบาบาอยู่ในมือของทีมผู้บริหารซึ่งได้รับความนับถือและทำให้อาณาจักรของยักษ์ใหญ่อี-คอมเมิร์ซรายนี้มีความล้ำสมัยอยู่ตลอดเวลา เจฟฟรีย์ ทาวสัน นักลงทุนด้านหลักทรัพย์และอาจารย์ของมหาวิทยาลัยปักกิ่ง มองว่า การถ่ายโอนอำนาจบริหารอาลีบาบาไปให้แก่บุคคลอย่างนายแดเนียล จาง ประธานเจ้าหน้าที่บริหาร (ซีอีโอ) และนายโจเซฟ ไช่ ผู้ร่วมก่อตั้งและรองประธานบริหาร ซึ่งประกาศออกมาเมื่อปีที่แล้ว น่าจะเป็นการสร้าง "มาตรฐานทองคำ" ให้แก่การเปลี่ยนผ่านอำนาจของบริษัทเทคโนโลยี
โดยทั่วไป การที่ผู้ก่อตั้งที่ได้รับความเคารพนับถือและเป็นผู้มากบารมี ถึงคราววางมือจากตำแหน่งบริหารของบริษัทเทคโนโลยีรายใหญ่ขนาดนี้ มักสร้างความวิตกกังวลให้กับผู้ถือหุ้นและนักลงทุน และมักมีผลกระทบราคาหุ้น แต่กรณีดังกล่าวไม่เกิดขึ้นกับอาลีบาบา "แจ๊ค หม่า ประสบความสำเร็จในสิ่งที่สตีฟ จ็อบส์ บิล เกตส์ และ เจอร์รี หยาง (ผู้ร่วมก่อตั้งบริษัทแอ๊ปเปิ้ล, ไมโครซอฟท์ และยาฮู ตามลำดับ) ต่างล้มเหลวมาแล้ว นั่นก็คือการทำให้บริษัทเจริญเติบโตขึ้นไปอีกแม้ไม่มีเขาแล้วก็ตาม" ทาวสันให้ความเห็น
ก่อนอายุ 20 ปี ควรตั้งใจเรียน
ก่อนอายุ 30 ปี ควรหาแบบอย่างสักคน
เมื่ออายุ 30-40 ปี จงทำงานสร้างเนื้อสร้างตัวให้กับตัวเอง
เมื่ออายุ 40-50 ปี ให้มุ่งทำสิ่งที่เราทำได้ดี
เมื่ออายุ 50-60 ปี ให้รู้จักทำงานร่วมกับคนรุ่นใหม่
และเมื่อคุณอายุ 60 ปี ก็จงใช้เวลาที่เหลือไปกับความสุขของตัวเอง
หม่าอยู่ในฐานะผู้ประกอบการรายเล็กๆ ที่ขาดแคลนเงินสดคนหนึ่ง เมื่อตอนที่เขาพยายามโน้มน้าวให้เพื่อน ๆ ยอมควักเงินทุนราว 60,000 ดอลลาร์ให้เขา เพื่อเปิดบริษัทอาลีบาบาขึ้นในเมืองหางโจวทางภาคตะวันออกของจีนเมื่อปี 2542 ด้วยจำนวนผู้ใช้งานประจำกว่า 750 ล้านรายต่อเดือนในปัจจุบัน อาลีบาบาจึงมีส่วนช่วยปลดล็อกอำนาจของผู้บริโภคอันมหาศาลของจีน ซึ่งสอดคล้องกับวัตถุประสงค์สำคัญประการหนึ่งของรัฐบาลจีนที่กำลังพยายามกระตุ้นอุปสงค์ภายในประเทศ และลดการพึ่งพารายได้จากภาคการส่งออกมากจนเกินไป เนื่องจากบรรยากาศการค้าระหว่างปะเทศกำลังได้รับผลกระทบจากสงครามการค้าที่สร้างความปั่นป่วนมากขึ้นทุกที
นอกจากนี้ แพลตฟอร์ม เถาเป่า และทีมอลล์ ของอาลีบาบา ยังมีส่วนช่วยให้ธุรกิจขนาดกลางและขนาดย่อม (SMEs) ของจีนจำนวนมากมายนับไม่ถ้วนมีการเติบโตอย่างต่อเนื่อง
ถึงแม้อัตราเติบโตทางเศรษฐกิจของจีนจะชะลอตัวท่ามกลางสงครามการค้าระหว่างจีนและสหรัฐฯก็มีแนวโน้มรุนแรงและยืดเยื้อไปเรื่อย ๆ แต่เท่าที่ผ่านมา ผลประกอบการของอาลีบาบายังคงแข็งแกร่ง และยังคงขยายอีโคซิสเต็มของตนเองไปเรื่อย ๆ โดยเดินหน้าเข้าสู่กิจการระบบประมวลผลคลาวด์ ธุรกิจด้านสันทนาการ และธุรกิจค้าปลีกแนวใหม่ (New Retail) ที่ผนวกความสะดวกสบายของการสั่งซื้อสินค้าทางออนไลน์ เข้ากับร้านค้าจริง ๆ ที่ลูกค้าเข้าไปเลือกดูเลือกสัมผัสสินค้า ขณะเดียวกัน "อาลีเพย์" หน่วยงานด้านการเงินของกลุ่มอาลีบาบา ก็บุกเบิกเรื่องการชำระเงินดิจิทัลที่ไม่ต้องใช้เงินสด
รายได้รายปีของอาลีบาบาเติบโตอย่างต่อเนื่องนับตั้งแต่ก่อตั้งบริษัท และนักวิเคราะห์ก็คาดหมายว่า รายได้ของอาลีบาบาในปีการเงินล่าสุดนี้จะเติบโตอีก 36% เมื่อเทียบกับปีที่ผ่านมา สู่ระดับ 72,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ หรือกว่า 2.2 ล้านล้านบาท เนื่องจากธุรกิจคลาวด์ ค้าปลีกดั้งเดิม และอื่นๆ ยังคงไปได้สวย เรื่องดีๆแบบนี้นับเป็นของขวัญวันเกิดที่น่าชื่นชมยินดีสำหรับแจ๊ค หม่า และถ้าหากจะต้องวางมือนับจากวันนี้ไป ก็ไม่มีอะไรต้องให้เป็นห่วงแล้ว