Soft Power หรืออิทธิพลทางด้านวัฒนธรรม เป็นสิ่งที่ทุกประเทศทั่วโลกต่างมีมาอย่างยาวนาน ตัวอย่างเช่น ภาพยนตร์ เพลง แฟชั่นการแต่งกาย อาหาร รวมถึงศิลปะการต่อสู้ ซึ่งล้วนแล้วแต่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัวที่แตกต่างกันตามแต่ละประเทศหรือแต่ละภูมิภาค โดย soft power เหล่านี้มักมีอิทธิพลต่อการลอกเลียนแบบพฤติกรรมหรือการดำรงชีวิตผ่านการรับรู้ (perception)
ซึ่ง Soft Power ในสมัยก่อนมักจะอยู่ในรูปแบบหนังสือ สื่อสิ่งพิมพ์ โทรทัศน์ หรือโรงภาพยนตร์ แต่ในยุค disruptive technology ปัจจุบันนั้นมีความก้าวหน้าและความหลากหลายทางเทคโนโลยีการสื่อสารในรูปแบบออนไลน์ที่สร้างความดึงดูดและความน่าสนใจมากยิ่งขึ้น ไม่ว่าจะเป็น Facebook, Instagram, TikTok หรือ Twitter จึงทำให้การรับรู้เกิดขึ้นได้อย่างรวดเร็วและแพร่กระจายได้อย่างกว้างขวางมากกว่าในสมัยก่อน
อีกทั้งในปัจจุบัน พฤติกรรมผู้บริโภค (consumer behavior) ก็ได้เปลี่ยนแปลงไปจากผลกระทบของโรคระบาด COVID-19 ที่หันมาบริโภคสินค้าหรือบริการในรูปแบบออนไลน์กันมากขึ้น
ด้วยเหตุนี้ ผู้ประกอบการในอุตสาหกรรม soft power จึงได้หันมาใช้สื่อออนไลน์เหล่านี้ในการทำ digital marketing กันเพิ่มมากขึ้น การสร้าง content สำหรับกลุ่มเป้าหมายในแพลตฟอร์มออนไลน์ซึ่งส่วนใหญ่มักจะเป็นกลุ่ม Gen Z จะต้องนำเสนอข้อมูลที่มีความครบถ้วนแต่กระชับ ควบคู่ไปกับความสนุกและความน่าสนใจ อันจะช่วยให้มุมมองและการเข้าถึงวัฒนธรรมของ Gen Z เป็นไปได้ง่ายขึ้นกว่าการรับรู้ผ่านหนังสือหรือตำรา
การใช้องค์ประกอบทั้งภาพนิ่ง ภาพวิดีโอ เสียงเพลง และการเล่าเรื่อง จะมีส่วนช่วยในการเพิ่มการดึงดูดความสนใจและการส่งต่อในกลุ่ม Gen Z ยกตัวอย่างเช่น ปรากฏการณ์ชฎาหรือลูกชิ้นยืนกินของ Lisa ปรากฏการณ์ข้าวเหนียวมะม่วงของ Milli
หรือปรากฏการณ์ทุเรียนของ Jackson Wang ที่เกิดขึ้นหลังจากการติดตามชมผลงานของศิลปิน แล้วเกิดการลอกเลียนแบบกันในวงกว้างจากการส่งต่อหรือการบอกเล่ากันปากต่อปาก (word-of-mouth) ซึ่งถือได้ว่าเป็นเครื่องมือทางการตลาดที่มีค่าใช้จ่ายน้อยที่สุด แต่ได้ผลลัพธ์มากที่สุด
ดังนั้นจะเห็นได้ว่า digital marketing มีผลต่อ soft power เป็นอย่างมาก ทั้งในด้านการสร้างการรับรู้ การจดจำ และการลอกเลียนแบบทั้งในกลุ่มผู้บริโภคชาวไทยและชาวต่างชาติ อันนำมาสู่การขับเคลื่อนเศรษฐกิจของประเทศ จากอุปสงค์หรือความต้องการซื้อ (demand) ของผู้บริโภคที่มีมากขึ้น จึงส่งผลให้เกิดอุปทานหรือความต้องการขาย (supply) ตามมา
นอกจากนี้ digital marketing ยังมีส่วนช่วยส่งเสริมให้เยาวชนคนรุ่นใหม่สามารถเชื่อมโยงและเข้าถึงวัฒนธรรมได้อย่างง่ายและใกล้ชิดมากขึ้น เกิดมุมมองและทัศนคติที่ดีต่อศิลปะความงามที่ประเทศเราได้สร้างสรรค์และอนุรักษ์ไว้ รวมถึงนำไปปรับเปลี่ยนหรือพัฒนาต่อยอดให้เกิดความร่วมสมัยได้ในอนาคต
หน้า 15 หนังสือพิมพ์ฐานเศรษฐกิจ ปีที่ 42 ฉบับที่ 3,840 วันที่ 1 - 3 ธันวาคม พ.ศ. 2565