ทำไมต้อง Asset Allocation
บทความโดย : พรชัย แม้นธนาวงศ์สิน ที่ปรึกษาการเงิน AFPTTM สมาคมนักวางแผนการเงินไทย
ปัจจุบัน หนึ่งใน New Normal ที่เกิดหลังการอุบัติขึ้นของการแพร่ระบาด COVID-19 คือ จำนวนนักลงทุนรายใหม่ๆ ที่แห่เข้ามาเปิดบัญชีซื้อขายลงทุนเป็นจำนวนมากในสินทรัพย์ทางการเงินต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นบัญชีซื้อขายหุ้น บัญชีซื้อขายกองทุนรวม อีกทั้งยังมีสินทรัพย์ทางเลือกใหม่ๆ อย่างคริปโตเคอเรนซีที่กลับมาได้รับความนิยมอีกครั้ง โดยนักลงทุนหน้าใหม่หรือมือเก๋า จะมีกลยุทธ์การลงทุนที่แตกต่างกันไปตามประสบการณ์ความถนัดหรือระดับความคาดหวังผลตอบแทนและการยอมรับความเสี่ยงของแต่ละบุคคล แต่ผู้เขียนอยากจะเน้นย้ำถึงความสำคัญของแนวคิดการลงทุนที่เชื่อว่าทุกท่านคุ้นหูกันเป็นอย่างดี นั่นก็คือ “Asset Allocation”
การจัดสรรสินทรัพย์ลงทุน (Asset Allocation) คือ การที่เราจัดแบ่งเงินลงทุนไปในสินทรัพย์ประเภทต่างๆ ไม่ว่าจะเป็น ตราสารหนี้ หุ้นไทย หุ้นต่างประเทศ สินทรัพย์ทางเลือกอื่นๆ อย่างทองคำ สกุลเงินดิจิทัล อสังหาริมทรัพย์รวมไปจนถึงการลงทุนในหุ้นนอกตลาด (Private Equity) ซึ่งการกระจายการลงทุนที่ดีจะมีมิติเชิงลึกที่หลากหลาย แตกต่างกันไปตามสภาวการณ์หรือ ลักษณะของนักลงทุนแต่ละท่าน ทั้งในแง่มุมของผลตอบแทน ระดับความเสี่ยงที่ผู้ลงทุนรับได้ หรือความต้องการสภาพคล่องของผู้ลงทุน โดยในบทความนี้ผู้เขียนจะขอศึกษาเชิงลึกในมิติของด้านผลตอบแทนและความผันผวนจากการลงทุนเป็นหลัก
เริ่มกันที่การลงทุนในสินทรัพย์ที่ใกล้ตัวเรามากที่สุด นั่นก็คือ การลงทุนในตลาดหุ้นไทย จากกราฟที่ 1 หากเราเปรียบเทียบผลตอบแทนย้อนหลัง 10 ปี ระหว่างหุ้นบลูชิพที่มีขนาดบริษัทยักษ์ใหญ่ที่สุดในประเทศอย่างปตท. (PTT) กับดัชนีตลาดหลักทรัพย์ (SET) จะเห็นได้ว่าผลตอบแทนของ PTT จะอยู่ที่ 19.16% ขณะที่ผลตอบแทนของ SET อยู่ที่ 54.25% ซึ่งผลตอบแทนของ SET สูงกว่า PTT ถึง 35% จากกราฟที่ 2 หากพิจารณาในมิติของ Maximum Drawdown (ผลตอบแทนขาดทุนสูงสุดในอดีต) จะพบว่าในช่วงต้นปี 2018 จนถึงกลางปี 2020 PTT เคยขาดทุนสูงสุดราว 51% ขณะที่ SET ขาดทุนสูงสุดราว 40% ซึ่งแสดงถึงการลงทุนในกลุ่มหลักทรัพย์อย่าง SET นอกจากจะช่วยลดผลการขาดทุนสูงสุดได้มากกว่าการลงทุนในหลักทรัพย์รายตัวแล้ว ในบางขณะของการลงทุนยังสามารถได้รับผลตอบแทนที่น่าสนใจอีกด้วย
กราฟที่ 1 อัตราผลตอบแทนย้อนหลัง 10 ปีของหุ้น ปตท. และดัชนีตลาดหลักทรัพย์ Source: Trading View
กราฟที่ 2 ราคาย้อนหลัง 10 ปีของหุ้น ปตท. และดัชนีตลาดหลักทรัพย์ Source: Trading View
ลำดับถัดมา ผู้เขียนขอพิจารณาถึงหนึ่งในธีมการลงทุนยอดฮิตในระยะเวลาที่เพิ่งผ่านมาไม่นาน โดยจะขอพูดถึงดัชนี ETF ที่เคยเป็นพระเอกในช่วง COVID-19 อย่างหุ้นในกลุ่มเทคโนโลยีจีนที่เคยทำผลตอบแทนได้กว่า 100% ในช่วงกลางปี 2020 จนถึงต้นปี 2021 การลงทุนในดัชนี ETF นี้ ถึงแม้ว่าจะมีการกระจายน้ำหนักการลงทุนในหุ้นเทคโนโลยีจีนหลากหลายตัวแล้ว แต่ก็ยังเป็นการกระจุกตัวอยู่ในธีมการลงทุนเดียวอยู่ ซึ่งถึงแม้นักลงทุนจะพิจารณาถึงปัจจัยพื้นฐานของหุ้น รวมไปถึงวางแผนการลงทุนด้วยกราฟทางเทคนิคเป็นอย่างดีแล้ว แต่ด้วยปัจจัยภายนอกที่ควบคุมไม่ได้บางประการ
เช่น กฎเกณฑ์จากภาครัฐ ก็สามารถกระทบต่อหุ้นทั้งกลุ่มอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ ซึ่งส่งผลให้ดัชนีกลุ่มนี้ปรับฐานลงอย่างมีนัยสำคัญ ดังนั้นแม้ว่านักลงทุนจะมีการกระจายหุ้นด้วยการเลือกลงทุนเป็นธีมการลงทุนแล้ว แต่หากไม่ได้จัดสรรน้ำหนักการลงทุนในสินทรัพย์หลากหลายกลุ่มก็อาจจะทำให้พอร์ทการลงทุนเสียหายได้
กราฟที่ 3 ราคาย้อนหลัง 1 ปีของดัชนี ETF กลุ่มเทคโนโลยีจีน Source: Trading View
อีกหนึ่งปรากฏการณ์ “To the moon” ที่เป็นกระแสในช่วงขวบปีที่ผ่านมาคงหนีไม่พ้นการลงทุนในสกุลเงินดิจิทัล ซึ่งการลงทุนในสินทรัพย์ประเภทนี้ได้ก่อให้เกิดเศรษฐีใหม่เป็นจำนวนมาก โดยหากดูเฉพาะในแง่ผลตอบแทนย้อนหลัง 1 ปี สกุลเงินอย่าง Bitcoin ทำได้ 355%, Ethereum ปรับเพิ่ม 809% และ Dogecoin พุ่งขึ้นถึงกว่า 9800% (จากกราฟที่ 4) อย่างไรก็ดี สินทรัพย์อย่าง Cryptocurrency ยังถือว่าเป็นสินทรัพย์ที่เกิดขึ้นใหม่มาก รวมไปถึงมีขนาดมูลค่าตลาดของสินทรัพย์ที่ยังเล็กมาก เมื่อเทียบกับสินทรัพย์ประเภทอื่นๆ ดังนั้นการเคลื่อนไหวของราคาสินทรัพย์ประเภทนี้จึงมีการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วชนิดที่เรียกว่านักลงทุนต้องจ้องหน้าจออย่างตาไม่กระพริบในบางช่วงเวลาเลยทีเดียว เปรียบเหมือนเหรียญที่ย่อมมี 2 ด้านเสมอ ในช่วงที่ราคาปรับตัวขึ้นก็สร้างรอยยิ้มให้นักลงทุนไม่น้อย แต่ในช่วงที่สินทรัพย์ชนิดนี้มีการปรับฐานอย่างหนักยกตัวอย่างเช่นราคาของ Bitcoin ในช่วงปี 2018 ที่ปรับตัวลงกว่า 70% หรือการลดลงกว่า 50% เมื่อต้นปี 2021 ที่ผ่านมา (จากกราฟที่ 5) ก็ส่งผลกระทบต่อพอร์ตการลงทุนได้อย่างมีนัยสำคัญเช่นกัน ดังนั้นหากนักลงทุนจะทุ่มเงินหมดหน้าตักในสินทรัพย์นี้ประเภทเดียวเพื่อคาดหวังจังหวะราคาขาขึ้น ทว่ากลับเข้าลงทุนผิดจังหวะแล้วราคาปรับตัวลงอย่างรุนแรง ครั้นจะใช้กลยุทธ์ Hold เพื่อรอให้ราคาปรับฟื้นกลับมา แต่หากนักลงทุนท่านนั้นยังมีภาระค่าใช้จ่ายอื่นๆ คงจะไม่ดีเป็นแน่
กราฟที่ 4 อัตราผลตอบแทนย้อนหลัง 1 ปีของสกุลเงินดิจิทัล (Bitcoin, Ethereum, Dogecoin) Source: Trading View
กราฟที่ 5 ราคาย้อนหลัง 5 ปีของ Bitcoin Source: Trading View
เมื่อพิจารณาถึงความเคลื่อนไหวของราคาสินทรัพย์ประเภทต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นตราสารหนี้, หุ้นกู้ High Yield หุ้นบริษัทขนาดใหญ่ หุ้นประเทศในกลุ่มพัฒนาแล้ว หุ้นประเทศในกลุ่มกำลังพัฒนา สินค้าโภคภัณฑ์ หรือ REITs ในช่วงระยะเวลากว่า 15 ปีที่ผ่านมา (ตารางที่ 1) จะเห็นได้ว่าไม่มีสินทรัพย์ใดที่จะเป็นผู้ชนะหรือผู้แพ้ตลอดกาลในทุกช่วงเวลา (ผู้เขียนขอเสริมว่ามีสินทรัพย์ประเภทเดียวที่มีความผันผวนต่ำตลอดเวลา แต่ในมุมมองผู้เขียนถือว่าเป็นผู้แพ้ในระยะยาว นั่นคือการถือเงินสด โดยจะขอกล่าวถึงในโอกาสข้างหน้าครับ) การที่นักลงทุนจะสามารถทำนายตลาดหรือคาดการณ์จังหวะการเข้าออกทำกำไรได้ถูกต้องทุกครั้งเป็นไปได้ยากมาก หนึ่งในกลยุทธ์การลงทุนที่มีโอกาสประสบความสำเร็จได้ในระยะยาว คือ Global Asset Allocation หรือการกระจายการลงทุนในทุกสินทรัพย์ในระดับมหภาค จากตัวอย่างในตารางที่ 1 การจัดพอร์ตโดยกระจายน้ำหนักการลงทุนในสินทรัพย์ประเภทหุ้นในภูมิภาคต่างๆ ราว 55%, ตราสารหนี้ 35%, สินค้าโภคภัณฑ์ 5%, และ REITs 5% นับว่าเป็นทางเลือกที่น่าสนใจทีเดียว กล่าวคือ ในจังหวะที่ดีที่สุดก็ทำผลตอบแทนต่อปีที่ 25% แม้เผชิญกับวิกฤตที่รุนแรงก็มี Max Drawdown ที่ 25.4% ในระยะยาวสามารถทำผลตอบแทนเฉลี่ย 6.7% ต่อปี แต่มีความผันผวนของพอร์ตลงทุนที่ไม่สูงมาก (Vol 11.8%) ดังนั้นสำหรับนักลงทุนที่ตั้งใจจะลงทุนระยะยาว รับความเสี่ยงได้ปานกลาง คาดหวังต่อผลตอบแทนราวๆ 6-7% ไม่อยากพะวงกับปัจจัยทางเศรษฐกิจที่จะเข้ามากระทบตลอดเวลา การจัดทัพลงทุนแบบ Asset Allocation โดยเฉพาะการลงทุนในทุกสินทรัพย์ทั่วโลกก็ดูจะเป็นทางเลือกที่น่าสนใจเลยทีเดียว
ตารางที่ 1 ผลตอบแทนย้อนหลัง 15 ปีในทุกสินทรัพย์การลงทุน Source: JP Morgan: Guide to the markets