การลงทุนใน FOREX ไม่ใช่เรื่องใหม่ แต่มาอยู่ในความสนใจมากขึ้น เมื่อมีกรณีการหลอกลวงให้ลงทุนในลักษณะแชร์ลูกโซ่ คือ มีการชักชวนให้ลงทุนซื้อขายเงินตราต่างประเทศ โดยอ้างว่าจะให้ผลตอบแทนสูง แต่กลับไม่มีการลงทุนจริง ซึ่งหลังจากเหตุการณ์นี้ แบงก์ชาติได้ออกมาประกาศชัดเจนว่า ในประเทศไทยการซื้อขายเงินตราต่างประเทศ ต้องทำกับผู้ที่ได้รับอนุญาตจากกระทรวงการคลังเท่านั้น
และยังไม่เคยมีการอนุญาตให้บุคคลทั่วไปซื้อขายเงินตราต่างประเทศ เพื่อการลงทุนหรือเก็งกำไร ผู้มีส่วนร่วมกับธุรกรรม FOREX ที่ไม่ได้รับอนุญาตถือว่าผิดกฎหมายการควบคุมการแลกเปลี่ยนเงิน ส่วนการชักชวนให้ลงทุนซื้อขายเงินตราต่างประเทศ โดยผู้ที่ไม่ได้รับอนุญาตนั้นผิดกฎหมายการกู้ยืมเงินที่เป็นการฉ้อโกงประชาชน
แต่ถึงกระนั้น การลงทุนใน FOREX ใช่ว่าจะหมดไป เสมือน “การลงทุน” ในหวยใต้ดินที่ยังคงมีช่องทางสำหรับผู้สนใจเสมอ ดังนั้นบทความนี้จะอธิบายว่าการลงทุนใน FOREX คืออะไร ทำกำไรยังไง ยากง่ายแค่ไหน
ก่อนอื่นเลย FOREX มาจากคำว่า Foreign Exchange หรือ เงินตราต่างประเทศ โดยทั่วไปสำหรับเราก็หมายถึงเงินทุกสกุลที่ไม่ใช่เงินบาท กำไรจาก FOREX มาจากการซื้อ FOREX ในราคาถูกและขายได้แพงๆ ซึ่งคำโฆษณาหนึ่งที่ทำให้การลงทุนใน FOREX น่าสนใจ คือ สามารถทำกำไรได้ทั้งขาขึ้นและขาลง
ฟังเผินๆ เหมือนบอกว่ายังไงก็กำไร แต่จริงๆ แล้วอธิบายได้ว่า หาก ณ ปัจจุบัน ราคาเงินดอลลาร์สหรัฐฯ อยู่ที่ 145 เยนญี่ปุ่น ถ้าเราคาดว่าเงินดอลลาร์สหรัฐฯ จะแพงขึ้นเป็น 150 เยน เราสามารถทำกำไรโดยการซื้อดอลลาร์เพื่อรอขายเมื่อราคาขึ้น ในทางกลับกันถ้าเราคาดว่าเงินดอลลาร์สหรัฐฯ จะลดลงมาอยู่ที่ 140 เยน เราสามารถทำกำไรโดยการขายดอลลาร์ที่ 145 เยน เพื่อรอซื้อคืนเมื่อราคาลง
ไม่ใช่ยังไงก็กำไร แต่กำไรมาจากการคาดการณ์การขึ้นลงของราคา FOREX ได้ถูกต้องและเปิดสถานะซื้อขายได้สอดคล้องทันเวลา ซึ่งถ้าพิจารณาดีๆ จะเห็นว่าการลงทุนซื้อขายเงินตราต่างประเทศเพื่อทำกำไรนี้ ไม่ใช่การลงทุนตามความหมายปกติทั่วไป
ไม่เหมือนการลงทุนในพันธบัตรรัฐบาลเพื่อรับดอกเบี้ยจากเงินที่เราให้รัฐบาลกู้ยืม หรือการลงทุนซื้อหุ้นของบริษัทพื้นฐานดีเพื่อรับเงินปันผลจากผลประกอบการของบริษัท การลงทุนใน FOREX ไม่ใช่เพื่อผลตอบแทนที่งอกเงย แต่คือการเก็งกำไรจากการเคลื่อนไหวของราคาในตลาด
ดังนั้น สิ่งที่นักลงทุนต้องทราบคือ FOREX ต่างจากหุ้นและตราสารหนี้ที่มีผลตอบแทน และมูลค่า หรือ ราคาผูกโยงกับบริษัท หรือ รัฐบาลผู้ออกสินทรัพย์ค่อนข้างชัดเจน การถือ FOREX แทบไม่มีผลตอบแทน ในขณะที่ราคาของ FOREX ขับเคลื่อน ด้วยปัจจัยสารพัดอย่าง มีความผันผวนสูง ดังนั้น การคาดการณ์การเคลื่อนไหวของราคา FOREX ที่จะเกิดขึ้นในอนาคตหรือการเก็งกำไร FOREX จึงไม่ง่ายเลย มีความเสี่ยงที่จะผิดพลาดขาด ทุนสูงมาก
ราคา FOREX หรือ ที่คุ้นกันในนามอัตราแลกเปลี่ยน กำหนดมาจากตลาดซื้อขาย FOREX ซึ่งเป็นตลาดที่ใหญ่ที่สุดในโลก เชื่อมโยงการซื้อขาย FOREX ของทั้งโลกไว้ด้วยกัน
โดยจากการสำรวจของ Bank for International Settlements เมื่อเดือนเมษายนที่ผ่านมา ปริมาณการซื้อขายเงินตราต่างประเทศรายวัน อยู่ที่ประมาณ 7.5 ล้านล้านเหรียญดอลลาร์สหรัฐฯ โดยเฉลี่ย (ล้านล้าน... ไม่ได้พิมพ์ผิด)
ปริมาณการซื้อขายเฉพาะในไทยอยู่ที่ประมาณ 15 พันล้านเหรียญดอลลาร์สหรัฐฯ ต่อวัน ขณะที่ตลาดหุ้น SET ซื้อขายไม่ถึง 2 พันล้านเหรียญต่อวัน ซึ่งปริมาณการซื้อขายขนาดมหึมานี้ ส่วนใหญ่มาจากการซื้อขายเพื่อเก็งกำไรมากกว่าความต้อง การใช้ FOREX ทำให้ราคา FOREX มีความอ่อนไหวต่อทั้งปัจจัยทางเศรษฐศาสตร์และทางจิตวิทยาที่เปลี่ยนแปลงตลอดเวลา
ราคา FOREX เปลี่ยนแปลงได้ตลอด 24 ชั่วโมงตามความต้องการซื้อขาย FOREX จากทั่วทุกมุมโลกที่เปลี่ยนแปลง ทั้งจากการค้าระหว่างประเทศ การลงทุนระหว่างประเทศ การเก็งกำไรค่าเงิน และรวมถึงการเข้าแทรกแซงค่าเงินของทางการ
แม้ในช่วงดึกสงัดของกรุงเทพฯ ถ้ามีแรงเทขายดอลลาร์เพื่อซื้อบาท เงินบาทจะแข็งค่า หรือ แพงขึ้นทันที ซึ่งสาเหตุหรือปัจจัยที่สามารถอธิบายการเคลื่อนไหวของ FOREX ได้อย่างเป็นระบบ ยังคงเป็นปริศนาสำหรับนักเศรษฐศาสตร์ และแม้การอธิบายว่ายากแล้ว การพยากรณ์อนาคตยิ่งยากกว่า เพราะยังไม่มีปัจจัยใดหรือวิธีการใดที่สามารถ พยากรณ์ราคา FOREX ได้ถูกต้อง ชนิดการันตีผลตอบแทน
หลายปัจจัยทางเศรษฐศาสตร์ถูกนำมาใช้ เพื่อพยากรณ์การเคลื่อนไหวของราคา อาทิเช่น อัตราดอกเบี้ยซึ่งสะท้อนผลตอบแทนการลงทุนและทิศทางการไหลของเงินทุนระหว่างประเทศ อัตราเงินเฟ้อซึ่งสะท้อนอำนาจการซื้อของเงินและความสามารถในการแข่งขันในตลาดสินค้าระหว่างประเทศ
แต่หลักฐานทางเศรษฐศาสตร์แสดงว่า ความสัมพันธ์ระหว่างราคา FOREX กับปัจจัยทางเศรษฐศาสตร์มีความซับซ้อนและเปลี่ยนแปลงตลอดเวลา การพยากรณ์มีโอกาสผิดพลาดสูง โดยตัวอย่างที่เป็นรูปธรรมล่าสุด คือ การที่เงินบาทอ่อนค่าลงทันที แทนที่จะแข็งค่าหลังการประกาศขึ้นดอกเบี้ยนโยบายของธนาคารแห่งประเทศไทย เมื่อวันที่ 28 กันยายน 2565
ข้อสรุปเดียวที่มีในขณะนี้คือ ตัวพยากรณ์ราคา FOREX ที่ดีที่สุด คือ ราคา FOREX ณ ปัจจุบัน แปลว่าการเคลื่อนไหวของราคาในอนาคตจากนี้ไป 1 นาที 1 วัน หรือ 1 เดือนไม่มีใครบอกได้แน่นอน ไม่สามารถทำนายได้ (ไม่นับการทายถูกเป็นครั้งคราวเหมือนถูกเลขท้าย 2 ตัว)
จริงๆ แล้วนักเศรษฐศาสตร์พบว่า ราคา FOREX เคลื่อนไหวคล้ายคนเมา เดาทางยาก แล้วเราจะเอาเงินลงทุนของเราไปผูกไว้กับคนขี้เมาจริงเหรอ... เดายากนะ ไหวเหรอ?