มหากาพย์ "กระเช้าไฟฟ้าขึ้นภูกระดึง" ก่อนพับแผนเก็บเข้าลิ้นชัก

และแล้วแผนการของบกลางฯ รายการเงินสำรองจ่ายเพื่อกรณีฉุกเฉินหรือจำเป็น วงเงิน 28 ล้านบาท จากครม.สัญจร จังหวัดหนองบัวลำภู เพื่อจ้างออกแบบก่อสร้างโครงการ "กระเช้าไฟฟ้าขึ้นภูกระดึง" จังหวัดเลย มีอันต้องพับเก็บเข้าลิ้นชัก

เมื่อ “ชัย วัชรงค์” โฆษกประจำสำนักนายกรัฐมนตรี เปิดเผยภายหลังแถลงมติคณะรัฐมนตรี (ครม.) นอกสถานที่อย่างเป็นทางการ ครั้งที่ 1/2566 กลุ่มจังหวัดภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ตอนบน 1 (หนองคาย เลย บึงกาฬ หนองบัวลำภู อุดรธานี) วันที่ 4 ธันวาคม 2566 ที่จังหวัดหนองบัวลำภู  ว่า “ไม่มีเรื่องดังกล่าวเข้าสู่ที่ประชุมครม. ให้เอาไว้รอบหน้า” 

ที่มา-ที่ไปเป็นการเสนอขึ้นมาจากการประชุมบูรณาการร่วมภาครัฐและเอกชนเพื่อพัฒนากลุ่มจังหวัดภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนบน 1 ที่มีนายภูมิธรรม เวชยชัย รองนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์เป็นประธานในประเด็นและวาระการพัฒนาจังหวัด ด้านการแก้ไขปัญหาความยากจน หนึ่งในนั้นมี “โครงการจ้างสำรวจออกแบบก่อสร้างโครงการกระเช้าไฟฟ้าภูกระดึง จังหวัดเลย” อยู่ในนั้น 

ย้อนกลับไปรัฐบาลที่ผ่านมาได้ออกมติครม.ให้ศึกษาความเป็นไปได้การสร้างกระเช้าไฟฟ้าเพื่อกระตุ้นการท่องเที่ยวภูกระดึง จังหวัดเลย ตั้งแต่ปี 2539 จนถึงปัจจุบัน แต่ก็ถูก “พับแผน” ก่อนยุครัฐบาลทักษิณในปี 2547 ที่เดินทางไปตรวจราชการจังหวัดเลย และสั่งการให้ทำการศึกษา โดยไม่ทำลายทรัพยากรธรรมชาติ-สิ่งแวดล้อม ไม่ตัดต้นไม้ !!!

• ดับฝัน "กระเช้าขึ้นภูกระดึง" ยังไม่เสนอเข้าครม.สัญจร

ไทม์ไลน์โครงการ "กระเช้าไฟฟ้าขึ้นภูกระดึง" จังหวัดเลย 

• วันที่ 17 กันยายน 2539 มติครม.รับทราบรายการสถานการณ์ท่องเที่ยวปี 2539 ตามที่ผู้ว่าการการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย เสนอกับให้รับความเห็นของครม.เกี่ยวกับการปรับปรุงและพัฒนาแหล่งท่องเที่ยวที่สำคัญ ได้แก่ ภูกระดึง และเกาะภูเก็ต โดยการสร้างกระเช้าไฟฟ้าเพื่ออำนวยความสะดวกแก่นักท่องเที่ยวในการเดินทางหรือชมทิวทัศน์ไปพิจารณา แล้วรายงานครม.ทราบภายใน 30 วัน
• วันที่ 26 พฤศจิกายน 2539 มติครม.รับทราบรายงานการพิจารณาสร้างกระเช้าไฟฟ้าในอุทยานแห่งชาติภูกระดึง จังหวัดเลย ตามที่การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทยเสนอ
• วันที่ 2 ธันวาคม 2539 มติครม.รับทราบการศึกษาทบทวนมติครม.ที่มีความอ่อนไหวในทางการเมือง โดยเห็นชอบการศึกษาทบทวนมติคณะรัฐมนตรีในเรื่องสำคัญซึ่งมีผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมและประชาชน รวมทั้งเรื่องที่มีความอ่อนไหวในทางการเมืองในสถานการณ์ปัจจุบัน 

วันที่ 22 กุมภาพันธ์ 2555 มติครม.รับทราบผลการประชุมภาครัฐและเอกชนเพื่อแก้ปัญหาทางเศรษฐกิจในภูมิภาค ครั้งที่ 2/2555 เมื่อวันที่ 21 กุมภาพันธ์ 2555 ณ จังหวัดอุดรธานี โดยมีรายละเอียดข้อเสนอเพื่อพิจารณาของคณะกรรมการร่วมภาคเอกชน 3 สถาบัน (กกร.) และสภาอุตสาหกรรมท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (สทท.) เกี่ยวกับการสนับสนุนโครงการก่อสร้างกระเช้าไฟฟ้าขึ้นภูกระดึงที่ตำบลศรีฐาน อำเภอภูกระดึง จังหวัดเลย

เพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวอุทยานแห่งชาติภูกระดึง และเพิ่มโอกาสให้นักท่องเที่ยวทุกประเภท ทุกวัย โดยเฉพาะผู้อาวุโส และผู้พิการ สามารถเดินทางเข้ามาเที่ยวได้สะดวก และสร้างรายได้ให้แก่ประชาชนในกลุ่มจังหวัดและจังหวัดใกล้เคียง โดยมีระบบการบริหารจัดการที่ดี เพื่อรองรับปริมาณนักท่องเที่ยวที่เหมาะสม และรักษาสภาพธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมของพื้นที่อุทยานอย่างยั่งยืน  

โดยความเห็นที่ประชุมระบุว่า เนื่องจากการพัฒนาโครงการก่อสร้างกระเช้าไฟฟ้าขึ้นภูกระดึงมีประเด็นเกี่ยวข้องกับกฎหมายสำคัญ โดยเฉพาะรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ.2550 พ.ร.บ.อุทยานแห่งชาติ พ.ศ.2504 และพ.ร.บ.สงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พ.ศ.2535 เช่น การมีส่วนร่วมของประชาชน และการประเมินผลกระทบด้านสิ่งแวดล้อม

ดังนั้น จึงควรมีการศึกษาในรายละเอียดของโครงการฯ เพื่อให้เกิดความรอบคอบในการดำเนินการ มติที่ประชุมมอบหมายให้กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมร่วมกับองค์การบริหารการพัฒนาพื้นที่พิเศษเพื่อการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน (องค์การมหาชน) “ศึกษาความเหมาะสม” ของโครงการก่อสร้างกระเช้าไฟฟ้าขึ้นภูกระดึง จังหวัดเลย

ในยุครัฐบาลคสช.มีการศึกษาความเป็นไปได้ในการก่อสร้างกระเช้าไฟฟ้าขึ้นภูกระดึง จังหวัดเลยเช่นเดียวกัน 

• วันที่ 23 กุมภาพันธ์ 2559 มติครม. เห็นชอบผลการศึกษาโครงการศึกษาความเป็นไปได้ในการก่อสร้างกระเช้าไฟฟ้าขึ้นภูกระดึง จังหวัดเลย ซึ่งปรากฏว่าเป็นโครงการฯมีความคุ้มค่าในการลงทุนทั้งด้านการเงินและด้านเศรษฐศาสตร์ โดยมี IRR เท่ากับ 7.16 % และ 17.62 % รูปแบบการลงทุน ผลการศึกษาพบว่า PSC-Gross หรือ PSC – Modified Gross Cost มีความเหมาะสมที่สุด 

โดยสำนักงบประมาณตอบกลับความเห็นไปว่า ผลจากการศึกษาความเหมาะสมของโครงการฯ ดังกล่าว จะเห็นว่า การก่อนสร้างกระเช้าไฟฟ้าขึ้นภูกระดึง มีความคุ้มค่าในการลงทุนและมีผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อในพื้นที่ก่อนสร้างในระดับต่ำ ประมาณการค่าก่อสร้างภายในวงเงิน 633.89 ล้านบาท 

กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม เจ้าภาพศึกษาความเป็นไปได้ ตอบความเห็นว่า เนื่องจากโครงการก่อสร้างกระเช้าไฟฟ้าขึ้นภูกระดึง จังหวัดเลย อยู่ในพื้นที่ครม.กำหนดให้เป็นพื้นที่ลุ่มน้ำชั้น 1 ซึ่งต้องจัดทำรายงานการวิเคราะห์ผลกระทบสิ่งแวดล้อม ตามประกาศกระทรวงทรัพย์ฯ เรื่อง กำหนด ประเภทและขนาดของโครงการหรือกิจการ ซึ่งต้องจัดทำราบงานการวิเคราะห์ผลกระทบสิ่งแวดล้อม และหลักเกณฑ์ วิธีการ ระเบียบปฏิบัติ และแนวทางการจัดทำรายงานการวิเคราะห์ผลกระทบสิ่งแวดล้อม ประกาศ ณ วันที่ 24 เมษายน 2555 ต่อไป 

กระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา ตอบความเห็นว่า ได้ศึกษาเปรียบเทียบข้อดี-ข้อเสียแล้ว เห็นว่า จะช่วยอำนวยความสะดวกให้นักท่องเที่ยวผู้สูงอายุและคนพิการ ซึ่งจะช่วยสร้างเสริมภาพลักษณ์ของประเทศไทยในเรื่องของการท่องเที่ยวเพื่อคนทั้งมวล รวมถึงจะช่วยขนขยะและของเสียจากยอดภูกระดึงลงมาจำกัดด้านล่าง 

สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ตอบความเห็นว่า เนื่องจากโครงการนี้ใช้งบประมาณในการลงทุนสูง ประกอบกับโครงการตั้งอยู่ในเขตอุทยานแห่งชาติภูกระดึง จึงขอความเห็นเพิ่มเติม และต้องจัดทำรายงานการวิเคราะห์ผลกระทบสิ่งแวดล้อม ตามประกาศกระทรวงทรัพย์ฯ