ยุคใหม่ของวรรณกรรม "ไทย-จีน" จากระดับเอเชียสู่ความท้าทายในตลาดโลก

สมาคมนักเขียนแห่งประเทศจีน และ China National Publications Import & Export Group ร่วมกับ คณะกรรมการยุทธศาสตร์ซอฟต์พาวเวอร์แห่งประเทศไทย และสำนักพิมพ์ฮงซาน (ประเทศไทย) หรือ สำนักพิมพ์ห้องสมุดดอตคอม จัดเสวนาหัวข้อ "อนาคตของวรรณกรรมไทย & จีนใต้เงาแห่งความท้าทายและโอกาส" โดยมีนักเขียนและผู้เชี่ยวชาญด้านวรรณกรรมชั้นนำของทั้งสองประเทศเข้าร่วม เนื่องในโอกาสครบรอบความสัมพันธ์ไทย-จีน 50 ปี 

เพื่อกระชับความสัมพันธ์และแลกเปลี่ยนวิสัยทัศน์เกี่ยวกับทิศทางวรรณกรรมเอเชีย ที่กำลังก้าวเข้าสู่ยุคใหม่ที่มีความหลากหลายและเป็นสากลมากขึ้น แม้จะเผชิญอุปสรรคหลายด้าน แต่ก็มีโอกาสมหาศาลในโลกดิจิทัลและตลาดโลก รวมทั้งเป็นการสานต่ออัตลักษณ์ทางวัฒนธรรม ควบคู่ไปกับการประยุกต์ใช้เทคโนโลยี ซึ่งจะเป็นกุญแจสำคัญต่อความยั่งยืนและความสำเร็จของวรรณกรรมเอเชียในอนาคต

สำหรับ “แนวโน้มของวรรณกรรมเอเชียในอนาคต” ใน 3 ประเด็นหลัก ได้แก่

1. แนวโน้มของวรรณกรรมเอเชีย

การเติบโตของวรรณกรรมร่วมสมัยและวรรณกรรมท้องถิ่น มีการนำเสนอเรื่องราวจากมมองของคนท้องถิ่นมากขึ้น เช่น วรรณกรรมจากเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เอเชียใต้ และเอเชียกลาง ที่เคยถูกมองข้ามเนื้อหาเน้นประเด็นอัตลักษณ์ ชาติพันธุ์ ความเชื่อ และวัฒนธรรมพื้นถิ่น, การผสมผสานวัฒนธรรมดั้งเดิมกับสมัยใหม่ นักเขียนรุ่นใหม่มักสะท้อนปัญหาสังคมร่วมสมัยผ่านวรรณกรรม อ้างอิงจากประวัติศาสตร์หรือความเชื่อดั้งเดิม

เช่น การใช้ตำนานพื้นบ้านมานำเสนอในรูปแบบแฟนตาซีหรือดิสโทเปีย, การขยายตัวของวรรณกรรมเอเชียในระดับโลก ซึ่งปัจจุบันวรรณกรรมจากเกาหลี จีน ญี่ปุ่น อินเดีย เริ่มมีการแปลมากขึ้นและเข้าถึงตลาดโลก โดยเฉพาะผ่านแพลตฟอร์มออนไลน์ เช่น Webtoon, นิยายออนไลน์หรือแอปอ่านนิยาย เป็นต้น

2. ความท้าทายของวรรณกรรมเอเชีย

ข้อจำกัดด้านภาษาและการแปล วรรณกรรมที่ไม่ได้เขียนเป็นภาษาอังกฤษยังมีอุปสรรคในการเข้าถึงผู้อ่านต่างชาติ การแปลอาจทำให้ความหมายวัฒนธรรม หรือบริบทบางอย่างคลาดเคลื่อนไป, การแข่งขันกับสื่อรูปแบบใหม่ วรรณกรรมต้องแข่งขันกับสื่อบันเทิง

เช่น ชีรีส์ เกม และโชเซียลมีเดีย ทำให้รูปแบบการนำเสนอวรรณกรรมต้องปรับให้ทันสมัย และดึงดูดผู้อ่านมากขึ้น, การคงอยู่ของระบบเซ็นเซอร์ในบางประเทศ นักเขียนยังต้องเผชิญกับข้อจำกัดทางการเมืองหรือวัฒนธรรม ซึ่งอาจส่งผลต่อเสรีภาพในการแสดงออกผ่านวรรณกรรม

3. โอกาสของวรรณกรรมเอเชียในอนาคต

การใช้เทคโนโลยีและแพลตฟอร์มดิจิทัล การเผยแพร่ผ่านออนไลน์ทำให้เข้าถึงผู้อ่านทั่วโลกได้ง่ายขึ้น และเปิดโอกาสให้นักเขียนหน้าใหม่แจ้งเกิดได้โดยไม่ต้องผ่านสำนักพิมพ์, กระแสโลกสนใจเอเชีย ความสนใจในวัฒนธรรมเอเชียเพิ่มทั่วโลก

ทั้งจากอาหาร ศิลปะ และสื่อบันเทิง สิ่งนี้ช่วยส่งเสริมให้วรรณกรรมเอเชียได้รับความนิยมมากขึ้น, การสนับสนุนจากองค์การระหว่างประเทศ มีโครงการแปลวรรณกรรมและทุนสนับสนุนจากทั้งภาครัฐและองค์กรระดับโลกที่ช่วยเผยแพร่วรรณกรรมเอเชียสู่สายตานานาชาติ

ผู้ทรงคุณวุฒิจาก "จีน" ที่เข้าร่วมเสวนา

• นายชิวหัวต้ง รองประธานสมาคมนักเขียนแห่งประเทศจีน และเลขานุการคณะกรรมการบริหาร
• นายหลี่จิ่นฉี ผู้ตรวจการระดับสูงแผนกความร่วมมือระหว่างประเทศ สมาคมนักเขียนจีนและกรรมการบริหารสมาคมวิจัยวรรณกรรมญี่ปุ่นแห่งประเทศจีน
• นายสืออีเฟิง รองประธานสมาคมนักเขียนปักกิ่ง
• นายหวังเว่ยเหลียน รองประธานสมาคมนักเขียนเมืองกวางโจว
• นางซุนผิน นักเขียนอาชีพของสมาคมนักเขียนมณฑลเจียงซู และ
• นายหลี่เฉียง ผู้อำนวยการฝ่ายเอเชียและแอฟริกา กรมวิเทศสัมพันธ์ สมาคมนักเขียนแห่งประเทศจีน

สำหรับผู้ทรงคุณวุฒิจาก "ไทย" ที่เข้าร่วมเสวนา

• นายธีรภัทร เจริญสุข ประธานอนุกรรมการขับเคลื่อนอุตสาหกรรมด้านหนังสือ
• นายนรีภพ จิระโพธิรัตน์ นายกสมาคมนักเขียนแห่งประเทศไทย
• นางกนกวลี พจนปกรณ์ อดีตนายกสมาคมนักเขียนแห่งประเทศไทยและนักเขียนอาวุโส และ
• นายชัยรัตน์ พิพิธพัฒนาปราบต์ นักเขียนดาวรุ่ง เจ้าของผลงาน "กาหลมหรทึกคาธ" และ "คุณหมีปาฏิหาริย์"

อย่างไรก็ตาม สำหรับวรรณกรรมเอเชีย แม้จะเผชิญกับความท้าทายหลายประการ แต่ก็มีโอกาสมากมายในโลกดิจิทัลและตลาดโลก การรักษาอัตลักษณ์ทางวัฒนธรรมควบคู่ไปกับการประยุกต์ใช้เทคโนโลยี จะเป็นกุญแจสำคัญต่อความยั่งยืนและความสำเร็จในอนาคต