นายอุบลศักดิ์ บัวหลวงงาม ประธานคณะกรรมการกลางกลุ่มเกษตรกรแห่งประเทศไทย และกรรมการในคณะกรรมการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม (คปก.) เผยกับ “ฐานเศรษฐกิจ” ว่า ที่ประชุม คปก.เมื่อวันที่ 27 สิงหาคม 2567 ได้มีการพิจารณาวาระจร เรื่องขอความเห็นชอบหลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไข การประเมินมูลค่าที่ดินและทรัพย์สิน ส.ป.ก.และการจ่ายค่าชดเชยสิทธิการเข้าทำประโยชน์ในที่ดินในเขตปฏิรูปที่ดิน
โดยกรณีผู้ได้รับสิทธิไม่ประสงค์จะทำการประโยชน์ในที่ดินและขอคืนสิทธิให้กับ ส.ป.ก. เนื่องจากเกษตรกรมีอายุมากขึ้น เข้าสู่เกษตรกรสูงวัย ทุพพลภาพ หรือเจ็บป่วยเรื้อรังจนไม่สามารถประกอบเกษตรกรรมได้ ประกอบกับมีเกษตรกรอีกจำนวนหนึ่งที่ไม่ประสงค์ประกอบอาชีพเกษตรกรรมแล้ว ทาง ส.ป.ก.จะให้เกษตรกรขายที่ดินคืนกลับไร่ละ 8 หมื่นบาท โดยจะใช้เงินกองทุนซื้อนั้น
“ในเรื่องนี้มองว่าขัดกับพระราชบัญญัติการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม พ.ศ. 2518 ในมาตรา 39 ระบุว่า ที่ดินที่บุคคลได้รับสิทธิโดยการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมจะทำการแบ่งแยก หรือโอนสิทธิ ในที่ดินนั้นไปยังผู้อื่นมิได้ เว้นแต่เป็นการตกทอดทางมรดกแก่ทายาทโดยธรรม หรือโอนไปยังสถาบันเกษตรกร หรือ ส.ป.ก. เพื่อประโยชน์ในการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม ทั้งนี้จะให้เป็นไปตามหลักเกณฑ์ วิธีการและเงื่อนไขที่กำหนดในกฎกระทรวงไม่ได้ แต่ต้องยึดคืนเพราะเกษตรกรได้ที่ดินไปฟรี หากส่งคืนกลับให้ ส.ป.ก.ก็ถือว่าตรงตามเจตนารมณ์แล้ว เพื่อให้ ส.ป.ก.นำที่ดินไปจัดสรรให้กับเกษตรกรรายอื่นต่อไป"
นายอุบลศักดิ์ กล่าวอีกว่า ขณะเดียวกันการให้ราคาไร่ละ 8 หมื่นบาท ก็มีความเป็นห่วงคณะกรรมการ หากอนุมัติไปก็เสี่ยงที่จะมีความผิดทางอาญา ซ้ำรอยคดีทุจริตปุ๋ย และกล้ายางในอดีต ดังนั้นหากจะดำเนินการจริงก็ต้องไปแก้กฎหมายแม่ก่อน หรือที่ดินที่กองทุนฯ ใช้เงินไปซื้อแล้วในแต่ละปี ให้ทำเป็นสัญญาเช่าซื้อ หากไม่ดำเนินงานด้านเกษตรกรรมต่อสามารถมาขายคืนต่อได้ โดยทาง ส.ป.ก.จะได้จัดสรรให้รายใหม่ที่สนใจดำเนินการเช่าต่อ ตรงนี้สามารถที่จะใช้เงินกองทุนกลับมาได้ไม่ผิด
"ส่วนหากแต่ถ้าเป็นที่กรมป่าไม้ กรมอุทยานฯ หรือที่ดินพระราชทาน จะให้เกษตรกรขายกลับมาให้ ส.ป.ก.ได้อย่างไร ในเมื่อตอนที่ได้ไปไม่มีค่าใช้จ่ายใด ๆ เลย และที่สำคัญเป็นการเปิดช่องให้เกษตรกรที่ถือโฉนดลอย (เปลี่ยนมือไปแล้ว) จะมีผีโผล่ขึ้นมาเพียบเลย ซึ่งถ้าวันนั้นไม่ได้ขวาง รัฐมนตรีเกษตรฯ ในขณะนั้นเชื่อว่าจะลงนามไปเรียบร้อยแล้ว คงไม่สั่งให้ฝ่ายกฎหมายทบทวน อย่างไรก็ดีเพื่อความรอบคอบ ได้ให้ส่งรายงานการประชุมครั้งที่แล้ว ว่าเป็นไปตามมติหรือตามข้อเสนอไปหรือไม่" นายอุบลศักดิ์ กล่าว