เมื่อคิดจะเริ่มต้นแผนการ สืบทอดธุรกิจ

เมื่อกล่าวถึงการสืบทอดกิจการแล้ว เจ้าของต้องมีความชัดเจนเกี่ยวกับสิ่งที่กำลังจะส่งต่อ และมุ่งเน้นที่การถ่ายโอนไปยังบุคคลที่เหมาะสม ทั้งอำนาจและความรับผิดชอบ โดยเฉพาะในธุรกิจครอบครัวควรมุ่งเน้นไปที่ ความรับผิดชอบ อำนาจ ความเข้าใจและความชัดเจนในการถ่ายโอนความเป็นเจ้าของด้วย อุปสรรคประการหนึ่งของการสืบทอดกิจการคือ ขาดการวางแผน ทั้งนี้ควรมองว่าการสืบทอดกิจการเป็นกระบวนการไม่ใช่เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นเป็นครั้งๆ

ดังนั้นกระบวนการจะมีลักษณะอย่างไรในตอนเริ่มต้น การวางแผนถ่ายโอนกิจการจำเป็นต้องคำนึงถึงหลายปัจจัยที่แตกต่างกัน พ่อแม่ที่เกษียณจากบริษัทอาจต้องการออกไปท่ามกลางความสามัคคี เพื่อรักษาอัตลักษณ์ (self-identity) กองทุนในระหว่างการเกษียณอายุและลดความเสี่ยงจากธุรกิจ ขณะที่ทายาทอาจต้องการอำนาจ การควบคุมและทุนเพื่อการเติบโต ส่วนทายาทที่ไม่ได้ทำงานในธุรกิจอาจต้องการได้รับการปฏิบัติอย่างเป็นธรรม ข้อมูลเกี่ยวกับการตัดสินใจที่สำคัญ ผลตอบแทนจากการลงทุน การคุ้มครองเงินทุนและแผนการถอนตัวของพวกเขาเอง

ทั้งนี้หากการสืบทอดกิจการถูกปล่อยไว้ให้เกิดขึ้นภายหลังจากอ่านพินัยกรรมแล้ว จะมีคำถามเกิดขึ้นเกี่ยวกับความสามารถของเจ้าของ หรือ ผู้นำคนใหม่ที่จะมาเป็นผู้นำ ทั้งประสบการณ์ ความรู้เกี่ยวกับธุรกิจและอุตสาหกรรมที่ดำเนินงานอยู่ ซึ่งยังไม่รวมถึงปัญหาที่อาจเกิดขึ้นกับพินัยกรรม หากมีคำถามเกี่ยวกับเจตนาของผู้เสียชีวิตและสภาพจิตใจในขณะที่เขียนพินัยกรรมนั้นอีกด้วย

การสื่อสารอย่างเปิดเผยจริงใจเป็นอีกองค์ประกอบที่สำคัญของกระบวนการสืบทอดกิจการ ความสามารถในการพูดคุยกับพ่อแม่ ลูก พี่น้องและญาติ จะช่วยลดข้อพิพาทที่เกิดขึ้นและกระบวนการแก้ไขปัญหาข้อพิพาทภายในครอบครัวนั้นมีคุณค่าและคุ้มค่ามาก โดยประเด็นในเรื่องของความโปร่งใสเกี่ยวกับการดำเนินธุรกิจ ผู้รับผิดชอบและเหตุผลด้านการเงินรวมถึงวิธีการได้รับเงินทุนของธุรกิจ และโครงสร้างทางกฎหมายของการถือครองความเป็นเจ้าของ จำเป็นต้องเป็นที่เข้าใจและยอมรับจากทุกคน 

คำถามต่อไปนี้เป็นสิ่งที่ช่วยกระตุ้นให้การวางแผนการสืบทอดชัดเจน

• ใครต้องมีส่วนร่วมในการวางแผนกระบวนการการสืบทอดกิจการบ้าง

• คนเหล่านั้นต้องการที่จะเข้าร่วมดำเนินการไปด้วยกันหรือไม่

• ต้องการให้ใครเป็นที่ปรึกษาในกระบวนการสืบทอดกิจการ

• ต้องการจะถ่ายโอนอะไร

• กรอบเวลาในการทำงานเป็นอย่างไร

• สามารถดำเนินการตามกระบวนการนี้ได้หรือไม่ เป็นต้น

อย่างไรก็ตามแม้การสืบทอดกิจการของธุรกิจครอบครัวจำนวนมากอาจมีความคล้ายคลึงกัน แต่กระบวนการสืบทอดของแต่ละแห่งจะไม่เหมือนกัน ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับครอบครัวที่เป็นเจ้าของและการดำเนินการของแต่ละครอบครัว แต่สิ่งสำคัญที่สุดคือเริ่มดำเนินการเสียแต่เนิ่นๆ เพื่อให้มั่นใจว่าการสืบทอดกิจการนั้นจะประสบความสำเร็จตามเป้าหมายแน่นอน 

หน้า 21-22 หนังสือพิมพ์ฐานเศรษฐกิจ ปีที่ 40 ฉบับที่ 3,599 วันที่ 9 - 12 สิงหาคม พ.ศ. 2563