ชงรื้อกฎหมายประมงยกร่างใหม่ทั้งฉบับ

นายวิชาญ เอกชัยศิริวัฒน์ ที่ปรึกษาสมาคมการประมงแห่งประเทศไทย และอดีตสมาชิกวุฒิสภา (ส.ว.) เผยกับ “ฐานเศรษฐกิจ" ว่า ร่างพระราชบัญญัติการประมง พ.ศ. .... ฉบับเสนอโดยประชาชน นั้นเป็นการรื้อกฎหมายใหม่ทั้งหมด 220 มาตรา เหตุผลที่ยกร่างเพราะพระราชกำหนดการประมง พ.ศ. 2558 และพระราชกำหนดการประมง (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2560 ได้มีการตราขึ้นใช้บังคับอย่างเร่งด่วน เพื่อบรรเทาปัญหาอันเนื่องมาจากผลกระทบที่ร้ายแรงของการทำประมงที่ผิดกฎหมายซึ่งอาจนำไปสู่การถูกขึ้นบัญชีหรือใบเหลืองของสหภาพยุโรป (อียู) หรืออาจจะถูกปรับขึ้นเป็นใบแดง จึงจำเป็นต้องดำเนินการอย่างรวดเร็วและตอบสนองให้เห็นถึงความตั้งใจของประเทศไทยที่พยายามแก้ไขปัญหา จึงได้ตราเป็นพระราชกำหนดเพื่อให้สามารถบังคับใช้ได้ทันที

อย่างไรก็ดี พระราชกำหนดดังกล่าวมีบทบัญญัติบางมาตราที่อาจจะขัดต่อหลักการของอนุสัญญาสหประชาชาติว่าด้วยกฎหมายทะเล ค.ศ. 1982 ที่ประเทศไทยเป็นภาคีสมาชิก หรือหลักสิทธิมนุษยชนและรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย ในประเด็นเกี่ยวกับการละเมิดสิทธิในทรัพย์สินและสิทธิในการประกอบอาชีพของประชาชน การเลือกปฏิบัติ ขาดความเสมอภาค และบังคับใช้กฎหมายโดยไม่เท่าเทียมกัน

รวมทั้งมีบทกำหนดโทษที่ไม่เป็นธรรม ซ้ำซ้อน และไม่ได้สัดส่วนกับการลงโทษในความผิดทั่วไป เพื่อป้องกันและแก้ไขปัญหาอันเนื่องมาจากการบังคับใช้กฎหมายดังกล่าว รวมทั้งบรรเทาความเดือดร้อนของประชาชนและชาวประมงผู้ประกอบอาชีพโดยสุจริตให้ได้รับความเป็นธรรม ตลอดจนส่งเสริมการทำการประมงให้มีประสิทธิภาพ สอดคล้องกับพันธกรณีระหว่างประเทศ และเกิดประโยชน์สูงสุด จึงจำเป็นต้องตราพระราชบัญญัตินี้

นายวิชาญ กล่าวว่า การเสนอกฎหมายโดยภาคประชาชนเพื่อแก้ไขกฎหมายประมงทั้งฉบับ มีทั้งหมด 7 ขั้นตอนการเข้าชื่อเสนอร่างกฎหมายนี้จะต้องมีคณะบุคคลใดมีจำนวนไม่น้อยกว่า 20 ซึ่งตามกฎหมายจะเรียกคณะบุคคลนี้ว่า “ผู้ริเริ่ม” โดยจะต้องเป็นบุคคลผู้มีสิทธิ์เลือกตั้งตามมาตรา35 ลักษณะต้องห้ามมิให้ใช้สิทธิเลือกตั้งตามมาตรา 36 ของรัฐธรรมนูญฯ เป็นต้น

“ล่าสุดได้ผ่านขั้นตอนที่สองแล้ว กำลังก้าวเดินไปสู่ขั้นตอนที่สามในการขอให่ประชาชนผู้มีสิทธิเลือกตั้งร่วมลงชื่อสนับสนุนจำนวนไม่น้อยกว่า 1 หมื่นคน ดังนั้นใครอยากสนับสนุนให้ฝันของชาวประมงที่จะได้รับความเป็นธรรมในการประกอบอาชีพจากการแก้ไขกฎหมายประมงที่เป็นธรรม สามารถติดต่อตัวแทนของกลุ่มในจังหวัดของท่าน หรือลงลายมือชื่อในแบบฟอร์มและส่งสำเนาบัตรประชาชนพร้อมลงชื่อกำกับมาได้ที่ร้านกาแฟ​ School​ Cafe​ หน้าที่จอดรถโรงเรียนสมฤดีหรือที่สมาคมประมงสมุทรสาคร  เมื่อรายชื่อได้ไม่น้อยกว่า 1 หมื่นคน ทางประธานรัฐสภาจะมีการตั้งคณะกรรรมาธิการเพื่อศึกษากฎหมายฉบับนี้ต่อไป”

สาระสำคัญของกสาระสำคัญของร่างพระราชบัญญัติการประมง พ.ศ. .... มีสาระสำคัญสรุปได้ ดังนี้ อาทิ

1. ปรับปรุงกฎหมายว่าด้วยการประมงและสิทธิการประมงในน่านน้ำไทย รวมทั้งคำสั่งคณะรักษาความสงบแห่งชาติที่เกี่ยวข้อง
2. กำหนดให้มีกองทุนกองทุนสงเคราะห์ พัฒนาและส่งเสริมการประมงเพื่อเป็นกลไกในการพัฒนา และส่งเสริมการประมงด้วยการบริหารจัดการเพื่อการอนุรักษ์และใช้ทรัพยากรสัตว์น้ำให้เป็นไปโดยชอบด้วยกฎหมาย รวมทั้งช่วยเหลือ ชดเชย อุดหนุน สงเคราะห์ หรือส่งเสริมผู้ประกอบการประมง และผู้ประกอบการอุตสาหกรรมที่เกี่ยวเนื่องกับการประมง ในการผลิต การปรับปรุงเทคโนโลยี การปรับเปลี่ยนโครงสร้าง การพยุงราคา และการจำหน่าย การพัฒนาผลิตผลสัตว์น้ำ และผลิตภัณฑ์ประมง เพื่อสร้างความมั่นคง มั่งคั่ง และยังยืนให้กับประเทศชาติ (ร่างมาตรา ๑๓๙ ถึงร่างมาตรา ๑๕๐)
3. กำหนดมาตรการทางปกครอง โดยนำมาตรการในการพักใช้ใบอนุญาต การระงับการอนุญาต และการเพิกถอนใบอนุญาตหรือหนังสืออนุญาตมาใช้บังคับ เพื่อให้การบังคับใช้กฎหมายเป็นไปอย่างรวดเร็วและมีประสิทธิภาพ และกำหนดหลักเกณฑ์ในการอุทธรณ์คำสั่งดังกล่าวไว้อย่างชัดเจนเพื่อให้เกิดความเป็นธรรมแก่ผู้ที่ไม่มีเจตนาในการกระทำความผิด รวมทั้งได้กำหนดหลักเกณฑ์ในการดำเนินการกับเครื่องมือทำการประมงสิ่งปลูกสร้าง หรือสิ่งใด ๆ ที่ไม่เป็นไปตามที่ได้รับอนุญาต หรือในกรณีที่ใบอนุญาตสิ้นอายุหรือผู้รับอนุญาตได้รับแจ้งคำสั่งเพิกถอนใบอนุญาตหรือหนังสืออนุญาต                                                                                 หรือในกรณีที่มีการทำการประมงหรือติดตั้งเครื่องมือทำการประมง สิ่งปลูกสร้าง หรือสิ่งใด ๆ ลงในที่จับสัตว์น้ำโดยฝ่าฝืนบทบัญญัติแห่งร่างพระราชบัญญัตินี้ เพื่อให้ทรัพยากรธรรมชาติหรือสิ่งแวดล้อมที่เกี่ยวข้องกับการประมง ได้รับการเยียวยาและฟื้นฟูให้กลับสู่สภาพเดิม โดยเร็ว (ร่างมาตรา ๑๕๑ ถึงร่างมาตรา ๑๗๕)  
4. กำหนดบทลงโทษทางอาญาให้เหมาะสมกับความผิดและสภาวะทางเศรษฐกิจในปัจจุบัน โดยมีโทษปรับเป็นหลัก (ร่างมาตรา ๑๗๖ ถึงร่างมาตรา ๒๑๗)
5. กำหนดให้กฎหมายลำดับรองที่ออกตามความในพระราชกำหนดการประมง พ.ศ. ๒๕๕๘ และที่แก้ไขเพิ่มเติม ตลอดจนพระราชบัญญัติอื่นที่เกี่ยวข้องที่ใช้บังคับอยู่ก่อนวันที่พระราชบัญญัตินี้ใช้บังคับ ให้ยังคงใช้บังคับได้ต่อไปเท่าที่ไม่ขัดหรือแย้งกับพระราชบัญญัตินี้ ทั้งนี้ หากพ้นระยะเวลาสามร้อยหกสิบวันนับแต่พระราชบัญญัตินี้บังคับใช้แล้ว ไม่มีการออกกฎกระทรวง ประกาศ ระเบียบ หรือคำสั่งใหม่ขึ้นบังคับใช้ ให้กฎกระทรวง ประกาศ ระเบียบ หรือคำสั่งนั้น เป็นอันยกเลิก (ร่างมาตรา ๒๑๘ ถึงร่างมาตรา ๒๒๐)

นายวิชาญ กล่าวว่า สาเหตุที่มาตรามีจำนวนมาก ข้อไหนดีของกฎหมายประมงก็นำมาใช้ บางส่วนไม่ได้ก็มีการปรับแก้ไข โดยค่าปรับจะมี่ 2 ลักษณะ ยกตัวอย่าง ความผิดมีกรรมเดียว ค่าปรับจะต้องเป็นกรรมเดียว ไม่ใช่เป็นค่าปรับรายบุคคล ทุกวันนี้เป็นค่าปรับรายบุคคล หรือผิดที่เกิดขึ้น ต้องจับไต้ก๋ง แล้วเจ้าของเรือต้องรับผิดชอบร่วม ปรับ 40 ล้านบาทก็ปรับจบไปเลย ไม่ใช่นำค่าปรับ 40 ล้านนำมาคูณกับจำนวนแรงงานที่อยู่ในเรือ

"ผมคิดว่าไม่ใช่ หรือค่าปรับในกฎหมายสูงสุด 30 ล้านบาท แพงกว่าค่าเรืออีกควรปรับลดราคาให้สมควรกับเหตุสมควรกับความผิด จะเห็นได้ว่าต่างประเทศรอบบ้านไทยค่าปรับไม่เกิน 12-15 ล้านบาท แต่รัฐกลับค่าเงินอียูมาคิดจึงทำให้ค่าเงินแพงกว่าอยู่แล้วนำมาใช้ปรับเรือประมงไทย ถึงก็ต้องทำให้เรือประมงไทยต้องเลิกอาชีพไปเป็นจำนวนมากในช่วง 4-5 ปีมานี้ ก็มองว่ากฎหมายฉบับนี้จะการสร้างความเป็นธรรมให้เกิดขึ้นแก่อาชีพประมงต่อไปให้คงอยู่ในประเทศ"