นายพิเชษฐ์ วิริยะพาหะ อธิบดีกรมวิชาการเกษตร เปิดเผยว่า ขณะนี้ได้รับรายงานว่าการส่งออกสินค้าผลไม้จากไทยไปจีนทางบก ตั้งแต่วันที่ 1 พ.ค. ที่ผ่านมา มีปัญหาการจราจรติดขัดบริเวณด่านโหย่วอี้กวน ชายแดนจีน – เวียดนาม เนื่องจากสภาพการจราจรที่เป็นคอขวด ประกอบกับเป็นช่วงวันหยุดยาวแรงงานสากล ซึ่งเป็นช่วงเวลาที่ตรงกับฤดูกาลส่งออกทุเรียนของภาคตะวันออก รวมทั้งผู้ประกอบการส่วนใหญ่เลือกใช้เส้นทางบกในการส่งออกไปยังด่านโหย่วอี้กวน ทำให้ปัจจุบันมีรถติดสะสมก่อนเข้าด่านโหย่วอี้กวนจำนวนมาก ประมาณ 600 - 700 คัน จากเดิมที่ใช้เวลาผ่านด่านนี้ประมาณ 2-3ชั่วโมงแต่ปัจจุบันใช้เวลารอถึง 2-3 วัน ซึ่งอาจส่งผลกระทบต่อคุณภาพของผลไม้ไทยโดยเฉพาะทุเรียนที่อาจจะสุกก่อนถึงมือผู้บริโภค
จากสถานการณ์ดังกล่าว กรมวิชาการเกษตร ขอแนะนำให้ผู้ประกอบการหลีกเลี่ยงการใช้เส้นทางส่งออกไปยังด่านโหย่วอี้กวนโดยใช้ทางเลือกเส้นทางอื่น โดยปัจจุบันจีนได้อนุญาตให้ผลไม้ไทยสามารถขนส่งทางบกผ่านประเทศที่สามไปยัง 4 ด่านของจีน คือ ด่านโหย่วอี้กวน ด่านโม่หัน ด่านตงซิง และด่านรถไฟผิงเสียง กรณีผู้ประกอบการต้องการส่งออกผลไม้ไปจีนทางบกไปยังด่าน โหย่วอี้กวน ด่านตงซิง และด่านรถไฟผิงเสียง สามารถส่งออกจากไทยได้ที่ด่านนครพนม และด่านมุกดาหาร
นอกจากนี้ ยังมีทางเลือกส่งออกทางเรือได้ที่ท่าเรือแหลมฉบังด้วย โดยข้อมูลจากด่านตรวจพืช กรมวิชาการเกษตร ระหว่างวันที่ 1 – 3 พฤษภาคม 2564 พบว่ามีการส่งออกผลไม้ไปจีนจากด่านตรวจพืชนครพนมจำนวน 651 ตู้ ด่านตรวจพืชเชียงของจำนวน 132 ตู้ ด่านตรวจพืชมุกดาหารจำนวน 59 ตู้ ด่านตรวจพืชท่าเรือแหลมฉบังจำนวน 1,045 ตู้ ด่านตรวจพืชลาดกระบังจำนวน 128 ตู้ รวมตู้ผลไม้ที่ส่งออกทั้งหมดจำนวนทั้งสิ้น 2,015 ตู้
ด่านตงซิง ตั้งอยู่ที่เมืองตงซิง อำเภอฝังเฉิงกั่ง เขตกว่างซีจ้วงฯ ของจีน โดยได้รับอนุญาตให้เป็นด่านนำเข้าผลไม้จากต่างประเทศเป็นแห่งที่ 2 ของเขตกว่างซีจ้วงฯ ต่อจากด่านโหย่วอี้กวน สามารถรองรับรถสินค้าเข้าออกได้ไม่ต่ำกว่า 2,000 คัน/วัน จึงเป็นด่านที่มีศักยภาพในการนำเข้าผลไม้จากไทย โดยผลไม้ไทยได้รับอนุญาตให้นำเข้าสู่จีนจากด่านตงซิงอย่างเป็นทางการตั้งแต่วันที่ 29 เมษายน 2564
ด่านโม่หัน ตั้งอยู่ที่อำเภอเหมิ่งล่า เขตสิบสองปันนา มณฑลยูนานของจีน เป็นด่านปลายทางอันดับ 2 ในการส่งออกผลไม้ไปจีนทางบก ตั้งอยู่บนเส้นทาง R3A จากด่านเชียงของ จ.เชียงราย - ห้วยทราย/บ่อเต็น (สปป. ลาว) - ด่านโม่หัน (จีน) ด้วยระยะทาง 1,104 กม. ใช้ระยะเวลาขนส่งเพียง 2-3 วัน
ส่วนด่านรถไฟผิงเสียง ตั้งอยู่ที่เมืองผิงเสียง เขตกว่างซีจ้วงฯ ของจีน ซึ่งอยู่ไม่ไกลจากด่านโหย่วอี้กวน โดยเป็นด่านรถไฟเพียงแห่งเดียวของเขตกว่างซีจ้วงฯ ที่ได้รับอนุญาตให้เป็นด่านนำเข้าผลไม้ ซึ่งตู้สินค้าผลไม้ไทยที่ขนส่งทางรถยนต์สามารถเปลี่ยนมาขนส่งโดยรถไฟเพื่อเข้าสู่จีนได้ที่สถานีรถไฟด่งดังของเวียดนาม
“ปัญหารถติดสะสมหน้าด่านโหย่วอี้กวนเป็นปัญหาที่เกิดขึ้นประจำทุกปีในช่วงฤดูกาลส่งออกผลไม้ไทยและเวียดนามโดยเฉพาะในช่วงระหว่างวันที่ 1 – 5 พฤษภาคม ซึ่งเป็นวันหยุดแรงงานสากล ดังนั้นเพื่อไม่ให้เกิดผลกระทบต่อการส่งออกผลไม้ของไทยกรมวิชาการเกษตรจึงขอแนะนำให้ผู้ประกอบการเปลี่ยนเส้นทางนำเข้าผลไม้สู่จีนไปที่ทางด่านรถไฟผิงเสียง ด่านโม่หันและด่านตงซิง ซึ่งอยู่ไม่ไกลจากด่านโหย่วอี้กวน หรือขนส่งทางเรือ เพื่อลดความเสี่ยงรถติดในการนำเข้าทางด่านโหย่วอี้กวน ซึ่งในปีที่ผ่านมาได้เกิดปัญหาดังกล่าวซึ่งส่งผลกระทบต่อคุณภาพทุเรียนไทยที่สุกในรถระหว่างการรอคิวตรวจปล่อยสินค้า” อธิบดีกรมวิชาการเกษตร กล่าว