แผนงานสร้างความเข้มแข็งภาคเกษตร ในพื้นที่เขตพัฒนาเศรษฐกิจพิเศษภาคตะวันออก(อีอีซี)คืบหน้า หลังสกพอ. ปตท.และกลุ่มวิสาหกิจชุมชนแปลงใหญ่ไม้ผล จังหวัดระยอง ลงนามเอ็มโอยู ร่วมมือทำโครงการห้องเย็นเพื่อเก็บผลไม้ช่วยพยุงราคาช่วงผลผลิตออกตลาด
วันที่ 10 พ.ย.2564 ที่ห้องประชุมสวนสุภัทราแลนด์ ต.หนองละลอก อ.บ้านค่าย จ.ระยอง นางพจนี อรรถโรจน์ภิญโญ รองเลขาธิการสำนักงานคณะกรรมการนโยบายเขตพัฒนาพิเศษภาคตะวันออก (สกพอ.) หรือ EEC หารือกับนายชาญศักดิ์ ชื่นชม รองกรรมการผู้จัดการใหญ่วิศวกรรมและโครงสร้างพื้นฐาน บ.ปตท.จำกัด (มหาชน) นายโชติชัย บัวดิษ ประธานเครือข่ายวิสาหกิจชุมชนแปลงใหญ่ไม้ผล จังหวัดระยอง และผู้แทนนายก อบจ.ระยอง
เพื่อติดตามความคืบหน้าโครงการก่อสร้างห้องเย็น เทคโนโลยีทันสมัย รักษาคุณภาพรสชาติผลไม้ ภายหลังได้มีการลงนามบันทึกข้อตกลงความร่วมมือ (MOU) พัฒนาผลไม้อย่างครบวงจร ในพื้นที่เขตพัฒนาพิเศษภาคตะวันออก(EEC) กันมาแล้ว ตั้งแต่วันที่ 4 ก.ย.2564 ที่ผ่านมา ภายใต้โครงการระเบียงผลไม้ภาคตะวันออก (Eastern Fruit Corridor : EFC) และแผนพัฒนาการเกษตรในพื้นที่เขตพัฒนาพิเศษภาคตะวันออก
นางพจนี อรรถโรจน์ภิญโญ รองเลขาธิการคณะกรรมการนโยบายเขตพัฒนาพิเศษภาคตะวันออก (สกพอ.) หรือ EEC กล่าวว่า หลังลงนามกัน 3 ฝ่ายแล้ว ทาง EEC ได้ประสานงานกับทาง ปตท. เพื่อที่จะดู Business Model
ประกอบกับกลุ่ม ปตท. มีการเปลี่ยนทีม จำเป็นต้องมีการประสานงานกันอย่างต่อเนื่อง รวมทั้งที่ประชุมคณะอนุกรรมการฯ มีความเห็นว่า โครงการห้องเย็นดังกล่าวจะนำร่องทุเรียน 4,000 ตัน และควรจะเริ่มได้ในฤดูกาลผลิตในเดือน พ.ค. 2565 นี้
นอกจากนี้ทางคณะอนุกรรมการบริหารนโยบายเขตพัฒนาพิเศษภาคตะวันออก (กพอ.) มีความเห็นในเรื่อง Business Model ว่า ปตท. น่าจะบริหารจัดการโดยเข้ามาดำเนินโครงการแทน สกพอ. ที่จะไปโฟกัสเรื่องชักชวนนักลงทุนมาลงทุนใน EEC
ทั้งนี้ ก่อนหน้านี้ได้มีการประชุมกับ ปตท.ทีมใหม่ พร้อมกับพาลงพื้นที่มาพบชาวสวนแปลงใหญ่โดยตรง เพื่อที่จะแลกเปลี่ยนความคิดเห็นและติดตามความก้าวหน้า เพื่อให้ทราบความพร้อมของทางฝั่งผู้ผลิต เพื่อให้ ปตท.ได้มีความมั่นใจ ส่วนเรื่องที่ดิน กนอ.พร้อมที่จะสนับสนุนพื้นที่ห้องเย็น โดยเตรียมเสนอเข้าบอร์ด กนอ. ซึ่งไม่น่าจะมีปัญหาอะไร
อย่างไรก็ตาม ผลการประชุมวันนี้เป็นระยะแรก ซึ่ง ปตท.จะมีการสำรวจเพื่อวิเคราะห์ข้อมูลอย่างถี่ถ้วนอีกครั้ง เพื่อให้โครงการได้เกิดขึ้นโดยเร็วและยั่งยืน โดยมีเกษตรกรเป็นหุ้นส่วน
เหตุที่ต้องนำร่องทุเรียน เนื่องจากตลาดเป็นของผู้ขาย ผู้ขายเป็นผู้กำหนดราคา ประกอบกับในจังหวัดระยอง มีการขยายปลูกทุเรียนเพิ่มมากขึ้น โดยเฉพาะใน 3 ปีข้างหน้า อาจจะประสบปัญหาล้นตลาด ซึ่ง MODEL ดังกล่าวที่เกิดขึ้น จะช่วยดันราคาทุเรียนภาคตะวันออก และจะช่วยแก้ไขปัญหาราคาทุเรียนตกต่ำด้วย
ด้านนายชาญศักดิ์ ชื่นชม รองกรรมการผู้จัดการใหญ่วิศวกรรมและโครงสร้างพื้นฐาน บ.ปตท.จำกัด (มหาชน) กล่าวว่า ด้วยภารกิจที่ ปตท.ได้รับร่วมกับคณะกรรมการ EEC ให้ช่วยดูแลภาคเกษตรกร ในดูแลผลผลิตให้มีเสถียรภาพด้านราคา
โครงการห้องเย็นเป็นโครงการหนึ่งอยู่ในแผนงาน ทีม ปตท.และ EEC มาเก็บข้อมูลเชิงลึกร่วมกับเกษตรกร เพื่อจะเร่งศึกษา ว่าจะดำเนินการอย่างไรให้มีผลตอบแทน มีความก้าวหน้า และสามารถจับต้องได้ในเรื่องของความยั่งยืนให้เร็วที่สุด
ขณะที่นายมานพ โปษยาอนุวัตร์ นักวิชาการส่งเสริมการเกษตรชำนาญการ สำนักงานเกษตรจังหวัดระยอง กล่าวว่า เกษตรจังหวัดมีบทบาทในการส่งเสริม ให้เกษตรกรผลิตทุเรียนมีคุณภาพ ทั้งการรวมตัวเป็นเกษตรกรแปลงใหญ่ การรวมตัวกันเป็นเครือข่าย เป็นวิสาหกิจชุมชน
เป้าหมายเพื่อลดต้นทุนการผลิต การพัฒนาคุณภาพ และหาแนวทางการจัดการตลาดในอนาคต ซึ่งทุเรียนมีแนวโน้มผลผลิตเพิ่มขึ้นประมาณ 120,000 ตันต่อปี จากที่มีพื้นที่ปลูกใหม่เพิ่มขึ้นในปี 2563-64 รวมกว่า 10,000 ไร่ คาดว่าใน 5 ปีข้างหน้าผลผลิตจะเพิ่มขึ้น เป็นประมาณ 200,000 ตัน ซึ่งอาจประสบปัญหาล้นตลาดได้
ดังนั้น การมีห้องเย็น จะเป็นโอกาสของจังหวัดระยองและใกล้เคียง ที่จะสามารถช่วยยืดอายุการขาย และช่วยเรื่องราคาผลผลิตตกต่ำได้อีกด้วย
นายสุเทพ เจริญชนม์ เกษตรกรสมาชิกเครือข่ายวิสาหกิจชุมชนแปลงใหญ่ไม้ผลจังหวัดระยอง กล่าวว่า โครงการห้องเย็นดังกล่าว จะเป็นประโยชน์อย่างมากกับเกษตรกรชาวสวนทุเรียน เนื่องจากปัจจุบันเกษตรกรหันมาปลูกทุเรียนเพิ่มมากขึ้น แต่การตลาดทุเรียนยังเท่าเดิม
การมีโครงการดังกล่าวจะแก่ปัญหาในหลาย ๆ อย่าง ทั้งคุณภาพผลผลิต และราคา เพราะที่ผ่านมาเกษตรกรช่วยเหลือตัวเองมาตลอด ไม่สามารถกำหนดราคาเองได้เหมือนพ่อค้าคนกลาง
ถ้าหากมีห้องเย็นขึ้นมา เกษตรกรสามารถที่จะได้รู้ว่า ผลิตทุเรียนอย่างไรให้มั่นคง และมีรายได้มั่นคง ที่สำคัญความคาดหวังของเกษตรกรในอนาคตคือ การสร้างชื่อเสียงให้กับประเทศ ของที่ส่งออกไปมีคุณภาพ
ด้านนายโชติชัย บัวดิษ ประธานเครือข่ายวิสาหกิจชุมชนแปลงใหญ่ไม้ผลจังหวัดระยอง กล่าวว่า ปัญหาที่เกษตรกรพบคือ ช่วงที่ทุเรียนเวลาออกสู่ตลาดจะพร้อมกัน ทำให้ราคาตกต่ำ และเวลาเก็บเกี่ยวไม่ทัน ทำให้หล่นเสียหาย
กกการมีห้องเย็นจะช่วยให้ผลผลิตมีคุณภาพเหมือนเดิม และช่วยป้องกันคุณภาพไม่ดีได้อีกด้วย เพราะการนำผลผลิตเก็บในห้องเย็น ต้องเป็นผลผลิตที่แก่พร้อมกินเท่านั้น นอกจากนี้ในช่วงผลผลิตออกมาก ยังช่วยในการดึงทุเรียนออกจากตลาด ช่วยลดปัญหาทุเรียนล้นตลาด ที่ทำให้ราคาตกต่ำ