ประกาศคณะกรรมการว่า ด้วยสัญญาเรื่องให้ธุรกิจเช่าซื้อรถยนต์และรถจักรยานยนต์ เป็นธุรกิจที่ควบคุมสัญญาพ.ศ.๒๕๖๕ ลงราชกิจจานุเบกษาเมื่อวันที่ 12 ตตุลาคม 2565 โดยประกาศดังกล่าวให้ใช้บังคับเมื่อพ้นกำหนด 90วันนับแต่วันประกาศในราชกิจจานุเบกษาคือ คือวันที่ 11 มกราคม 2566
สาระสำคัญของประกาศคณะกรรมการว่าด้วยสัญญาเรื่องให้ธุรกิจเช่าซื้อรถยนต์ และรถจักรยานยนต์ เป็นธุรกิจที่ควบคุมสัญญาพ.ศ.2565 โดยระบุให้ต้องใช้สัญญาที่มีสาระสำคัญและเงื่อนไขต่างๆ ในกรณีที่ยังไม่มีกฎหมายใดกำหนดอัตราดอกเบี้ยค่าเช่าซื้อรถยนต์หรือรถจักรยานยนต์ไว้เป็นการเฉพาะให้กำหนดอัตราดอกเบี้ยค่าเช่าซื้อรถยนต์ หรือรถจักรยานยนต์ ตามกลไกตลาด โดยคำนวณอัตราดอกเบี้ยที่แท้จริงต่อปี(Effective Interest Rate)
ทั้งนี้ คณะกรรมการว่าด้วยสัญญาอาจปรับเปลี่ยนให้ลดลงหรือเพิ่มขึ้นเพื่อให้สอดคล้องกับสภาพเศรษฐกิจของประเทศในทุก 3ปี
สำหรับการเปลี่ยนสัญญาเช่าซื้อตามที่ผู้เช่าซื้อร้องขอ ให้ผู้ให้เช่าซื้อคิดค่าใช้จ่ายเพียงเท่าที่ผู้ให้เช่าซื้อได้ใช้จ่ายไปจริง โดยประหยัดตามความจำเป็น และมีเหตุผลอันสมควรแต่ทั้งนี้ไม่เกิน 2,500 บาทถ้วน
ส่วนกรณีผู้ให้เช่าซื้อประสงค์จะนำเงินค่างวดของผู้เช่าซื้อที่ได้ชำระแล้วในงวดต่อมา เพื่อนำมาหักชำระเป็นค่าใช้จ่ายใดๆ ค่าธรรมเนียม ค่าเบี้ยผิดนัดชำระค่างวด ผู้ให้เช่าซื้อมีหน้าที่ต้องแจ้งเป็นหนังสือให้ผู้เช่าซื้อทราบก่อนภายใน 7 วันนับแต่วันที่ผู้เช่าซื้อได้รับแจ้ง แต่ถ้าผู้ให้เช่าซื้อไม่มีหนังสือบอกกล่าวดังกล่าว ผู้ให้เช่าซื้อไม่มีสิทธินำเงินค่างวดนั้นมาหักค่าใช้จ่ายดังกล่าว
ทั้งนี้หากผู้ให้เช่าซื้อได้หักเงินค่างวดหรือค่าใช้จ่ายต้องแจ้งเป็นหนังสือให้ผู้เช่าซื้อนำเงินในส่วนที่ขาดของค่างวดเช่าซื้อมาชำระให้ครบภายใน 20 วันนับแต่วันที่ได้รับหนังสือบอกกล่าว หากผู้เช่าซื้อไม่ได้ชำระเงินส่วนขาดให้ครบภายในเวลาที่กำหนดให้ถือว่า “ผิดนัดเฉพาะเงินค่างวดเช่าซื้อบางส่วนที่ยังมิได้ชำระนั้น
นอกจากนี้ กรณีผู้เช่าซื้อผิดนัดชำระค่าเช่าซื้อรายงวด 3 งวดติดต่อกัน เมื่อผู้ให้เช่าซื้อมีหนังสือบอกกล่าวหากผู้เช่าซื้อละเลยไม่ปฎิบัติตามหนังสือบอกกล่าวผู้ให้เช่าซื้อมีสิทธิบอกเลิกสัญญาเช่าซื้อได้ โดยก่อนนำรถยนต์หรือรถจักรยานยนต์ออกขาย โดยวิธีประมูลหรือวิธีขายมทอดตลาดที่เหมาะสม ผู้ให้เช่าซื้อมีหน้าที่ดำเนินการตามลำดับ ได้แก่
ก.ผู้ให้เช่าซื้อต้องมีหนังสือแจ้งให้ผู้เช่าซื้อและผู้ค้ำประกัน(ถ้ามี)ทราบล่วงหน้าไม่น้อยกว่า 30 วัน เพื่อให้ผู้เช่าซื้อใช้สิทธิซื้อก่อนภายในระยะเวลา 20 วันตามมูลหนี้ส่วนที่ขาดอยู่ตามสัญญาเช่าซื้อ โดยผู้ให้เช่าซื้อจะต้องให้ส่วนลดแก่ผู้เช่าซื้อ แต่ถ้าผู้เช่าซื้อไม่ใช้สิทธิดังกล่าว ภายในระยะเวลาให้ผู้ค้ำประกันใช้สิทธินั้นโดยจะได้รับสิทธิเช่นเดียวกับผู้เช่าซื้อและโอนสิทธิให้บุคคลภายนอกได้ด้วย
กรณีที่ผู้เช่าซื้อมีความประสงค์จะขอชำระเงินค่าเช่าซื้อทั้งหมดในคราวเดียว เพื่อปิดบัญชีค่าเช่าซื้อประกาศฉบับนี้ได้กำหนดให้ผู้ให้เช่าซื้อจะต้องให้ส่วนลดเป็นขั้นบันได 3 ขั้นได้แก่
ขณะเดียวกันประกาศฉบับนี้กำหนดให้คิดค่าปรับกรณีที่ผู้เช่าซื้อผิดนำชำระค่างวดตามสัญญาเกินกว่าอัตรา 5%ต่อปีโดยคำนวณจากยอดเงินที่ผิดนัดชำระ
นายคงสิน คงคา ประธานคณะเจ้าหน้าที่ด้านธุรกิจสินเชื่อยานยนต์ ธนาคาร กรุงศรีอยุธยา จำกัด (มหาชน)หรือ BAY เปิดเผย“ฐานเศรษฐกิจ”ว่า การควบคุมเพดานดอกเบี้ยเช่าซื้อรถยนต์ของสคบ.ไม่กระทบต่อการดำเนินธุรกิจและการให้บริการสินเชื่อรถยนต์ แต่อย่างใด เนื่องจากอัตราดอกเบี้ยทั้งสินเชื่อรถยนต์ใหม่และรถยนต์ใช้แล้วจะเป็นไปตามกลไกตลาด ซึ่งอยู่ในระดับต่ำกว่าเกณฑ์ที่สคบ.กำหนดอยู่แล้ว
ส่วนของสินเชื่อเช่าซื้อรถจักรยานยนต์ ซึ่งกรุงศรี ออโต้ มีผลิตภัณฑ์ที่ครอบคลุมกลุ่มลูกค้าในหลากหลายเซกเมนต์จึงมองว่า การที่ สคบ.เข้ามากำหนดอัตราเพดานดอกเบี้ยครั้งนี้ จะเป็นโอกาสในการบริหารและจัดการพอร์ตสินเชื่อรถจักรยานยนต์ตลอดจนเป็นโอกาสต่อยอดความสัมพันธ์และความเชื่อมั่นที่แข็งแกร่งของกรุงศรี ออโต้กับผู้ผลิตและผู้จัดจำหน่ายรถจักรยานยนต์ทั่วประเทศ
“กรุงศรี ออโต้ ยังคงยึดมั่นในแนวทางการให้สินเชื่ออย่างรับผิดชอบ พร้อมทั้งพัฒนาศักยภาพด้านดิจิทัลอย่างเต็มความสามารถ เพื่อช่วยให้ลูกค้าและคู่ค้าก้าวข้ามผ่านความไม่แน่นอนในสถานการณ์ปัจจุบัน โดยคาดว่า ยอดสินเชื่อใหม่ปี 2565 จะเป็นไปตามเป้าหมายที่วางไว้ที่ 1.73 แสนล้านบาทเติบโต 11% จากปีก่อน ครองตำแหน่งผู้นำตลาดสินเชื่อยานยนต์ครบวงจรอย่างต่อเนื่อง”นายคงสินกล่าว
แหล่งข่าวจากผู้ให้บริการทางการเงินกล่าวว่า ประกาศของสคบ.รอบนี้หลักๆ เข้ามากำกับเพดานดอกเบี้ย การเปลี่ยนสัญญาเช่าซื้อคิดค่าธรรมเนียมไม่เกิน 2,500 บาท การให้ส่วนลดที่เพิ่มจากเดิม 50% เป็น 60-100% ตามขั้นบันไดและขยายเวลาขายทอดตลาดรถยึด ซึ่งประกาศกำหนดให้แจ้งผู้เช่าซื้อมีสิทธิซื้อภายใน 30 วันและแจ้งผู้ค้ำประกันภายใน 20 วันจากเดิมให้ผู้เช่าซื้อภายใน 15 วันและให้ผู้ค้ำประกัน 20 วัน รวมเป็น 35วัน ซึ่งการเพิ่มระยะเวลาขาดทอดตลาดดังกล่าว เป็นภาระต้นทุนที่เพิ่มขึ้นสำหรับไฟแนนซ์และธนาคารที่เคยขายรถยึดเอง ซึ่งต่อไปก็ต้องยกเลิกและผ่องถ่ายไปให้บริษัทประมูลทำแทน
“การเพิ่มเวลาเกือบ 1 เดือนเป็นแจ้งล่วงหน้า 50 วันนั้น เจตนารมณ์ของสคบ.ต้องการให้ผู้ซื้อหาเงินมาซื้อรถคืน แต่จะส่งผลกระทบต่อไฟแนนซ์ แบงก์และบริษัทประมูลที่ต้องหาพื้นที่เก็บรถอีกเท่าตัว โดยเฉพาะรถยนต์ ซึ่งแต่ละปีมีรถยึดจำนวนหลักแสนคัน”
นอกจากนั้น ยังเป็นการยืดอายุการขายรถและอายุรถออกไป ซึ่งมีผลต่อค่าเสื่อม โดยเฉพาะถ้าต้องประมูลรถข้ามปีอายุรถจะเพิ่มอีก 1 ปีมีผลต่อค่าเสื่อม ซึ่งต้นทุนเหล่านี้อาจผลักให้ผู้บริโภค ซึ่งจะเป็นผลกระทบที่จะเกิดขึ้นในอีก 1-2 ปีข้างหน้า หากมองมุมมองไฟแนนซ์กับแบงก์อาจจะผ่องถ่ายต้นทุนให้บริษัทประมูล
แหล่งข่าวอีกรายกล่าวว่า ระหว่างนี้สคบ.จะให้คำแนะนำผู้ประกอบธุรกิจเช่าซื้อเกี่ยวกับแนวปฎิบัติตามประกาศดังกล่าว เนื่องจากภาคธุรกิจส่วนใหญ่ยังไม่เข้าใจแนวปฎิบัติ โดยทราบว่า ทางสมาคมเช่าซื้อไทยจัดให้มีการอธิบายข้อกฎหมายและแนวปฎิบัติกับสมาชิกในวันที่ 28 ตุลาคม 2565 เพื่อดำเนินการจัดทำสัญญาฉบับใหม่ภายใต้ประกาศดังกล่าว
นอกจากนั้น ยังมีประเด็นที่ต้องจับตา กรณีธนาคารแห่งประเทศไทย(ธปท.)ได้เปิดรับฟังความคิดเห็นร่างพระราชกฤษฎีกา (พ.ร.ฎ.) กำหนดการประกอบธุรกิจทางการเงินบางประเภทอยู่ภายใต้บังคับของพระราชบัญญัติธุรกิจสถาบันการเงิน พ.ศ. 2551 พ.ศ... โดยอยู่ระหว่างสรุปรายละเอียด ซึ่งต้องดูว่า สาระสำคัญของพ.ร.ฎ.ให้น้ำหนักเรื่องอะไร
อย่างไรก็ตาม คงไม่มีการปรับเรื่องเพดานดอกเบี้ย เพราะอาจจะเกิดความขัดแย้งระหว่างหน่วยงานรัฐ ที่สำคัญประกาศของ สคบ.ครอบคลุมเรื่องนี้ โดยสามารถปรับเพิ่มหรือลดเพดานดอกเบี้ยตามสภาพเศรษฐกิจทุก 3 ปี ซึ่งสามารถทำภายใต้คณะกรรมการของสคบ.ได้อยู่แล้ว
หากธปท.ประกาศพ.ร.ฎ.ออกมา อาจจะต้องปรับแก้หรือเพิ่มเติมรายละเอียดในสัญญาของสคบ. โดยไม่ต้องจัดทำสัญญาขึ้นมาใหม่อีก แต่ธปท.ต้องการกำกับธุรกิจเช่าซื้อ เพราะในแง่มูลค่าตลาด ธุรกิจเช่าซื้อมีมูลค่าประมาณ 2 ล้านล้านบาท คิดเป็น 25%ของธุรกิจธนาคารที่มีีมูลค่า 8 ล้านล้านบาท จึงอนุมานว่า ธปท.น่าจะออกพ.ร.ฎ. เพื่อกำกับธุรกิจเช่าซื้อด้านค่าธรรมเนียม มาร์เก็ตคอนดักต์ และการรายงานทางการเงิน เพื่อธปท.นำไปวางแผนด้านเศรษฐกิจ
หน้า 1 หนังสือพิมพ์ฐานเศรษฐกิจ ปีที่ 42 ฉบับที่ 3,828 วันที่ 20 - 22 ตุลาคม พ.ศ. 2565