"ทุนหมุนเวียน" คืออะไร? หาคำตอบได้ที่นี่
ทุนหมุนเวียน เครื่องมือสำคัญในการตอบสนองนโยบายด้านต่างๆ ของภาครัฐ ขับเคลื่อนยุทธศาสตร์การบริหารและการพัฒนาประเทศทั้งทางตรงและทางอ้อม สำคัญมากในการสผลักดัน กระตุ้นพัฒนาเศรษฐกิจ และคุณภาพชีวิตของประชาชน
หลายคนอาจเคยได้ยินคำว่า "ทุนหมุนเวียน" ผ่านหูกันมาบ้าง แต่ยังไม่เข้าใจว่า "ทุนหมุนเวียน" คืออะไร และมีไว้ทำไม จะช่วยอะไรได้บ้าง ก่อนคืนต้องอธิบายคร่าวๆ ก่อนว่า ทุนหมุนเวียน คือ กองทุน กองทุนหมุนเวียน เงินทุน เงินทุนหมุนเวียน ทุน หรือทุนหมุนเวียน ที่ตั้งขึ้นเพื่อกิจการที่อนุญาตให้นำรายรับสมทบทุนไว้ใช้จ่ายได้ โดยไม่ต้องนำส่งคลังเป็นรายได้แผ่นดิน
โดยทุนหมุนเวียนนั้น นับว่าเป็นเครื่องมือสำคัญในการตอบสนองนโยบายด้านต่างๆ ของรัฐบาลโดยเฉพาะการขับเคลื่อนยุทธศาสตร์การบริหารและการพัฒนาประเทศทั้งทางตรงและทางอ้อม ไม่ว่าจะเป็นทั้งการกระตุ้นเศรษฐกิจ การพัฒนาสังคมและคุณภาพชีวิต การพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานของประเทศ การเข้าถึงแหล่งทุนอย่างเท่าเทียมกัน
รวมไปถึงการสร้างโอกาสและพัฒนาอาชีพแก่เกษตรกร แรงงาน ผู้สูงอายุ คนพิการ การสร้างโอกาสทางการศึกษาสาธารณสุข การจัดสวัสดิการเพื่อสร้างความมั่นคงทางการเงิน ตลอดจนการส่งเสริมการท่องเที่ยว สนับสนุนการวิจัย และพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี โดยขับเคลื่อนผ่านการดำเนินงานของทุนหมุนเวียนต่างๆ ซึ่งมีภารกิจที่หลากหลาย
จากปัจจัยที่กล่าวก็เพื่อให้เข้าถึงประชาชนทุกกลุ่มอาชีพ ทุกเพศ ทุกวัย เช่น กองทุนคุ้มครองเด็ก กองทุนพัฒนาฝีมือแรงงาน กองทุนส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการ กองทุนผู้สูงอายุ กองทุนเงินให้กู้ยืมเพื่อการศึกษา กองทุนประกันสังคม กองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมืองแห่งชาติ กองทุนส่งเสริมวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อม กองทุนพัฒนาการกีฬาแห่งชาติ กองทุนหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ กองทุนเพื่อการพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี กองทุนเพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวไทย เงินทุนค่าธรรมเนียมผ่านทาง เป็นต้น
หรืออาจกล่าวได้ว่าทุนหมุนเวียนมีความสำคัญอย่างมากในการส่งเสริม ผลักดัน กระตุ้นพัฒนาเศรษฐกิจ และคุณภาพชีวิตของประชาชน ทั้งนี้ ประโยชน์ของทุนหมุนเวียน ได้แก่
- เป็นกลไกและเครื่องมือสำคัญในการพัฒนาประเทศตามนโยบายของรัฐบาล
- เป็นแหล่งเงินทุนส่วนเสริมระบบเงินงบประมาณนำไปดำเนินกิจการ ส่งเสริม กระตุ้น พัฒนาเศรษฐกิจ และคุณภาพชีวิตประชาชน
- มีความยืดหยุ่น ความคล่องตัวทางการเงิน การดำเนินงานตามภารกิจวัตถุประสงค์ของทุนหมุนเวียน
ปัจจุบันประเทศไทยมี "ทุนหมุนเวียน" จำนวน 114 ทุน แบ่งออกเป็น 5 ประเภท ดังนี้
1. ประเภทเพื่อการจำหน่ายและการผลิต จำนวน 12 ทุน มีวัตถุประสงค์เพื่อซื้อหรือผลิตสินค้าต่างๆ เพื่อจำหน่ายให้แก่หน่วยงานราชการ องค์กรเฉพาะกิจต่างๆ รวมทั้งภาคเอกชน และประชาชน ตัวอย่างเช่น เงินทุนหมุนเวียนยาเสพติด เงินทุนหมุนเวียนเพื่อผลิตรูปถ่ายทางอากาศ เงินทุนหมุนเวียนโรงงานแบตเตอรี่ทหาร
2. ประเภทเพื่อการสงเคราะห์และสวัสดิการสังคม จำนวน 19 ทุน มีวัตถุประสงค์เพื่อให้เงินทดแทน ช่วยเหลือ สงเคราะห์ แก่ประชาชนโดยรวมโดยเฉพาะกลุ่มบุคคลที่ด้อยโอกาส หรือประสบปัญหาความยากลำบาก ให้ได้รับประโยชน์จากภาครัฐอย่างเท่าเทียมกัน โดยกลุ่มเป้าหมายอาจมีส่วนร่วมในการจ่ายเงินสมทบเข้ากองทุนด้วย เช่น กองทุนประกันสังคม กองทุนหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ กองทุนการแพทย์ฉุกเฉิน กองทุนส่งเสริมความเท่าเทียมระหว่างเพศ กองทุนฟื้นฟูและพัฒนาเกษตรกร
3. ประเภทเพื่อการสนับสนุนส่งเสริม จำนวน 62 ทุน มีวัตถุประสงค์เพื่อสนับสนุนและส่งเสริมกิจกรรมต่างๆ เพื่อให้ได้มาซึ่งประโยชน์ของภาครัฐและประชาชนส่วนรวม โดยไม่มุ่งหวังผลกำไรส่วนใหญ่เป็นการให้ความช่วยเหลือโดยการให้เปล่า (ผลประโยชน์เป็นของกลุ่มเป้าหมาย) อาทิ กองทุนน้ำมันเชื้อเพลิง กองทุนพัฒนาระบบสถาบันการเงินเฉพาะกิจ กองทุนผู้สูงอายุ กองทุนสิ่งแวดล้อม
4. ประเภทเพื่อการกู้ยืม จำนวน 15 ทุน มีวัตถุประสงค์เพื่อนำเงินทุนมาปล่อยกู้ (คิดดอกเบี้ย) หรือให้ยืมเงิน (ไม่คิดดอกเบี้ย) และมีการกำหนดให้ผ่อนชำระคืน โดยอาจจะมีรายจ่ายให้เปล่าบางส่วน หรือจัดหาสิ่งของ กลุ่มเป้าหมายเป็นเกษตรกร ผู้ใช้แรงงาน นักเรียนนักศึกษา ข้าราชการ พลังงานของรัฐ และประชาชนทั่วไป เช่น กองทุนเงินให้กู้ยืมเพื่อการศึกษา กองทุนเพื่อผู้ใช้แรงงาน กองทุนสงเคราะห์เกษตรกร กองทุนส่งเสริมโรงเรียนในระบบ
5. ประเภทเพื่อการบริการ จำนวน 6 ทุน วัตถุประสงค์ในการให้บริการในรูปแบบต่างๆ แก่หน่วยงานของรัฐ ภาคเอกชน และประชาชนทั่วไป โดยมีรายได้หลักจากการให้เช่า เครื่องมืออุปกรณ์ การเก็บค่าเข้าชนสถานที่ ให้เช่า ให้ใช้สถานที่ เผยแพร่ ผลงาน โดยมีรายได้จากการจำหน่ายสินค้าและบริการ อาทิ เงินทุนค่าธรรมเนียมผ่านทาง เงินทุนหมุนเวียนค่าเครื่องจักรกลของกรมทางหลวง เงินทุนหมุนเวียนกรมท่าอากาศยาน เงินทุนหมุนเวียนเพื่อการบริหารท่าเรือพาณิชย์สัตหีบ-กองทัพเรือ เป็นต้น
สำหรับการตัดสินรางวัลทุนหมุนเวียนดีเด่น แบ่งออกเป็น 3 ส่วน ประกอบด้วย
1. หลักเกณฑ์ด้านคะแนนจากผลการดำเนินงาน คือ
- รางวัลประสิทธิภาพด้านการบริหารจัดการดีเด่น คะแนนด้านการบริหารจัดการทุนหมุนเวียนและด้านการปฎิบัติงาน ของคณะกรรมการบริหาร ผู้บริหารทุนหมุนเวียน พนังงาน และลูกจ้าง ไม่ต่ำกว่า 4.0000 คะแนน และคะแนนผลการประเมินภาพรวมเฉลี่ยไม่ต่ำกว่า 4.0000 รวมถึงมีคะแนนไม่ต่ำกว่าปีบัญชีก่อนหน้า
- ผลการดำเนินงานดีเด่น ซึ่งคะแนนผลการประเมินภาพรวมเฉลี่ยไม่ต่ำกว่า 4.5000 คะแนน และมีคะแนนแต่ละด้าน ทั้ง 6 ด้าน ไม่ต่ำกว่า 4.5000 คะแนน (หรือ มากกว่า4.5000)
- รางวัลเกียรติยศ โดยจะพิจารณาเฉพพาะทุนหมุนเวียนที่เคยได้รับรางวัลผลการดำเนินงานดีเด่นต่อเนื่อง 3 ปี
- รางวัลผู้บริการทุนหมุนเวียนดีเด่น ที่จะพิจารณาผู้บริการของทุนหมุนเวียนที่เป็น Shortlist รางวัลผลการดำเนินงานดีเด่น รางวัลด้านการบริหารจัดการดีเด่น หรือรางวัลการพัฒนาดีเด่น ซึ่งอยู่ในตำแหน่งอย่างน้อย 2 ปี
- รางวัลพัฒนาดีเด่น ซึ่งคะแนนผลการประเมินภาพรวมเฉลี่ยไม่ต่ำกว่า 4.0000 คะแนน (หรือมากกว่า 4.0000) และมีคะแนนในแต่ละด้าน ทั้ง 6 ด้าน ไม่ต่ำกว่า 3.5000 คะแนน (หรือมากกว่า 3.5000)
ส่วนที่ 2 หลักเกณฑ์จากเงื่อนไขสำคัญ แบ่งออกเป็น
- การจัดส่งรายงานทางการเงินของทุนหมุนเวียนให้แก่สำนักงานการตรวจเงินแผ่นดิน (สตง.)
- รายงานทางการเงินของทุนหมุนเวียนได้รับการรับรองจาก สตง. โดยไม่มีข้อสังเกตและไม่มีการแสดงความคิดเห็นแบบมีเงื่อนไข
- มีการดำเนินงานตามข้อสังเกตของคณะกรรมการประเมินผลการดำเนินงานทุนหมุนเวียน
- มีการดำเนินงานภายใต้การกำกับดูแลของคณะกรรมการบริหารทุนหมุนเวียน
- ไม่ปรากฎข่างเชิงลบในสื่อสาธารณะ
- จัดส่งข้อมูลตามแนวปฎิบัติผ่านระบบ NBMS
ส่วนที่ 3 หลักเกณฑ์ด้านเหตุการณ์สำคัญ (Incident)
ทุนหมุนเวียนที่จะได้รับรางวัลทุนหมุนเวียนดีเด่นทุกรางวัลจะต้องผ่านเกณฑ์การพิจารณาเหตุการณ์สำคัญ (Incident) และปัจจัยอื่นที่เกี่ยวข้องและสะท้อน หรือมีผลกระทบต่อการดำเนินงานของทุนหมุนเวียนในปีนั้นๆ โดยคณะทำงานคัดสินรางวัลฯ พิจารณาหาข้อยุติ และพิจารณาการตรวจเยี่ยมทุนหมุนเวียน (Site Visit) เป็นกรณีไปงานทุนหมุนเวียน เป็นต้น
ที่มา : กรมบัญชีกลาง