เปิดประวัติ “วันนักข่าว” 5มีนาคม หรือ “วันสื่อสารมวลชนแห่งชาติ”

“วันนักข่าว” หรือ “วันสื่อสารมวลชนแห่งชาติ” ในประเทศไทย ตรงกับวันที่ 5 มีนาคม ของทุกปี ซึ่งตรงกับ วันสถาปนา สมาคมนักข่าวแห่งประเทศไทย หรือในปัจจุบัน คือ สมาคมนักข่าวนักหนังสือพิมพ์แห่งประเทศไทย

โดยฐานเศรษฐกิจ รวบรวมประวัติ "วันนักข่าว" มีประวัติดังนี้

สมาคมนักข่าวแห่งประเทศไทย ก่อตั้งขึ้นเมื่อวันที่ 5 มีนาคม พ.ศ. 2498 โดยนักข่าวรุ่นบุกเบิก จำนวน 15 ท่าน คือโชติ มณีน้อย, เท่ห์ จงคดีกิจ, ประจวบ อัมพะเสวต, วิเชียร โรจนวงศานนท์, ถาวร มุ่งการดี, สนิท เอกชัย, เชาว์ รูปเทวินทร์, จรัญ โยบรรยงค์, กุศล ประสาร, ชลอ อาภาสัตย์, อนงค์ เมษประสาท, วิสัย สุวรรณผาติ, นพพร ตุงคะรักษ์, วิภา สุขกิจ และเลิศ อัศเวศน์ นัดหมายกันที่ศาลานเรศวร ในสวนลุมพินี โดยมีชาญ สินศุข จากสยามนิกร เป็นประธานการประชุม

โดยหนังสือพิมพ์แทบทุกฉบับ ต่างก็ให้ความสำคัญกับวันสำคัญของพวกตนเป็นอย่างยิ่ง โดยเป็นประเพณีที่ทราบกัน ระหว่างหนังสือพิมพ์กับผู้อ่านว่า วันที่ 6 มีนาคม ของทุกปี จะไม่มีหนังสือพิมพ์วางจำหน่าย เนื่องจากเป็นวันหยุดงานประจำปีของบรรดานักหนังสือพิมพ์ทั้งหลาย แต่แล้วหนังสือพิมพ์ก็แอบออกวางจำหน่ายในวันที่ 6 มีนาคม เนื่องจากประชาชนในฐานะผู้อ่านเกิดความตื่นตัว และมีความต้องการที่จะบริโภคข่าวสารที่มากขึ้น จึงทำให้หนังสือพิมพ์ฉบับอื่นต้องเลิกประเพณีดังกล่าวไป

สมาคมนักข่าวแห่งประเทศไทย ได้กำหนดให้ วันที่ 4 มีนาคม ของทุกปี เป็นวันที่จัดให้มีการประชุมใหญ่สามัญประจำปี เพื่อให้วันรุ่งขึ้นเป็นวันหยุดเฉลิมฉลองกันอย่างเต็มที่ ในงานเลี้ยงสังสรรค์ประจำปี แต่เดิมมา งานทั้งสองจัดขึ้น ณ ที่ทำการสมาคมฯ อาคาร 8 ถนนราชดำเนิน ซึ่งบริเวณริมฟุตบาทใกล้เคียง ก็เป็นสถานที่ซึ่งบรรดาเหยี่ยวข่าว นัดพบปะสังสรรค์กันเป็นปกติอยู่แล้ว 

แต่ในช่วงหลัง จำนวนสมาชิกเพิ่มขึ้นอย่างมาก และถนนราชดำเนินยังเป็นถนนสายหลัก มีผู้ใช้รถใช้ถนนเป็นจำนวนมาก รวมถึงสถานที่ยังคับแคบ ส่งผลให้สร้างความเดือดร้อนรำคาญแก่ผู้สัญจรไปมา จึงได้ย้ายสถานที่จัดการประชุมไปยังโรงแรมต่าง ๆ ตามความเหมาะสม

ต่อมา สมาคมนักข่าวแห่งประเทศไทย เข้ารวมกับ สมาคมนักหนังสือพิมพ์แห่งประเทศไทย กลายเป็น “สมาคมนักข่าวนักหนังสือพิมพ์แห่งประเทศไทย” เมื่อวันที่ 4 มีนาคม พ.ศ. 2542 แต่ยังคงกำหนดให้วันที่ 5 มีนาคม เป็นวันคล้ายวันสถาปนาสมาคมฯ และวันนักข่าว จนถึงปัจจุบัน

โดยที่ได้พิจารณาเห็นว่า หนังสือพิมพ์ได้มีการพัฒนาการก้าวหน้ามาเป็นลำดับและผู้ประกอบวิชาชีพหนังสือพิมพ์ก็ได้เพิ่มพูนเป็นปึกแผ่นแน่นหนาขึ้นทุกที จึงเป็นการสมควรที่จะได้กำหนดวันที่ระลึกขึ้นสักวันหนึ่ง เพื่อแสดงออกถึงความเป็นน้ำหนึ่งใจเดียวกันของผู้ร่วมวงการ จึงตกลงกันให้ถือเอาวันที่ 5 มีนาคม เป็นวันนักข่าวและหนังสือพิมพ์รายวันทุกฉบับจะถือเอาวันนี้ เป็นประเพณีแห่งการหยุดงานประจำปี ตั้งแต่วันที่ 5 มีนาคม 2510 เป็นต้นไป

ขอให้วันนักข่าวจงเป็นวันแห่งความแช่มชื่นเบิกบาน เป็นวันแห่งความสามัคคี กลมเกลียวกัน เพื่อธำรงไว้ซึ่งศักดิ์ศรีและความเจริญก้าวหน้าของอาชีพหนังสือพิมพ์

มีบรรณาธิการหนังสือพิมพ์ร่วมลงนามคือ หนังสือพิมพ์เกียรติศักดิ์ หนังสือพิมพ์ข่าวพาณิชย์ หนังสือพิมพ์ข่าวสยาม หนังสือพิมพ์ซินเสียงหนังสือพิมพ์เดลินิวส์ หนังสือพิมพ์ตงฮั้ว หนังสือพิมพ์ไทยรัฐ หนังสือพิมพ์ประชาธิปไตย หนังสือพิมพ์พิมพ์ไทย หนังสือพิมพ์หลักเมืองหนังสือพิมพ์ศิรินคร หนังสือพิมพ์สยามนิกร หนังสือพิมพ์สยามรัฐ หนังสือพิมพ์สากล หนังสือพิมพ์บางกอกเวิลด์ หนังสือพิมพ์บางกอกโพสต์
และนายกสมาคมนักข่าวแห่งประเทศไทย สมัยนั้นคือนายโชติ มณีน้อย

ด้านเว็บไซต์ สมาคมนักข่าวนักหนังสือพิมพ์แห่งประเทศไทย www.tja.or.th ระบุว่า เนื่องในโอกาสวันที่ 5 มีนาคม ของทุกปีเป็น "วันนักข่าว” นับเป็นวาระสำคัญยิ่งสำหรับผู้ประกอบวิชาชีพสื่อมวลชน รวมทั้งในโอกาสที่สมาคมนักข่าวนักหนังสือพิมพ์แห่งประเทศไทย ซึ่งเป็นองค์กรวิชาชีพสื่อมวลชน ก่อตั้งครบ 66 ปี เพื่อทำหน้าที่ในการตรวจสอบ และนำเสนอความคิดเห็นในการสร้างสรรค์สังคม

ซึ่งปีนี้สมาคมนักข่าวนักหนังสือพิมพ์ฯ จะจัดงาน TJA Talk เนื่องในโอกาสครบรอบ 66 ปี สมาคมนักข่าวนักหนังสือพิมพ์แห่งประเทศไทย ในวันศุกร์ที่ 5 มีนาคม 2564 เวลา 10.00 – 12.00 น. ณ ห้องคอนเวนชั่น ฮอลล์ สถานีโทรทัศน์ไทยพีบีเอส

ซึ่งสมาคมฯเชิญ ดร. ศุภชัย พานิชภักดิ์ อดีตเลขาธิการการประชุมสหประชาชาติว่าด้วยการค้าและการพัฒนา หรือ อังก์ถัด (UNCTAD) อดีตผู้อำนวยการใหญ่องค์การการค้าโลก (WTO) จะมากล่าวปาฐกถาพิเศษหัวข้อ “มองไปข้างหน้าเศรษฐกิจไทย เศรษฐกิจโลก ” เพื่อให้วิเคราะห์ถึงโอกาสของประเทศไทยภายหลังสถานการณ์การแพร่ระบาดของโควิด-19

พร้อมกันนี้ในงานจะมีการประกาศผลและมอบรางวัลอิศรา อมันตกุล ประเภทข่าวและภาพข่าวยอดเยี่ยม ซึ่งเป็นรางวัลที่จัดประกวดครั้งแรกเมื่อปี พ.ศ.2515 เพื่อเป็นการรำลึกถึงนายอิศรา อมันตกุล นักหนังสือพิมพ์ผู้ล่วงลับและอดีตนายกสมาคมนักข่าวแห่งประเทศไทยคนแรก ซึ่งถือเป็นผู้มีส่วนสำคัญในการริเริ่มและบุกเบิกงานข่าวเชิงสืบสวนสอบสวนในประเทศไทย

แต่เนื่องจากยังอยู่ในสถานการณ์การแพร่ระบาดของเชื้อไวรัส COVID-19 สมาคมฯจึงต้องจัดกิจกรรมภายใต้มาตรการด้านสาธารณสุขอย่างเข้มงวด จึงจำกัดผู้เข้าร่วมงานไว้ไม่เกิน 70 คน จัดสถานที่เว้นระยะห่างทางสังคม (social distancing) และสวมหน้ากากอนามัยหรือหน้ากากผ้า ตลอดเวลาที่เข้าร่วมงาน

โดยผู้สนใจสามารถติดตามการถ่ายทอดสดที่แฟนเพจเพจ Facebook สมาคมนักข่าวนักหนังสือพิมพ์แห่งประเทศไทย ได้ตั้งแต่ต้นจนจบงาน

ที่มา วิกิพีเดีย , สมาคมนักข่าวนักหนังสือพิมพ์แห่งประเทศไทย