“แพทย์ชนบท”ยื่นนายกฯ พิจารณาเอกสารวิชาการก่อนจัดซื้อ ATK 8.5 ล้านชิ้น

วันนี้ (27 ส.ค.64) นพ.สุภัทร ฮาสุวรรณกิจ ประธานชมรมแพทย์ชบท ได้ออกจดหมายถึง พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี อีกฉบับ  พร้อมกันนี้ได้สำเนาเรียน อธิบดีกรมการแพทย์ และ ผู้อำนวยการโรงพยาบาลราชวิถี ด้วย เพื่อขอให้พิจารณาเอกสารวิชาการเพื่อประกอบการตัดสินที่รอบคอบในการอนุมัติชุดตรวจ ATK 8.5 ล้านชิ้น

ประธานชมรมแพทย์ชบท ระบุว่า ความไม่มั่นใจของบุคลากรทางการแพทย์และประชาชนต่อคุณภาพของชุดตรวจ ATK ยี่ห้อ Lepu ที่ผ่านการประมูลจากองค์การเภสัชกรรม และกำลังจะมีการลงนามในสัญญาการจัดซื้อนั้น มีอย่างกว้างขวาง และกำลังกัดกร่อนความเชื่อมั่นที่มีต่อกระทรวงสาธารณสุขและรัฐบาล ซึ่งควรได้รับการใส่ใจแก้ไขอย่างจริงจัง

นายแพทย์รังสฤษฎ์ กาญจนวณิชย์ อายุรแพทย์โรคหัวใจ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ได้สะท้อนความเห็นผ่านเฟสบุ๊คของท่านไว้ชัดเจน จากงานวิจัย เรื่อง “Rapid comparation evaluation of SARS-CoV-2 rapid point-of-care antigen tests”  ศึกษา โดย Anna Dennzler และคณะ ได้รับการสนับสนุนทุนจากกระทรวงวิทยาศาสตร์ของประเทศเยอรมัน  ซึ่งได้ส่งเผยแพร่ใน website ของ “ medRxiv : The preprint server for health sciences” เพื่อรอขั้นตอน peer review ก่อนการตีพิมพ์  ไว้ดังนี้

“เป็นห่วง ATK ยี่ห้อ Lepu Medical ที่รัฐ จะจัดซื้อมาแจกจ่ายประชาชน การศึกษาในเยอรมันนี้ เป็นการเปรียบเทียบ ความแม่นยำในการตรวจ ของ ATK 32 ยี่ห้อ ที่มีอยู่ในเยอรมัน  โดยใช้ตัวอย่างจาก pooled nasopharyngeal swab เดียวกัน ในการ test ทั้ง 32 ยี่ห้อ 

พบว่า Lepu มีความไวในการตรวจพบเชื้อน้อยกว่า อีก 31 ยี่ห้อ แม้กรณีตัวอย่างที่มีเชื้อมาก CT 16 ยัง detect ได้ไม่ดีเท่าไหร่ ต้องเชื้อมากระดับ CT 13 จึงตรวจวัดได้ เขาจึงสรุป ว่า "this product does not seem completely non-functional, but rather largely insensitive.” “ชุดตรวจสอบนี้ ไม่ได้ห่วยอย่างสิ้นเชิง แต่มีความไวต่ำมาก”  นั่นคือใช้ test นี้ โอกาสเกิดผลลบลวง ( false negative ) สูง  รัฐบาลเห็นแบบนี้แล้ว เปลี่ยนใจยังทันไหมครับ Disclaimer : paper นี้ เป็น preprint ยังไม่ได้ผ่าน peer review”   ทั้งนี้สามารถ download เอกสารวิจัยฉบับเต็มได้จาก https://www.medrxiv.org/.../2021.07.29.21261314v1.full.pdf

โดยสรุป สาระของงานวิจัยที่สำคัญของงานวิจัยที่สำคัญคือ “การทดสอบ ATK 32 ยี่ห้อที่ขายในเยอรมัน จากการวิจัยที่ใช้สารละลายที่มีเชื้อโควิดที่ทราบจำนวนเชื้อที่อยู่ในหลอดเดียวกัน หยดลงไปชุดตรวจ 32 ยี่ห้อ พบว่า ชุดตรวจ Lepu มีความไวน้อยที่สุดใน 32 ยี่ห้อ แม้สารละลายที่มีเชื้อเข้มข้นมากถึง ค่า CT ที 16 ซึ่งยี่ห้ออื่นตรวจพบเชื้อ แต่ของ Lepu กลับรายงานเป็นผลลบ แสดงว่ามีความไวต่ำ”

การที่ผู้มีเชื้อโควิดซึ่งควรตรวจได้ผลว่า positive แต่ตัวชุดตรวจกลับตรวจไม่พบและแสดงผลว่า negative ย่อมส่งผลเสียกว้างขวาง เพราะทั้งแพทย์และผู้ป่วยต่างก็จะเข้าใจว่าเขาไม่พบเชื้อ แต่แท้จริงเขามีเชื้อ ทำให้เขาได้รับการรักษาที่ช้าลง และเกิดการแพร่กระจายโรคที่กว้างขวางขึ้น เพราะไม่ได้รับการกักตัวอย่างเข้มงวด 

ผลิตภัณฑ์ ATK ยี่ห้อ LEPU ที่ประมูลได้ในราคาต่ำสุดนี้  ไม่เหมาะกับกลุ่มเป้าหมายทั้งในโรงพยาบาลและการใช้ตรวจกลุ่มเสี่ยงสูง ไม่ว่าจะตรวจโดยบุคลากรทางการแพทย์หรือให้ตรวจตนเองก็ตาม เพราะมีความแม่นยำต่ำ มีผลลบลวงมากเกินกว่าที่จะยอมรับได้ ดังที่ปรากฏในรายงานจากงานวิจัยจากเยอรมัน และปากีสถาน

สำหรับขั้นตอนการจัดซื้อจัด ATK 8.5 ล้านชิ้นในครั้งนี้ ยังอยูในขั้นตอนที่กรมการแพทย์ โรงพยาบาลราชวิถี ต้องพิจารณาความเหมาะสมของคุณลักษณะ (สเป็ค) ให้สอดคล้องกับราคาและการใช้งาน และทราบว่าจะมีการลงนามในสัญญาในวันจันทร์ที่ 30 สิงหาคม 2564

ชมรมแพทย์ชนบทหวังจะเห็นรัฐบาล กระทรวงสาธารณสุข และหน่วยงานของรัฐที่เกี่ยวข้อง จะใช้งานวิชาการเป็นเครื่องมือในการตัดสินใจ อย่าให้เกิดความเสียหายตามมาทั้งจากความไม่คุ้มค่าของภาษี การไม่ยอมรับผลของบุคลากรการแพทย์ ความสิ้นเปลืองงบประมาณในการตรวจใหม่ รวมถึงการฟ้องร้องจากการที่ผล ATK ไม่ตรงกับความเป็นจริง อันจะนำมาซึ่งความเสียหายใหญ่หลวงต่อการควบคุมโรคและระบบสาธารณสุขของไทย