กองทุนพัฒนาสื่อฯชี้ Influencer มีบทบาทมาก ข่าว-ละครต้องปรับตัว

นายธนกร ศรีสุขใส ผู้จัดการกองทุนพัฒนาสื่อปลอดภัยและสร้างสรรค์ เปิดเผยว่า ได้ดำเนินการยกระดับการส่งเสริมการวิจัย พัฒนา และสร้างองค์ความรู้ เพื่อส่งเสริมการเข้าถึงและใช้ประโยชน์สื่อปลอดภัยและสร้างสรรค์ให้ประชาชนและสังคม เพื่อให้มีงาน Media Academy และ Media Learning Center ที่เท่าทันสถานการณ์สื่อและสังคม ซึ่งจะช่วยส่งเสริมบทบาทพลเมืองในนิเวศสื่อที่เปลี่ยนแปลงไป

ทั้งนี้ ล่าสุดได้ดำเนินการจัดสัมนาวิชาการมองสื่อและสังคมไทย ทำอย่างไรให้โซเชียลมีเดียขยับ ข่าวปรับ ละครเปลี่ยน เพื่อนำเสนอผลการศึกษาวิจัยของปี 2567 และรับฟังความเห็น ข้อเสนอเพื่อการสร้างสรรค์นิเวศสื่อ ทั้งในการสื่อสารออนไลน์ และในสื่อมวลชนกระแสหลัก ที่ต้องมีการปรับตัวกันในทุกภาคส่วนของสังคม 

โดยเป็นการนำเสนอผลการศึกษา ที่ดำเนินการโดยโครงการ Media Alert และภาคีใน 3 หัวข้อ ได้แก่ แนวโน้มการสื่อสารออนไลน์ของสื่อและสังคมไทยปี 67 , บทบาทของสื่อและการยกระดับคุณภาพข่าวสู่การเปลี่ยนแปลงสังคม และคุณภาพละครไทย ในทีวีดิจิทัล กับ (ร่าง) เกณฑ์การประเมินของ กสทช.

นายกล้า ตั้งสุวรรณ ประธานเจ้าหน้าที่บริหาร บริษัท ไวซ์ไซท์ (ประเทศไทย) จำกัด นำเสนองานวิจัย แนวโน้มการสื่อสารออนไลน์ของสื่อและสังคมไทยปี 67 โดยผลการวิจัยพบว่า ในปี 2567 ภูมิทัศน์สื่อออนไลน์กลับมาสู่สภาวะปกติ เมื่อเปรียบเทียบกับปี 2566 ที่มีความเข้มข้นทางการเมืองสูง เนื่องจากมีมีเหตุการณ์สำคัญทางการเมืองคือ การเลือกตั้งทั่วไป เกิดขึ้น 

ซึ่งในปี 2567 กลุ่มเนื้อหาที่ได้รับความสนใจคือ กลุ่มสื่อบันเทิง สะท้อนให้เห็นถึงการเติบโตของกระแสวัฒนธรรมประชานิยม  และความสนใจในบุคคลสำคัญที่กำลังเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง 

ส่วนของภาพรวมการใช้แพลตฟอร์มสื่อสารในโลกออนไลน์นั้น พบว่า TikTok ซึ่งเป็นแพลตฟอร์มที่เน้นการโพสต์วิดีโอสั้นมีการเติบโตอย่างรวดเร็ว และสร้างการมีส่วนร่วมสูงสุด สำหรับภาพรวมของผู้สื่อสารในโลกออนไลน์ พบว่าอินฟลูเอนเซอร์ (Influencer) หรือผู้มีอิทธิพลทางสื่อสังคมออนไลน์มีบทบาทในการสื่อสารสูงสุดในสังคมไทย สื่อหลักหรือสำนักข่าวมีบทบาทที่ลดลง

ผศ.ดร.สกุลศรี ศรีสารคาม รองคณบดีด้านวิชาการ คณะนิเทศศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย นักวิชาการกลุ่ม Thai Media Lab  นำเสนองานวิจัย บทบาทของสื่อและการยกระดับคุณภาพข่าวสู่การเปลี่ยนแปลงสังคมซึ่งเป็นการศึกษาบทบาทการรายงานข่าวการเมือง กรณีศึกษาข่าวข้าว 10 ปี, บทบาทการรายงานข่าวน้ำท่วม, บทบาทการรายงานข่าวเหตุการณ์ไฟไหม้รถบัสนักเรียน, ศึกษาการรายงานข่าวภาคค่ำ ทีวีดิจิทัล 9 รายการ โดยจากผลการวิจัยพบว่าสื่อยังคงมีบทบาทสำคัญในการกำหนดวาระข่าวสารของสังคม และผลักดันให้เกิดการแก้ไขปัญหา

นอกจากนี้ พบความพยายามในการให้คำอธิบาย ขยายความ (Explain) ต่อเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น  พร้อมมีข้อเสนอว่า ควรมีการขยายบทบาทการทำข่าวที่มีการเจาะลึกและส่งเสริมการทำข่าวที่เสนอแนวทางแก้ไขปัญหาให้มากขึ้น และผู้นำเสนอข่าวควรระมัดระวังในการนำเสนอหรือเล่าข่าวอย่างใส่ความคิดเห็นหรือเร้าอารมณ์ 

รศ.ดร.เสริมศิริ นิลดำ อาจารย์สาขาดิจิทัลมัลติมีเดีย คณะวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย ได้นำเสนองานวิจัยหัวข้อ คุณภาพละครไทยในทีวีดิจิทัล กับ (ร่าง) เกณฑ์การประเมินของ กสทช. โดยเป็นการทดสอบ (ร่าง) เกณฑ์ ดังกล่าวฯ เพื่อศึกษาวิเคราะห์ละคร 4 เรื่อง แบ่งเป็น ละครเรท “ท” สงครามสมรส และนางฟ้ากรรมกร และละครเรท “น13+” คือ ลมเล่นไฟ และใจซ่อนรัก ผลการศึกษาพบว่าการจัดเรทอาจไม่สะท้อนคุณภาพที่แท้จริง ปัญหาเกิดจากมาตรฐานการจัดเรทที่ไม่ชัดเจน และเป็นการใช้วิจารณญาณที่ต่างกันของผู้ผลิตและการกำกับดูแลของ กสทช. 

ส่วนของ (ร่าง) เกณฑ์การประเมินคุณภาพรายการละคร นั้น เสนอให้มีการพัฒนามาตรวัดที่ละเอียดขึ้น ควรเปลี่ยนจากแบบ พบ/ไม่พบ เป็น มาตรประมาณค่า (Rating Scale) รวมถึงทบทวนตัวชี้วัดบางตัวที่สะท้อนถึงความนิยมแต่ไม่ได้บ่งบอกถึงคุณภาพ และมีข้อเสนอต่อผู้ผลิตควรออกแบบรายการที่สมดุลระหว่างความบันเทิงและสาระประโยชน์ เหมาะกับเรทกับเรทหรือการกำหนดความเหมาะสมของเนื้อหาสำหรับกลุ่มเป้าหมายต่างๆ