'วันไหลสงกรานต์' ประเพณีอันเก่าแก่หมายถึงอะไร มีความสำคัญอย่างไร

"สงกรานต์ 2568" คือหนึ่งในเทศกาลที่สำคัญที่สุดของคนไทย และเป็นเวลาที่หลายคนกลับบ้านไปเยี่ยมครอบครัวหรือทำบุญเพื่อเสริมดวงให้กับตัวเองและคนที่รัก แต่หลังจากสงกรานต์แล้ว ความสนุกยังไม่หมดเพียงแค่นั้น เพราะยังมี "วันไหลสงกรานต์" ซึ่งถือเป็นประเพณีเฉพาะที่สืบทอดกันมาในภาคตะวันออกและภาคกลางบางพื้นที่ในประเทศไทย

วันไหลสงกรานต์ หมายถึง

วันไหลสงกรานต์ หรือที่รู้จักกันในชื่อ "ประเพณีก่อพระทรายน้ำไหล" เริ่มต้นจากการทำบุญขึ้นปีใหม่ของชาวไทยในพื้นที่ภาคตะวันออกและภาคกลาง ซึ่งมีการก่อพระเจดีย์ทรายถวายเป็นพุทธบูชาและถวายสมณบริขารเพื่อเสริมมงคลให้กับชีวิต การก่อพระทรายจำนวน 84,000 กองนั้นเปรียบเสมือนกับจำนวนพระธรรมขันธ์ในศาสนาพุทธ ซึ่งเป็นสัญลักษณ์ของการเคารพและให้เกียรติในคำสอนของพระพุทธเจ้า

นอกจากการทำบุญแล้ว วัดยังได้จัดประเพณี “ก่อพระทรายน้ำไหล” ซึ่งถือเป็นการทำบุญที่ชาวบ้านจะมาช่วยกันขุดลอกทรายที่ไหลลงมาจากฝน เพื่อให้บริเวณวัดสะอาดและสมบูรณ์ แม้ว่าปัจจุบันการใช้แรงงานคนจะถูกทดแทนด้วยการใช้รถยนต์ขนทราย แต่ประเพณีนี้ยังคงสะท้อนถึงความเจริญของวัฒนธรรมท้องถิ่นที่ชาวบ้านร่วมมือกันเพื่อสร้างความสะอาดและมงคลให้กับชุมชน

แม้ว่าในปัจจุบันหลายวัดอาจไม่ได้ทำการขุดลอกหนอง คู บึงในบริเวณใกล้เคียงเหมือนสมัยก่อน แต่ความหมายของ “วันไหล” ยังคงคงอยู่ เป็นการย้ำถึงความสำคัญของการทำบุญ และการเสริมสร้างสิ่งดีๆ ให้กับชีวิต ผ่านประเพณีที่สร้างความสุขให้กับผู้คนในชุมชน

การเปลี่ยนแปลงในเทคโนโลยีและสังคมทำให้ "วันไหล" ในปัจจุบันกลายเป็นเทศกาลที่เรียบง่ายและสนุกสนานขึ้น โดยมากจะมีการจัดกิจกรรมเล่นน้ำและสังสรรค์เพื่อเป็นการฉลองปีใหม่ไทยต่อจากสงกรานต์ ส่งท้ายเทศกาลที่เต็มไปด้วยความสุขและความทรงจำดีๆ