พอถึงในช่วงปลายออกพรรษานี้ ประเพณียิ่งใหญ่ของคนปักษ์ใต้บ้านเรา ก็คือ การทำบุญเดือนสิบเป็นการ ทำบุญสร้างกุศลเพื่ออุทิศ ไปให้แก่ผู้วายชนม์ ตลอดทั้งให้เจ้ากรรมนายเวร และ ให้กับเปตรด้วย
เคยได้ฟังนักประวัติศาสตร์นอกตำราหลายคนพูดว่าศาสนาพุทธในประเทศไทยนี่แท้ที่จริงแล้วมันคือศาสนาไทย เนื่องจากว่ามีการเอาความเป็นศาสนาพุทธร่วมกับศาสนาผี ซึ่งมีมาเก่าก่อนในเอเชียอาคเนย์
ซึ่งดูแล้วก็มีความน่าจะเป็นเพราะว่าดูเหมือนทุกภาคในประเทศไทย จะมีเรื่องเกี่ยวกับผีเข้ามาหมด ไม่ว่าจะเป็นทางภาคเหนือก็มี อีสานก็มี ภาคกลางและภาคใต้ ล้วนแล้วแต่มีความเกี่ยวข้อง กับจิตวิญญาณที่เรียกว่าผี ยังไม่อาจที่จะหลีกเลี่ยงได้
วันชิงเปรต เป็นคำที่ คนทางใต้คุ้นเคยกันดี กล่าวคือ ผู้คนทำบุญนำเอาอาหารมาถวายพระ มีขนมลาที่เป็นเส้นๆ ขนมพอง และอื่นๆ เมื่อทำพิธีแล้วเสร็จ ปล่อยให้ผู้คนเข้าไปชิงเอาอาหารที่ตั้งไว้
โดยมีอุบายว่า คนที่นำเอาอาหารมาทำบุญให้เปรต จะได้บุญอีกครั้งหลังจากถวายพระแล้วต่อเมื่อคนเข้ามาชิงเปรต เมื่อคนเอาอาหารไปบุญก็เกิดขึ้นอีกแล้วก็อุทิศบุญที่ได้มาจากที่คนชิงอาหารไปให้เปรต
ตำนานของเรื่องราวเปรต ก่อนพระพุทธเจ้าสมณโคดมเด่นชัดก็ตอนที่พระญาติของพระเจ้าพิมพิสารเกิดเป็นเปรต เรื่องมีอยู่ว่า เมื่อพระเจ้าพิมพิสารทำบุญแล้วตกกลางคืนก็ เห็นเปรตตัวเป็นๆ มาร้องโหยหวนอยู่ข้างๆ พระราชวัง เช้ามาจึงนำความไปกราบทูลพระพุทธเจ้า พระพุทธองค์ทรงตรัสว่า เปรตเหล่านี้ ที่เคยเป็นพระญาติของพระองค์ได้ทำผิด ทำบุญแล้วอุทิศกุศลให้เปรตเหล่านั้นเสีย พระเจ้าพิมพิสาร ได้ตกลงพระราชทานนิมนต์พระพุทธเจ้าและพระสงฆ์สาวกไปทำบุญอีกครั้งที่ให้กับเปรตทั้งหลาย จากนั้นตื่นก็ไม่มาร้องโหยหวนเลย
ความเกี่ยวเนื่อง กับผี เครื่องหมายถึงวิญญาณของบรรพบุรุษในดินแดนสุวรรณภูมิ มีมาช้านานแล้วดังนั้นถ้าเราเข้าใจคำว่า ศาสนาและประเพณีเราก็จะไม่กังขาใดๆในทุกสรรพศาสตร์ และก็อยู่ร่วมกันได้กับสิ่งที่แตกต่าง อย่างน้อยทุกความแตกต่างในเรื่องของบุคคลทั่วไปเข้าร่วมด้วยเสมอ