สมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงวชิรญาณสังวร ทรงเป็น “ธรรมทายาท”ของพระพุทธเจ้าโดยแท้ ทั้งพระประวัติและพระธรรมคำสอนที่ทรงแสดงมาตลอดนั้น ล้วนเป็นแบบอย่างให้สาธุชน “ทำอย่างสังฆราช” เป็นสรณะสู่ทางพ้นทุกข์
นิทรรศการธรรมอย่างสังฆราช เป็นสื่อนิทรรศการเพื่อสร้างวินัยและจิตสำนึกสาธารณะ เกิดขึ้นด้วยความร่วมมือจาก สถาบันพิพิธภัณฑ์การเรียนรู้แห่งชาติ (มิวเซียมสยาม) และ มูลนิธิหอพระประวัติสมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปรินายก จังหวัดกาญจนบุรี และกองทุนพัฒนาสื่อปลอดภัยและสร้างสรรค์ ในการนำเสนอพระพุทธศาสนาอย่างสากล ผ่านพระจริยวัตรและคำสั่งสอนของสมเด็จพระสังฆราชเจ้าฯ ในรูปแบบสื่อมัลติมีเดีย อาทิ เกมเรียนรู้ กิจกรรมการเล่นต่างๆ แบบมีชีวิตชีวาเป็นแหล่งเรียนรู้ที่ไม่รู้จบ ผ่านรูปแบบนิทรรศการการเรียนรู้ที่ทันสมัยไปสู่เด็ก เยาวชน นักท่องเที่ยวชาวไทยและต่างประเทศ ประชาชนทั่วไป โดยใช้สื่อผสมผสานกับกลไกให้มีความน่าสนใจ กระตุ้นให้เกิดการเรียนรู้ ก่อนให้เกิดความเข้าใจในหลักธรรมคำสอนทางพระพุทธศาสนา ใน 4 โซนด้วยกัน อาทิ
โซน1 พระพุทธ : นำเสนอถึงประเด็นเมื่อครั้งพระพุทธเจ้าทรงแสดงปฐมเทศนา ครั้งนั้นได้บังเกิด “พระรัตนตรัย” คือพระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ หลังจากนั้นราว 300 ปี พระพุทธศาสนาก็ได้เผยแผ่สู่ดินแดนอื่นๆ รวมทั้งดินแดน สยาม-สุวรรณภูมิ โดยมีเมืองกาญจนบุรีอยู่บนเส้นทางนั้นด้วย
โซน 2 พระธรรม : นำเสนอถึงหัวใจแห่งพระพุทธศาสนา ปรากฏครั้งแรกในการปฐมเทศนาคืออะไร? สอนอะไร? และเมื่อพระพุทธศาสนาเผยแผ่เข้าสู่สังคมไทย มีพัฒนาการเป็นอย่างไร? เราต้องเรียนรู้อะไรจาก “พุทธไทย ๆ” เพราะชีวิตของเรานั้น “น้อยนัก”
โซน 3 พระสงฆ์ : พระไตรปิฎก กล่าวถึงพระสงฆ์ในฐานะผู้ควรแก่เคารพ ต้อนรับ กราบไหว้ ในขณะเดียวกัน สาธุชนก็พึง “รู้จักพระ” รู้ข้อปฏิบัติ รู้ข้อห้าม รู้ศีลของพระ เพื่อปฏิบัติตนได้ถูกต้อง เพื่อไม่เป็นต้นเหตุให้พระสงฆ์ผิดศีลเสียเอง
โซน 4 ห้องสมุด : “วชิรญาณสังวรบรรณาลัย” ห้องสมุด ห้องค้นคว้า ที่นี่...รวบรวมพระนิพนธ์ของสมเด็จพระสังฆราชเจ้า อันเกี่ยวเนื่องกับพระพุทธศาสนาไว้จำนวนมากเพื่อเป็นสถานแห่งการเจริญปัญญา
สมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงวชิรญาณสังวร มีพระนามเดิมว่า เจริญ คชวัตร ประสูติเมื่อวันที่ 3 ตุลาคม พ.ศ.2456 ที่จังหวัดกาญจนบุรี เป็นบุตรคนโตของพระชนกน้อย คชวัตร และพระชนนีกิมน้อย คชวัตร พระองค์มีน้องชาย 2 คน ได้แก่ นายจำเนียร คชวัตร และนายสมุทร คชวัตร สมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงวชิรญาณสังวร เป็นสมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายกพระองค์ที่ 19 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ สถิต ณ วัดบวรนิเวศราชวรวิหาร ทรงดำรงตำแหน่งเมื่อ พ.ศ.2532 ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ถือเป็นสมเด็จพระสังฆราชที่มีพระชันษามากกว่าสมเด็จพระสังฆราชทุกพระองค์ในอดีต และเป็นพระองค์แรกของไทยที่มีพระชันษา 100 ปี สิ้นพระชนม์เมื่อวันที่ 24 ตุลาคม พ.ศ.2556 เนื่องจากติดเชื้อในกระแสพระโลหิต จังหวัดกาญจนบุรีและประชาชน ต่างประกอบพิธีถวายความอาลัย
นายราเมศ พรหมเย็น ผู้อำนวยการสถาบันพิพิธภัณฑ์การเรียนรู้แห่งชาติ (มิวเซียมสยาม) กล่าวว่า มิวเซียมสยาม ทำหน้าที่สร้างสรรค์และนำเสนอองค์ความรู้ของประเทศ ที่เน้นการพัฒนาความคิด เพิ่มความรู้และภูมิปัญญา ส่งเสริมความร่วมมือกับเครือข่ายในการพัฒนานวัตกรรมความรู้ และเพิ่มโอกาสให้ประชาชนเข้าถึงแหล่งเรียนรู้ที่มีคุณภาพได้ตลอดช่วงชีวิต
นิทรรศการครั้งนี้ มิวเซียมสยาม ได้ร่วมมือกับ มูลนิธิหอพระประวัติสมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปรินายก จังหวัดกาญจนบุรี ในการพัฒนาหอพระประวัติฯ ไปสู่อุทยานการเรียนรู้พระพุทธศาสนานานาชาติ เพื่อเผยแพร่หลักธรรมคำสอน ของสมเด็จพระสังฆราชเจ้าฯ ผ่านสื่อการเรียนรู้นิทรรศการ ที่เน้นให้ผู้เข้าชมเพลิดเพลินไปกับการเรียนรู้ ตามแนวคิดพิพิธภัณฑ์การเรียนรู้ มีการจัดทำนิทรรศการผสมสื่อสร้างสรรค์
ในนิทรรศการ จะนำเสนอพระประวัติ สมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงวชิรญาณสังวร ตั้งแต่ เกิด บวชสามเณร บวชพระ เป็นพระพี่เลี้ยง จนได้รับแต่งตั้งเป็นพระสังฆราช รวมถึงนำเสนอผลงานของสมเด็จท่าน ตามภารกิจเป้าหมายที่ได้วางไว้ คาดว่า นิทรรศการธรรมอย่างสังฆราช จะเป็นพื้นที่สำหรับการสื่อสารทางศิลปวัฒนธรรม สนับสนุนบรรยากาศของการเรียนรู้พุทธศาสนา เข้ากับโลกสมัยใหม่ เหมาะกับเยาวชนและประชาชนทุกวัย
สำหรับผู้ที่สนใจสามารถเข้าชมนิทรรศการธรรมอย่างสังฆราช ได้ที่ หอพระประวัติสมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงวชิรญาณสังวร อุทยานการเรียนรู้พระพุทธศาสนานานาชาติ กาญจนบุรี ได้ตั้งแต่วันนี้เป็นต้นไป เข้าชมฟรี โดยเปิดให้บริการ วันอังคาร ถึง วันอาทิตย์ เวลา 9.30 - 16.30น. และ ปิดทุกวันจันทร์