วันรัฐธรรมนูญ 10 ธันวาคม 2567 ที่มาและความสำคัญ

ทุกวันที่ 10 ธันวาคมของทุกปี เป็น วันรัฐธรรมนูญ ซึ่งทางราชการกำหนดให้เป็นวันหยุดราชการเพื่อเป็นการรำลึกถึงรัฐธรรมนูญฉบับแรก ฉบับถาวรถือเป็นกฏหมายสูงสุดของประเทศไทย พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวได้พระราชทานให้กับปวงชนชาวไทย ณ วันที่ 10 ธันวาคม พ.ศ. 2475

ฐานเศรษฐกิจ พาไปย้อนประวัติ ที่มา และความสำคัญของวันนี้กันอีกครั้ง 

ประวัติความเป็นมา

เมื่อวันที่ 24 มิถุนายน พ.ศ. 2475 ได้มีการเปลี่ยนแปลงการปกครองจากระบอบสมบูรณาญาสิทธิราช ที่ใช้กันมาอย่างยาวนาน ไปสู่ระบอบประชาธิปไตยโดยมีพระมหากษัตริย์เป็นประมุข ซึ่งใช้กฏหมาย "รัฐธรรมนูญ" เป็นกฏหมายสูงสุดในการปกครอง

ความสำคัญของวันรัฐธรรมนูญ

ในวันที่ 10 ธันวาคม พ.ศ. 2475 พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระราชทานรัฐธรรมนูญราชอาณาจักรสยาม ที่ถือเป็นฉบับถาวร เกิดการเปลี่ยนแปลงการปกครองแบบรัฐสภา ผ่านการเลือกตั้งจากประชาชน โดยพระมหากษัตริย์ดำรงอยู่ในฐานะอันเป็นที่เคารพสักการะ นับตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน ประเทศไทยมีรัฐธรรมนูญเกิดขึ้นหลายฉบับและมีการแก้ไขร่างกฏหมายหลายรอบเพื่อให้เหมาะสมกับโลกที่เปลี่ยนไป

ดังนั้น ในวันรัฐธรรมนูญจึงเป็นวันหยุดราชการที่กำหนดขึ้นเพื่อระลึกถึงเหตุการณ์ที่ พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 7) ทรงพระราชทานรัฐธรรมนูญฉบับแรกให้แก่ประเทศไทย ประชาชนคนไทยทุกคน

รัฐธรรมนูญ คือ อะไร

รัฐธรรมนูญ (Constitution) หมายถึง กฏหมายสูงสุดในการปกครองประเทศ/รัฐ และต้องมีลักษณะเป็นลายลักษณ์อักษร หลายๆประเทศของโลกที่ปกครองด้วยประบอบประชาธิปไตย มักมีการใฃ้รัฐธรรมนูญเป็นกฏหมายสูงสุด เพื่อเป็นหลักและแนวทางในการบริหารประเทศ

รัฐธรรมนูญไทยฉบับแรกของไทย

ก่อนจะมีรัฐธรรมนูญฉบับจริงในปัจจุบัน หลังจากระบบการปกครองแบบสมบูรณาญาสิทธิราชย์สิ้นสุดลง ประเทศไทยได้ใช้พระราชบัญญัติธรรมนูญการปกครองแผ่นดินสยามชั่วคราว 2475 ซึ่งร่างโดยคณะราษฎร บังคับใช้เมื่อวันที่ 27 มิถุนายน พ.ศ. 2475 ก่อนจะมีการลงพระปรมาภิไธยโดยพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว แล้วจึงเปลี่ยนจากฉบับชั่วคราว เป็นฉบับถาวร ในปัจจุบัน

รัฐธรรมนูญ ฉบับแรกของไทย มีชื่อว่า พระราชบัญญัติธรรมนูญการปกครองแผ่นดินสยามชั่วคราว พุทธศักราช 2475 จากนั้น ราชอาณาจักรไทยได้ประกาศใช้รัฐธรรมนูญมาตามลำดับ ดังนี้

1. พระราชบัญญัติธรรมนูญการปกครองแผ่นดินสยามชั่วคราว พุทธศักราช 2475 (27 มิถุยายน - 10 ธันวาคม 2475)

2. รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรสยาม (ไทย) พุทธศักราช 2475 (10 ธันวาคม 2475 - 10 พฤษภาคม 2489) ถูกยกเลิกเพราะล้าสมัย

3. รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2489 (10 พฤษภาคม 2489 - 8 พฤศจิกายน 2490) ถูกยกเลิกโดยคณะรัฐประหาร

4. รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย (ฉบับชั่วคราว) พุทธศักราช 2490 รัฐธรรมนูญตุ่มแดง หรือ รัฐธรรมนูญใต้ตุ่ม (9 พฤศจิกายน 2490 - 23 มีนาคม 2492)

5. รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2492 (23 มีนาคม 2492 - 29 พฤศิกายน 2494) ถูกยกเลิกโดยคณะรัฐประหาร

6. รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2475 แก้ไขเพิ่มเติม พุทธศักราช 2495 (8 มีนาคม 2495 - 20 ตุลาคม 2501) ถูกยกเลิกโดยคณะปฏิวัติ

7. ธรรมนูญการปกครองราชอาณาจักร พุทธศักราช 2502 (28 มกราคม 2502 - 20 มิถุนายน 2511)

8. รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2511 (20 มิถุนายน 2511 - 17 พฤศจิกายน 2514) ถูกยกเลิกโดยคณะปฏิวัติ

9. ธรรมนูญการปกครองราชอาณาจักร พุทธศักราช 2515 (15 ธันวาคม 2515 - 7 ตุลาคม 2517)

10. รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2517 (7 ตุลาคม 2517 - 6 ตุลาคม 2519) ถูกยกเลิกโดยคณะปฏิรูปการปกครองแผ่นดิน

11. รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2519 (22 ตุลาคม 2519 - 20 ตุลาคม 2520)

12. ธรรมนูญการปกครองราชอาณาจักร พุทธศักราช 2520 (9 พฤศจิกายน 2520 - 22 ธันวาคม 2521)

13. รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2521 (22 ธันวาคม 2521 - 23 กุมภาพันธ์ 2534) ถูกยกเลิกโดยคณะ รสช.

14. ธรรมนูญการปกครองราชอาณาจักร พุทธศักราช 2534 (1 มีนาคม - 9 ธันวาคม 2534)

15. รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2534 (9 ธันวาคม 2534 - 11 ตุลาคม 2540) ถูกยกเลิกหลังตรารัฐธรรมนูญฉบับประชาชน

16. รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2540 ฉบับประชาชน (11 ตุลาคม 2540 - 19 กันยายน 2549) ถูกยกเลิกโดยคณะ คปค.

17. รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย (ฉบับชั่วคราว) พุทธศักราช 2549 (1 ตุลาคม 2549 - 24 สิงหาคม 2550)

18. รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550 (24 สิงหาคม 2550 - 22 พฤษภาคม 2557)

19. รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย (ฉบับชั่วคราว) พุทธศักราช 2557 (22 กรกฎาคม 2557-6 เมษายน 2560)

20. รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560 (6 เมษายน 2560 - ปัจจุบัน)

กิจกรรมวันรัฐธรรมนูญ

มีพิธีการวางพวงมาลาถวายสักการะโดยพร้อมเพรียงกัน ณ พระบรมราชานุสาวรีย์พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว นอกจากนี้ในสถานที่ราชการหรือจุดสำคัญ ๆ จะมีการประดับธงชาติไว้ด้วยซึ่งปกติจะเป็นการประดับธงชาติต่อจาก วันพ่อแห่งชาติ 5 ธันวาคมของทุกปี นั่นเอง

ข้อมูล พิพิธภัณฑ์รัฐสภา