คำว่า Geen Job หรือ อาชีพสีเขียว ปรากฎขึ้นตั้งแต่กลางทศวรรษที่ผ่านมา และเริ่มพูดถึงกันมากขึ้นเพราะมีจุดเปลี่ยนที่สำคัญหลายด้าน ไม่ว่าจะเป็นปัญหาวิกฤติสภาพภูมิอากาศที่เริ่มส่งสัญญาณเตือน ผู้บริโภคใส่ใจสิ่งแวดล้อมมากขึ้น ภาคธุรกิจที่เริ่มปรับเปลี่ยนวิธีการมากขึ้น การตั้งเป้าหมาย Net Zero ทั่วโลก ทั้งหมดนี้ล้วนทำให้ Green Job เป็นเรื่องใกล้ตัวมากขึ้น
“Green Jobs” เป็นงานที่คำนึงถึงสิ่งแวดล้อม ซึ่งเป็นวาระสำคัญในระดับที่ Bill Gates ต้องเขียนหนังสือที่ถ่ายทอดความจริงเรื่องโลกร้อน หายนะ และหนทางรอดที่ยังไม่สายไป หากเราร่วมมือกัน เพื่อกระตุ้นและเตือนให้คนเห็นความสำคัญชนิดที่ว่ารอไม่ได้แล้ว
การผลักดัน “เศรษฐกิจสีเขียว” (Green Economy) ที่มีเป้าหมายสูงสุดคือการลดการปล่อยคาร์บอนไดออกไซด์เป็นศูนย์ จึงทำให้เกิดการจ้างงานใหม่ๆ เพิ่มขึ้น โดยเฉพาะใน “อุตสาหกรรมพลังงานทางเลือก” องค์กรแรงงานสากล คาดการณ์ว่าความรุนแรงของผลกระทบจากโลกร้อนที่จะเพิ่มขึ้น ซึ่งเป็นผลจากผลิตภาพทั่วโลกที่ลดลง แน่นอนการจ้างงานจะลดลงตามไปด้วย ราว 80 ล้านตำแหน่งในปี 2030
หน้าตาของ Green Jobs ง่ายๆ ก็คือ งานในธุรกิจที่ผลิตสินค้าหรือบริการที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม ช่วยลดการใช้ทรัพยากรธรรมชาติและลดการใช้พลังงานด้วย และไม่เพียงแต่มีตำแหน่งงานเฉพาะทางที่อยู่ในสายงานเท่านั้น แต่ยังหมายถึงหลักการทำงานบางส่วนที่เอาไปประยุกต์ใช้กับสายงานอื่น ๆ ได้ด้วย เช่น ด้านพลังงาน ด้านขนส่ง การท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ อสังหาริมทรัพย์ที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม การเกษตรแบบออแกนิค
Green Jobs กำลังแพร่หลาย เว็บไชต์งานต่างๆ มีการประกาศรับสมัครงานที่เกี่ยวกับสิ่งแวดล้อม และมีการจ้างงานในตำแหน่งที่เกี่ยวข้องกับสิ่งแวดล้อมมากเติบโตอย่างต่อเนื่อง
ประเทศไทยก็มีโมเดลเศรษฐกิจ BCG ขับเคลื่อนด้วยวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวัตกรรม เพื่อปลายทางที่สอดคล้องกันเป้าหมายของการพัฒนาที่ยิ่งยืน เพื่อผลิตสินค้าและบริการที่มีมูลค่าสูง ซึ่งการขับเคลื่อนเศรษฐกิจด้วย BCG จะสร้างโอกาสธุรกิจใหม่ๆ ในด้านแรงงานสามารถสร้างงานใหม่ ๆ ในอุตสาหกรรม BCG เกิดตำแหน่งงานรายได้สูง และเพิ่มระดับรายได้ของแรงงานในอุตสาหกรรม BCG
เส้นทางสู่อาชีพสีเขียวและทักษะที่ต้องเตรียมพร้อมคืออะไร โครงการสิ่งแวดล้อมแห่งสหประชาชาติ (United Nations Environment Programme – UNEP) สรุป 6 ทักษะสำคัญ ดังนี้
ทักษะด้านวิทยาศาสตร์ เพราะเศรษฐกิจในอนาคตจำเป็นต้องพึ่งพาแรงงาน/บุคลากรที่มีภูมิหลังทางวิทยาศาสตร์ ไม่ว่าจะเป็นนักวิทยาศาสตร์สิ่งแวดล้อม นักชีววิทยา นักอุทกวิทยา และนักชีวเคมี
ทักษะการวางแผนและสถาปัตยกรรม ตอบโจทย์โครงสร้างพื้นฐานและอาคารที่ต้องมีโครงสร้างและคุณสมบัติที่สามารถใช้พลังงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ
ทักษะด้านเทคโนโลยีและวิศวกรรมสีเขียว เพื่อออกแบบและรักษาพลังงานสะอาด และพัฒนาเทคโนโลยีเพื่อสนับสนุนเศรษฐกิจสีเขียว
ทักษะด้านเกษตรกรรม เพื่อทำการเกษตรและแหล่งอาหารที่ยั่งยืน
ทักษะความยุติธรรมทางสิ่งแวดล้อม ตระหนักถึงประเด็นทางสังคม กฎหมาย และประวัติศาสตร์ เพื่อไม่ให้มนุษย์ทำผิดซ้ำรอยเดิมที่อาจจะเป็นการผลิตซ้ำความไม่ยุติธรรมทางเชื้อชาติ สังคม หรือส่งผลลบต่อสุขภาวะทางสังคมและสิ่งแวดล้อม
ทักษะการคิดและมองอย่างเป็นระบบ สามารถหาวิธีการที่จะปรับปรุงการดำเนินการทั้งหมดได้ ทักษะที่ควรมีคือทักษะในเศรษฐศาสตร์มหภาคเพื่อที่จะสามารถสร้างความยั่งยืนให้เกิดขึ้นได้ในโครงการระยะยาว
เรื่องของ Green Job ถือเป็นเทรนด์งานรูปแบบใหม่ที่น่าสนใจอย่างแท้จริง โอกาสนี้กำลังเรียกร้องให้แรงงานพัฒนาเพื่อให้มีมีทักษะตอบโจทย์ Mega trend ที่กำลังเปลี่ยนโลก เรื่องสิ่งแวดล้อมและความยั่งยืน