งานสิ่งทอพื้นเมือง ถือเป็นงานหัตถกรรมไทย ที่รัฐบาลต้องการเพิ่มมูลค่า เพื่อสร้างการยอมรับในตลาดทั่วไปให้มากขึ้น ศูนย์นาโนเทคโนโลยีแห่งชาติ (นาโนเทค) สวทช. จึงได้มีการคิดค้นนำนวัตกรรมเคลือบสิ่งทอและตกแต่งสำเร็จเส้นใยสมบัติพิเศษ ผ่าน “โรงงานต้นแบบถ่ายทอดเทคโนโลยีสิ่งทอนาโน”
ดร.ภาวดี อังค์วัฒนะ รองผู้อำนวยการ ศูนย์นาโนเทคโนโลยีแห่งชาติ (นาโนเทค) สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) กล่าวว่า จากความต้องการสนับสนุนและยกระดับสิ่งทอพื้นเมืองในท้องถิ่นของไทยให้มีมูลค่าเพิ่มขึ้น ทำให้เกิด “โรงงานต้นแบบถ่ายทอดเทคโนโลยีสิ่งทอนาโน” ภายใต้การดำเนินงานของนาโนเทค สวทช. ที่เปิดให้บริการด้านการพัฒนาและเคลือบสิ่งทอให้มีคุณสมบัติพิเศษด้วยนาโนเทคโนโลยี ได้แก่ กลิ่นหอม, ต้านยูวี, ผ้านุ่มลื่น, ยับยั้งแบคทีเรีย และสะท้อนน้ำ ในขั้นตอนเดียว
โดยจะเจาะกลุ่มเป้าหมายหลักคือผู้ประกอบการผ้าพื้นเมือง รวมถึงผู้ประกอบการขาดกลางและขยาดย่อมหรือเอสเอ็มอี ส่วนอุตสาหกรรมขนาดใหญ่ สามารถใช้บริการเพื่อทดสอบไลน์ผลิต หรือศึกษาความเป็นไปได้ทางการตลาดของผลิตภัณฑ์สิ่งทอใหม่ ๆ โดยในปี 2563 ตั้งเป้าจะมีผู้ใช้บริการเพิ่มขึ้นเป็น 2 เท่าจากปีที่ผ่านมา เพื่อตอบโจทย์ความต้องการสิ่งทอใหม่ๆ
จุดแข็งของโรงงานต้นแบบถ่ายทอดเทคโนโลยีสิ่งทอนาโนคือ สามารถเคลือบสมบัติพิเศษที่กล่าวมาข้างต้นทั้ง 5 อย่างได้ในขั้นตอนเดียว โดยสามารถประยุกต์ใช้ได้ทั้งการเคลือบบนเส้นใย ผ้าผืน และผ้าชิ้น ขึ้นอยู่กับความต้องการของผู้ใช้บริการ ในขณะที่ผู้ให้บริการอื่นๆ ทำได้เพียงครั้งละ 1-2 สมบัติเท่านั้น
5 นวัตกรรม คุณสมบัติพิเศษ
1. “กลิ่นหอม” นาโนเทคได้นำเทคโนโลยีการตกแต่งสำเร็จเพื่อให้มีกลิ่นหอม (Perfume Finishes) ด้วยแคปซูลกลิ่นหอม แคปซูลที่บรรจุกลิ่น จะแตกออกเมื่อได้รับแสง หรือการสัมผัส กลิ่นที่บรรจุลงในแคปซูลมีหลากหลาย อาทิ ตะไคร้ ลาเวนเดอร์ มะลิ กุหลาบ เป็นต้น
2. “ต่อต้านรังสียูวี” (Anti-UV Finishes) นวัตกรรมนี้จะช่วยยืดอายุการใช้งานของผ้าได้มากขึ้นด้วย และยังช่วยให้สีของผ้ามีความคงทนต่อแสงแดด ทำให้สีไม่ซีดจาง สดใหม่อยู่เสมอ ดังนั้น จะเหมาะกับผลิตภัณฑ์กลางแจ้ง
3. “ผ้านุ่ม” (Softening Fabric) การตกแต่งให้ผ้ามีคุณสมบัตินุ่มลื่น นอกจากจะทำให้ผ้ามีคุณสมบัติสวมใส่สบาย ยังทำให้ผ้ามีเนื้อนุ่มมากขึ้น และช่วยลดการยับ ผ้ามีคุณสมบัติคืนตัวได้ดี และยังต่อยอดใช้ในผลิตภัณฑ์ได้หลากหลาย เช่น เสื้อผ้า ชุดเครื่องนอน เป็นต้น
4. “ยับยั้งแบคทีเรีย” (Anti-bacterial Finishes) เป็นการตกแต่งสิ่งทอที่กำลังได้รับความนิยมมากในขณะนี้ เทคโนโลยีการตกแต่งสำเร็จให้ผ้ามีคุณสมบัติยับยั้งแบคทีเรีย จะใช้กลไกลของสารที่มีความสามารถในการเร่งปฏิกิริยาด้วยแสง (Photocatalytic) ซึ่งสามารถนำไปใช้ย่อยสลายอนุภาคสารอินทรีย์ที่มาเกาะติดเสื้อผ้าหรือพื้นผิววัสดุต่าง ๆ และยังสามารถยับยั้งการเจริญเติบโตของแบคทีเรียได้ทั้งเชื้อแบคทีเรียแกรมบวกและแกรมลบ ซึ่งเป็นสาเหตุของกลิ่นอันไม่พึงประสงค์ และโรคภัยไข้เจ็บต่าง ๆ อันเนื่องจากการสะสมของเชื้อแบคทีเรีย
5. “สะท้อนน้ำ” (Water Repellent Finishes) เป็นการอาศัยหลักการเรื่องแรงตึงผิวของวัสดุ โดยแรงดึงดูดระหว่างโมเลกุลน้ำกับโมเลกุลของผิววัสดุ มีมากกว่าแรงดึงดูดระหว่างโมเลกุลของน้ำเอง น้ำจะกระจายตัวทั่วผิววัสดุ ผ้าหรือสิ่งทอที่มีสมบัติสะท้อนน้ำจะตอบโจทย์ความต้องการแก้ปัญหาเรื่องของการดูแลรักษาที่ยาก และเปื้อนง่าย ได้เป็นอย่างดี
หน้า 7 หนังสือพิมพ์ฐานเศรษฐกิจ ปีที่ 40 ฉบับที่ 3,573 วันที่ 10-13 พฤษภาคม พ.ศ. 2563