ไอเดียอินโดฯ “หลอกผี หนีโควิด” บ้านๆ แต่ได้ผล

ยิ่งในหมู่บ้านที่ห่างไกลความเจริญ ความยากจน ความลำบากในชีวิตประจำวัน และความเชื่อเกี่ยวกับสิ่งที่มองไม่เห็นนั้น น่ากลัวยิ่งกว่าไวรัสตัวเล็ก ๆ ที่ทางการบอกว่ามันกำลังแพร่ระบาดทำให้ผู้คนเจ็บป่วยและเป็นต้นเหตุให้รัฐบาลต้องประกาศภาวะฉุกเฉินในบางพื้นที่  ห้ามประชาชนออกนอกบ้านหากไม่จำเป็น การจะให้ผู้คนหมกตัวอยู่กับบ้านเพียงเพราะไวรัสที่พวกเขาส่วนใหญ่ไม่เคยรู้จักมักคุ้น จึงเป็นเรื่องยาก ยิ่งทางการยังไม่ได้ประกาศเคอร์ฟิวหรือล็อกดาวน์ จะขอความร่วมมือหรือประกาศอะไรมาก็ไร้ความหมาย

 ในหมู่บ้านเคปูห์ ที่ตั้งอยู่บนเกาะชวาก็เช่นกัน การขอให้ชาวบ้านกักตัวอยู่ในบ้านยามค่ำคืน ไม่ได้ผลมากนัก แม้ว่าอินโดนีเซียจะเป็นประเทศในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ที่ได้รับผลกระทบจากโควิด-19 มากที่สุด คือมียอดผู้ติดเชื้อทั่วประเทศประมาณ 4,500 ราย และยอดผู้เสียชีวิต 400 ราย เมื่อขอความร่วมมือไม่ได้ผล อาสาสมัครประจำหมู่บ้านนำโดยหัวหน้ากลุ่มเยาวชน เลยหันใช้วิถีพื้นบ้าน ง่าย ๆ ใคร ๆ ก็เข้าใจได้ ถ้าไม่อยากให้ชาวบ้านออกมาทำกิจกรรมนอกบ้านยามค่ำคืน ก็ต้องใช้วิธีหลอกผีชาวบ้าน พอข่าวถูกปล่อยออกไปว่า มีคนเห็นผีตามถนนหนทางในหมู่บ้าน คราวนี้ตกดึก ชาวบ้านก็อยู่กับเหย้าเฝ้ากับเรือนมากขึ้น ออกมาเตร็ดเตร่น้อยลง เป็นไปตามนโยบายของรัฐบาล  

อาสาสมัครเอาผ้าขาวมาพันตัวแบบผ้ามัดตราสังข์ศพ ทาหน้าด้วยแป้งขาววอก แล้วออกปรากฏตัวตามท้องถนนเหมือนสัมภเวสีที่ยังไม่ได้ไปเกิดตามเรื่องเล่าปรัมปราของชาวพื้นเมือง งานนี้ทางกลุ่มอาสาสมัครมีการปรึกษาหารือและประสานงานกับตำรวจในท้องที่เรียบร้อยแล้ว เพื่อร่วมกันรณรงค์ให้ชาวบ้านงดออกจากบ้านโดยไม่จำเป็นและรักษาระยะห่างทางสังคมเพื่อที่ทางการจะสามารถควบคุมการแพร่กระจายของโรคระบาด

ผู้สื่อข่าวของรอยเตอร์ที่ลงพื้นที่รายงานข่าวพบว่า ระยะทดลองเริ่มแรกเดือนนี้ แผนผีหลอกไม่ได้ผลนักแต่กลับดึงคนออกจากบ้านมากขึ้น เพราะชาวบ้านอยากเห็นว่ามีผีออกมาจริงหรือเปล่า ทางกลุ่มอาสาสมัครเลยเปลี่ยนกลวิธี หันมาปล่อยผีแบบไม่บอกไม่กล่าวล่วงหน้า จู่ ๆ ก็โผล่มาทำให้ชาวบ้านหลอนกันเล่นๆ และเมื่อผีปรากฏตัว ชาวบ้านก็พากันวิ่งเข้าบ้าน

ชาวบ้านคนหนึ่งเล่าว่า ตั้งแต่มีผีหน้าขาวมาปรากฏตัวในหมู่บ้าน ทั้งเด็กและผู้ใหญ่ก็อยู่กับบ้านในยามวิกาลมากขึ้น หลังจากสวดละหมาดตอนเย็นกันแล้วก็เข้าบ้าน ไม่ได้ออกมาเตร็ดเตร่ตามท้องถนนหรือจับกลุ่มนอกบ้านกันอีก

แม้ว่าหลายฝ่ายจะเรียกร้องให้รัฐบาลอินโดนีเซียเพิ่มมาตรการควบคุมโรคที่เข้มงวดมากขึ้นเนื่องจากมีแนวโน้มว่า ยอดผู้ติดเชื้อจริงอาจจะสูงกว่าตัวเลขของทางการ แต่จนถึงขณะนี้ ประธานาธิบดีโจโค วิโดโด ก็ยังไม่ได้ประกาศภาวะฉุกเฉิน ล็อกดาวน์ทั่วประเทศ (มีเพียงบางพื้นที่) แต่เน้นประชาสัมพันธ์ขอความร่วมมือให้ประชาชนกักตัวอยู่กับบ้าน เว้นระยะห่างทางสังคม และล้างมือให้สะอาด  ทำให้แต่ละพื้นที่พยายามหาวิธีให้ความรู้-สร้างความเข้าใจและความตระหนักเกี่ยวโทษภัยของไวรัสโควิด-19 ที่ทำให้ถึงตายได้ อย่างที่กลุ่มอาสาสมัครหมู่บ้านเคปูห์ ลองนำเรื่องผีและความตายมาเป็นสื่อบอกกล่าว ซึ่งก็นับว่าได้ผลในระดับหนึ่ง