ในธุรกิจครอบครัวที่มีกิจการมายาวนานผู้ถือหุ้นมักมาจากคนหลายรุ่นที่แตกต่างกัน และไม่ใช่ทุกคนที่มีบทบาทในการดำเนินธุรกิจ จึงมีการใช้ที่ประชุมครอบครัวที่เรียกว่า สมัชชาครอบครัวเป็นช่องทางสำคัญในการนำกลุ่มคนเหล่านี้มารวมกัน และอัพเดทสถานการณ์และกลยุทธ์ของบริษัท โดยมีเป้าหมายเพื่อเชื่อมโยงความแตกต่างระหว่างสมาชิกในครอบครัว ซึ่งโดยทั่วไปก็คือผู้บริหารบริษัท กับสมาชิกที่ไม่ค่อยรู้รายละเอียดภายในบริษัทมากนัก
ทั้งนี้สมัชชาครอบครัวไม่ใช่การประชุมทางธุรกิจทั่วไป แต่มีลักษณะเป็นงานรวมญาติที่มีการจัดแสดงผลงานของธุรกิจครอบครัวอย่างเต็มที่ โดยนำเสนอความสำเร็จ ผลกระทบเชิงบวก ความท้าทาย และโอกาสทางธุรกิจ เป็นต้น ซึ่งหากดำเนินการได้ดีสมัชชาครอบครัวจะเสริมสร้างการมีส่วนร่วมและความสนใจในบริษัท โดยเฉพาะอย่างยิ่งในหมู่สมาชิกในครอบครัวที่ไม่ได้เกี่ยวข้องกับการดำเนินงานของบริษัทมากนัก
ทั้งนี้นอกจากจะใช้สมัชชาครอบครัวในการเผยแพร่ข้อมูลแล้ว ควรทำให้เป็นพื้นที่รวมซึ่งทุกคนรู้สึกภูมิใจที่เป็นส่วนหนึ่งของกลุ่ม และเป็นพื้นที่ที่ทุกเสียงทั้งจากผู้ที่มีประสบการณ์และคนรุ่นใหม่ ได้รับการฟังและให้ความเคารพเท่าเทียมกัน
อย่างไรก็ตามน่าเสียดายที่หลายครั้งการรวมตัวของครอบครัวมักไม่เป็นไปตามเป้าหมาย ทำให้ผู้เข้าร่วมต้องทนนั่งฟังภาพรวมทางการเงินและแผนกลยุทธ์ที่แสนน่าเบื่อ ดังนั้นผู้เชี่ยวชาญจึงมีคำแนะนำสำหรับครอบครัวเจ้าของธุรกิจ ในการจะสามารถเปลี่ยนจากสถานการณ์ที่มีคนสำคัญพูดเพียงคนเดียว มาเป็นการประชุมเชิงโต้ตอบเกี่ยวกับวิสัยทัศน์และค่านิยมที่มีร่วมกันได้ ด้วยแนวทางดังต่อไปนี้
ให้คนรุ่นใหม่มีส่วนร่วม การมีส่วนร่วมอย่างอย่างกระตือรือร้นของสมาชิกในครอบครัวที่อายุน้อยช่วยเพิ่มความสดใสให้กับสมัชชาครอบครัวได้ ขณะเดียวกันก็ช่วยเน้นย้ำถึงความจำเป็นในการวางแผนสืบทอดกิจการและการปลูกฝังค่านิยมและวัฒนธรรมของครอบครัว เห็นได้จากรายงานการวิจัย North America Family Business Report 2023 ของ Campden Wealth ที่เผยว่าการเปิดรับสมาชิกรุ่นใหม่ตั้งแต่เนิ่นๆ ช่วยเพิ่มความสนใจในการปกป้องและรักษาธุรกิจครอบครัวได้อย่างมีนัยสำคัญ
พลังแห่งการเล่าเรื่อง เปลี่ยนจากการนำเสนอที่เน้นข้อมูลจำนวนมากไปเป็นการเล่าเรื่องราวเกี่ยวกับมรดกและเหตุการณ์สำคัญของครอบครัว เนื่องจากเรื่องราวจะสร้างความสัมพันธ์กับผู้ฟังได้มากกว่าตัวเลขสถิติและส่งเสริมความรู้สึกภาคภูมิใจและความเชื่อมโยงได้ง่าย ซึ่งวิธีการเล่าเรื่องที่มีหลักฐานเชิงประจักษ์นี้จะสร้างความผูกพันทางอารมณ์ของสมาชิกในครอบครัวกับบริษัท และช่วยเพิ่มการมีส่วนร่วมและการจดจำข้อมูลได้อย่างมาก
กิจกรรมที่เน้นประสบการณ์ ทฤษฎีการเรียนรู้จากประสบการณ์ชี้ให้เห็นถึงพลังของการมีส่วนร่วมโดยตรงในการส่งเสริมความเข้าใจและความผูกพันทางอารมณ์ ด้วยเหตุนี้สมัชชาครอบครัวอาจพิจารณาจัดการเยี่ยมชมสถานที่จริง กิจกรรมลงมือปฏิบัติจริง และการนำเสนอกิจกรรมที่เน้นประสบการณ์อื่นๆ ซึ่งเป็นการให้ผู้เข้าร่วมมีโอกาสได้สัมผัสและเรียนรู้จากสภาพแวดล้อมหรือสถานที่นั้นๆ โดยตรง โดยกิจกรรมเหล่านี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อเพิ่มความเข้าใจและความสนใจผ่านประสบการณ์จริงนั่นเอง
การพูดคุยร่วมกัน หลักการเรียนรู้ร่วมกันแนะนำว่าปฏิสัมพันธ์กลุ่มจะช่วยส่งเสริมการมีส่วนร่วมอย่างกระตือรือร้นและเปิดรับมุมมองที่หลากหลายมากขึ้น ซึ่งจะนำไปสู่ความเข้าใจที่ลึกซึ้งและการแก้ไขปัญหาได้มากขึ้น ทั้งนี้ผู้ดำเนินรายการหรือผู้นำการสนทนาที่มีประสบการณ์จะกระตุ้นการมีส่วนร่วมและป้องกันไม่ให้มีเพียงหนึ่งหรือสองคนครอบงำการสนทนาส่วนใหญ่
ทำให้มีชีวิตชีวา การนำเกมเข้ามาใช้ (Gamification) จะช่วยเพิ่มแรงจูงใจและการมีส่วนร่วมได้มาก ดังนั้นควรพิจารณานำกิจกรรมรูปแบบที่มีการโต้ตอบมาใช้ เช่น แบบทดสอบหรือเกม แต่ในขณะเดียวกันต้องแน่ใจว่ากิจกรรมเหล่านั้นมีความเกี่ยวข้อง มีส่วนสนับสนุนวัตถุประสงค์ของการประชุม และไม่มองข้ามเนื้อหาที่สำคัญไป
ที่มา: Jeroen Neckebrouck. February 21, 2024. Five Ways to Get the Most Out of Family Assemblies. IESE Business School University of Navarra. Family Business Blog Network.
ข้อมูลเพิ่มเติม: www.famz.co.th
หน้า 17 หนังสือพิมพ์ฐานเศรษฐกิจ ปีที่ 44 ฉบับที่ 3,982 วันที่ 11 - 13 เมษายน พ.ศ. 2567