ประวัติศาสตร์หน้าใหม่ของคณะสงฆ์ไทย

ในช่วงปลายเดือนสิงหาคม พุทธศักราช 2567 มีประวัติศาสตร์หน้าใหม่ของคณะสงฆ์ไทย เกิดขึ้น อย่างน้อย 2 เรื่องใหญ่ คือ พระราชาคณะ ชั้นผู้ใหญ่ ระดับสมเด็จ พระราชาคณะและรองสมเด็จ ได้สมัครเข้าเรียนภาษาบาลีและเข้าสอบได้จนถึงเปรียญธรรม 9 ประโยค หลังจากพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 10 มีบรมราชานุญาตให้พระราชาคณะชั้นผู้ใหญ่สอบบาลีได้จากที่เคยถูกปิดกั้นมานาน

พระบรมราชานุญาตนี้ทำให้การศึกษาภาษาบาลีคึกคักขึ้นทันที โดยสมเด็จพระธีรญาณมุนี(สมชาย) เจ้าอาวาสวัดเทพศิรินทราวาส กรรมการมหาเถรสมาคม จบเปรียญธรรม 8 ประโยค เมื่อพ.ศ 2516 ได้สมัครเข้าเรียน ชั้นประโยค ป.ธ.9 ที่สำนักเรียนวัดมหาธาตุ โดยมีพระราชาคณะสมัครเข้าเรียนร่วมชั้น หลายรูป 
 

พระพรหมเสนาบดี หรือเจ้าคุณพิมพ์ พระราชาคณะระดับรองสมเด็จ เจ้าอาวาสวัดปทุมคงคา เจ้าคณะภาค 7 กรรมการมหาเถรสมาคม เปรียญธรรม 7 ปรระโยค (พ.ศ.2532) สมัครเรียนชั้น ป.ธ.8 ที่สำนักเรียนวัดมหาธาตุ และวัดสามพระยา

ประวัติศาสตร์อีกหน้าหนึ่ง เมื่อกรรมการมหาเถรสมาคม 2 รูป พร้อมใจกันลาออกจากตำแหน่ง เมื่อวันที่ 30 สิงหาคม พ.ศ 2567 เพื่อเปิดทางให้พระเถระที่เคยครองตำแหน่งนี้ได้กลับมาครองตำแหน่งเดิม หลังจากถูกถอดจาก มส. ปี พ.ศ. 2561

กรรมการ มส. ที่ลาออก
1. พระพรหมเสนาบดี (พิมพ์ ธมฺมธโร ป.ธ.7) ลาออกจากตำแหน่งกรรมการมหาเถรสมาคม เมื่อวันที่ 30 สิงหาคม 2567
2. พระพรหมวัชรเมธี (สมเกียรติ โกวิโท ป.ธ.9) เจ้าอาวาสวัดอรุณราชวราราม ลาออกวันที่ 30 สิงหาคม 2567

เมื่อทั้ง 2 ลาออก แต่ยังเข้าประชุม มส. ได้ เพราะที่ประชุม มส. เห็นชอบให้เป็นที่ปรึกษาต่อ
การลาออกจาก มส. ของพระเถระทั้ง 2 นับเป็นครั้งแรกในประวัติศาสตร์ เนื่องจากในอดีตไม่เคยมีเรื่องแบบนี้เกิดขึ้น (นอกจากถูกปลดออก ถูกถอด ไม่ได้รับแต่งตั้งให้เป็นต่อหลังจากหมดวาระ 2 ปี และตาย)

สาเหตุที่ลาออก ตามข่าวที่ประมวลได้นั้น ท่านว่า เพื่อเปิดโอกาสให้พระพรหมดิลก (เอื้อน หาสธัมโม ป.ธ.9) เจ้าอาวาส วัดสามพระยา (สดๆร้อนๆ) จะได้ดำรงรงตำแหน่งนี้แทน ทั้งนี้พระพรหมดิลก เคยครองตำแหน่งนี้ แต่ถูกถอดถอนเพราะถูกกล่าวหาว่าทำผิดหลายเรื่องเช่น เรื่องเงินทอนวัด เป็นต้น (เหตุเกิดเมื่อเดือน พฤษภาคม 2561) ต่อมาศาลตัดสินว่าไม่มีความผิด และพระเจ้าอยู่หัวโปรดสถาปนาให้ดำรงสมณศักดิ์เดิม รวมทั้งแต่งตั้งให้ดำรงตำแหน่งเจ้าอาวาสวัดสามพระยาตามเดิมด้วย

ส่วนพระพรหมวัชรเมธี (โกวิท) ที่ลาออก ก็เป็นการเปิดทางให้พระพรหมสิทธิ (ธงชัย สุขญาโณ) เข้ามาดำรงตำแหน่งตามเดิม ทั้งนี้ท่านเคยดำรงตำแหน่งดังกล่าว แต่ถูกถอดจากตำแหน่ง ในข้อหาคล้ายกับ พระพรหมดิลก ต่อมาศาลตัดสินว่าไม่มีความผิด พระเจ้าอยู่หัว จึงโปรดสถาปนาให้ดำรงสมณศักดิ์เดิม ส่วนตำแหน่งเจ้าอาวาสวัดสระเกศนั้น อยู่ในขั้นตอนเนินการ
 

อนึ่งเมื่อเดือนพฤษภาคม 2561 นั้น มีกรรมการมหาเถรสมาคมสามรูป ถูกถอดจากตำแหน่ง 2 รูปแรก คือพระพรหมดิลกและพรหมสิทธิ กรรมการมหาเถรสมาคมอีกรูปหนึ่งที่ถูกถอดจาก มส. เช่นกัน คือ พระพรหมเมธี (จำนงค์ ธมฺมจารี) ผู้ช่วยเจ้าอาวาส วัดสัมพันธวงศ์ เยาวราช แต่ท่านหนีไปลี้ภัยที่ที่ประเทศเยอรมนี หลังจากถูกออกหมายจับ ข้อหาเดียวกับพระพรหมดิลก และพระพรหมสิทธิ

ขณะนี้หลายฝ่ายกำลังดำเนินการให้ทางราชการยกเลิกหมายจับ ให้ท่านเดินทางกลับประเทศไทย เพื่อพิสูจน์ความบริสุทธิ์ต่อไป

ที่เล่ามานี้คือประวัติศาสตร์ หน้าใหม่ของคณะสงฆ์ไทย ปี 2567