ธัมมาธิปไตย

เขาเชื่อกันว่าระบอบการปกครองที่ดีที่สุดในโลกก็คือ ประชาธิปไตย และเขาก็เชื่อกันว่าประชาธิปไตยหมายถึง ประชาชนเป็นใหญ่ ซึ่งหลักคิดแบบนี้โลกในปัจจุบันให้ความเชื่อถือ ตลอดทั้งเชื่อว่าสามารถทำให้อยู่ร่วมกันอย่างสันติสุข ถ้าทุกคนในระบอบประชาธิปไตยมีความเคารพในกฎหมายอันสูงสุดที่เป็นรัฐธรรมนูญ 

แต่ถ้าเรามองให้ดี กฎหมายบนโลกใบนี้ทุกๆ ข้อไม่ว่าจะของประเทศใดๆ ก็ตามล้วนแล้วแต่อยู่ในกรอบของจริยธรรม ศีลธรรม โดยเฉพาะศีลทั้ง 5 ข้อในหลักของพระพุทธศาสนา ลองไปพิจารณาดูให้ดี ไม่ว่าจะฆ่าสัตว์ตัดชีวิตที่เป็นสัตว์สงวนก็มีความผิดทางกฎหมาย ลักขโมยก็ผิดกฎหมาย หลายๆ ข้ออยู่ในกรอบของศีลธรรมทั้งสิ้น

ดังนั้นระบบการปกครองแบบประชาธิปไตย ถ้าจะให้ดีควรจะต้องบอกว่า "เพื่อประโยชน์ของประชาชนเป็นใหญ่"

ดังที่ท่านเจ้าคุณพุทธทาสเคยกล่าวไว้ เพราะถ้าเกิดประชาชนเป็นใหญ่เพียงอย่างเดียวนั้น ถ้าเกิดประชาชนส่วนใหญ่นั้นบ้าๆ บอๆ บวมๆ ระบอบประชาธิปไตยก็จะผิดเพี้ยนไปตลอด ทั้งได้คนที่ไม่ดีขึ้นมาและอยู่ในกรอบของพวกมากลากไปนั่นเอง

แต่ถ้าเรายึดหลักในรูปแบบแห่งธัมมาธิปไตย คือใช้หลักธรรมเป็นที่ตั้งในการดูแลปกครองสังคมนั้นๆ ความเท่าเทียมก็ย่อมเกิดขึ้นเอง ความสงบสุขก็ย่อมบังเกิดขึ้นเอง ความเรียบร้อยราบรื่นในสังคมและความมั่นคงก็เกิดขึ้นเองด้วยเช่นกัน

เพราะทั้งผู้ที่ปกครองก็ดี ผู้ที่เลือกผู้ปกครองก็ดี ย่อมต่างต้องมีธรรมอยู่ในใจ ว่าควรเลือกผู้ใดให้ขึ้นมาเป็นตัวแทนในการบริหารจัดการสิ่งต่างๆ แทนตัวเรา 

ถ้าหากเราเน้นแค่เพียงว่าระบอบประชาธิปไตยอย่างเดียว แต่ในความเป็นประชาธิปไตยนั้นขาดซึ่งภาวะแห่งความเป็นผู้นำอันประกอบด้วยจริยธรรม ศีลธรรมอันดีงามแล้วไซร้ ประชาธิปไตยแบบนั้นคงเป็นประชาธิปไตยเพื่อการค้า เพื่อการสร้างฐานะให้ร่ำรวยในรูปแบบธุรกิจเชิงนโยบาย และก็จะเกิดคอร์รัปชันกันมากขึ้นเป็นลำดับตามมา

หลักแห่งธัมมาธิปไตย ผู้นำจะเป็นบุคคลที่มีคุณธรรมสูง ถ้าทำสิ่งใดผิดพลาดบกพร่องไม่ต้องรอให้ใครตรวจสอบ ไม่ต้องรอให้มีการตัดสินในศาล เขาจะประกาศลาออกด้วยตนเอง จะไม่มีการวิ่งเต้นซื้อขายตำแหน่งแห่งหนกับลูกน้องที่ตนปกครองอยู่ จะไม่มีการพูดจาโกหก จะไม่พูดอย่างและมีพฤติกรรมอีกอย่าง 

หลักธัมมาธิปไตยมิได้ยึดตัวบทกฎหมายเป็นหลัก แต่ยึดศีลทั้ง 5 ข้อเป็นหลัก โดยเฉพาะเมืองไหนที่เป็นเมืองพุทธ ถ้าระบอบการปกครองเป็นแบบธัมมาธิปไตยด้วยแล้ว บ้านเมืองนั้นย่อมมีความผาสุก มีความสงบร่มเย็น คุกตะรางว่างจากผู้คนที่ทำผิด  

ดังนั้น ในโลกแห่งความเป็นจริง สังคมจะมีความสงบสุขได้ เราต้องสนับสนุนผู้ที่อาสาเป็นผู้แทนเรา ที่เป็นบุคคลมากด้วยธรรมะในใจและเขาจะใช้ธรรมะนั้นมาบริหารจัดการบทบาทตามหน้าที่ของเขา และถ้าผู้แทนทุกคนมีธรรมะในใจระบอบการปกครองประชาธิปไตยของเราก็จะงอกงาม เพราะเป็นประชาธิปไตยแบบธัมมาธิปไตย

ไม่ว่าผู้แทนคนนั้นจะอายุมากหรือน้อยไม่เกี่ยว เกี่ยวอย่างเดียวว่าภาวะจิตใจต้องเป็นบุคคลที่มีคุณธรรมมีศีลธรรมอันดีงาม ประคองเป็นวิหารธรรมหรือเครื่องอยู่อาศัยด้วยธรรมให้จงได้  

แต่ถ้าเป็นระบอบประชาธิปไตยที่พึงอาศัยแผ่นดินที่มีพระบาร มีพระบรมโพธิสมภารเจ้าปกครองอยู่ แล้วคิดที่จะล้มล้าง จาบจ้วง พระบรมโพธิสมภารเจ้า ประชาธิปไตยแบบนั้นก็หาวันจะเจริญไม่ มีแต่จะดิ่งนิ่งทึบจมดิน...