การถ่ายโอนกิจการจากรุ่นหนึ่งไปสู่รุ่นต่อไป ถือเป็นอุปสรรคสำคัญอย่างหนึ่งต่อความอยู่รอดของธุรกิจครอบครัว ทั้งนี้โดยเฉลี่ยแล้วมีเพียง 2 ใน 3 ของธุรกิจครอบครัวเท่านั้นที่สามารถผ่านไปสู่รุ่นที่ 2 ได้และในรุ่นต่อๆ ไปอัตราส่วนก็ลดลงเรื่อยๆ โดยธุรกิจครอบครัวถึงร้อยละ 96 ต้องยุติกิจการลงภายใน 5 ชั่วอายุคน ซึ่งบ่อยครั้งที่อุปสรรคเหล่านี้เป็นผลมาจากการวางแผนสืบทอดกิจการที่ไม่ดี
 

รู้สึกเป็นอมตะ ผู้ประกอบการบางรายทำตัวราวกับจะมีชีวิตอยู่ตลอดไปและยังคงเป็นผู้นำบริษัทของตนจนอายุ 75 ปีขึ้นไป ซึ่งในหลายบริษัทผู้ก่อตั้งที่มีอายุมากเหล่านี้จะถูกรายล้อมไปด้วยผู้บริหารและพนักงานที่รับภาระเอาไว้มาก แต่ไม่ยอมพูดออกมา ส่วนใหญ่แล้วบริษัทเหล่านี้มักล้มเหลวในการสืบทอดกิจการ

ทั้งนี้จากการวิเคราะห์บริษัทที่มีอายุยืนยาวมีข้อสังเกตประการหนึ่งคือธุรกิจที่ประสบความสำเร็จมักมีอายุยืนกว่าผู้ก่อตั้ง ดังนั้นจงอย่ารอจนตัวเองไม่แข็งแรงพอที่จะเริ่มการส่งมอบ เพราะการสืบทอดกิจการต้องใช้ความเข้มแข็งและชัดเจน หากเป็นไปได้ควรเริ่มการถ่ายโอนกิจการตั้งแต่อายุ 60 ปี
  

มีความลับ สมาชิกทุกคนในครอบครัวต้องมีส่วนร่วมอยู่ในกระบวนการสืบทอด ความโปร่งใสในเรื่องความคาดหวังส่วนบุคคลเกี่ยวกับบทบาทของแต่ละคนภายในบริษัทเป็นสิ่งจำเป็น การปกปิดบางสิ่งไว้มักไม่เป็นผลดี ดังนั้นหากไม่สามารถทำการสนทนาอย่างเปิดเผยระหว่างสมาชิกในครอบครัวได้ไม่ว่าด้วยเหตุผลใดก็ตาม ควรขอความช่วยเหลือจากผู้เชี่ยวชาญด้านธุรกิจครอบครัวจากภายนอก เพราะระดับความโปร่งใสที่มากขึ้นหมายถึงโอกาสที่การถ่ายโอนกิจการจะประสบความสำเร็จ

ขี้ขลาด แม้ความสามัคคีเป็นสิ่งสำคัญในกระบวนการสืบทอดกิจการ แต่หากขี้ขลาด ไม่กล้าที่จะขัดแย้งเพื่อให้ได้สิ่งที่ดีที่สุดสำหรับครอบครัว สุดท้ายก็อาจจะรักษาความสามัคคีไม่ได้อยู่ดี ดังนั้นครอบครัวต้องเรียนรู้วิธีการโต้เถียงบนพื้นฐานของวัฒนธรรมที่ไว้วางใจ มีความสร้างสรรค์
 

อย่างไรก็ตามการหลีกเลี่ยงความผิดพลาดนี้ไม่ได้รับประกันความอยู่รอด แต่จะทำให้มีโอกาสอยู่รอดมากขึ้น การสืบทอดธุรกิจครอบครัวไม่ใช่สิ่งที่จะทำได้ในเวลาว่าง แต่เป็นงานหนักสำหรับทุกคนที่เกี่ยวข้องและต้องอาศัยความปรารถนาดี ความเอาใจใส่ ความสามารถและทำแบบมีโครงสร้างจึงจะประสบความสำเร็จได้ 

หน้า 21-22 หนังสือพิมพ์ฐานเศรษฐกิจ ปีที่ 40 ฉบับที่ 3,609 วันที่ 13 - 16 กันยายน พ.ศ. 2563

ข่าวที่เกี่ยวข้อง

เมื่อคิดจะเริ่มต้นแผนการ สืบทอดธุรกิจ

โหมดเกษียณปลอม  ของธุรกิจครอบครัว