นายสุริยะ จึงรุ่งเรืองกิจ รองนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงคมนาคม เปิดเผยว่า ภายหลังตนเป็นประธานการประชุมคณะกรรมการบริหารการพัฒนาโครงการความร่วมมือด้านรถไฟระหว่างไทย - จีน ครั้งที่ 1/2567 เพื่อเตรียมความพร้อมสำหรับการประชุมคณะกรรมการร่วมเพื่อความร่วมมือด้านรถไฟระหว่างไทย – จีน ครั้งที่ 31 ณ กรุงปักกิ่ง สาธารณรัฐประชาชนจีน ในวันที่ 7 - 8 พฤษภาคม 2567 โดยมี นายสุรพงษ์ ปิยะโชติ รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงคมนาคม นายชยธรรม์ พรหมศร ปลัดกระทรวงคมนาคม คณะผู้บริหารระดับสูง ผู้แทนหน่วยงานในสังกัดกระทรวงคมนาคม และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เข้าร่วมประชุม
ทั้งนี้ที่ประชุมได้หารือถึงความก้าวหน้าของโครงการรถไฟความเร็วสูงไทย - จีน ระยะที่ 1 ช่วงกรุงเทพมหานคร – นครราชสีมา ระยะทาง 250 กิโลเมตร โดยมีงานก่อสร้างแล้วเสร็จ 2 สัญญา จากทั้งหมด 14 สัญญา อยู่ระหว่างดำเนินการอีก 10 สัญญา และรอลงนามสัญญาอีก 2 สัญญา ซึ่งมีความก้าวหน้าโดยรวม ร้อยละ 32.31 คาดว่าจะก่อสร้างแล้วเสร็จและเปิดให้บริการได้ในปี 2571
นายสุริยะ กล่าวต่อว่า โครงการไฮสปีดไทย-จีน ช่วงกรุงเทพฯ-นครราชสีมา และช่วงนครราชสีมา-หนองคาย เบื้องต้นจะรายงานกับทางจีนเรื่องความคืบหน้าของโครงการว่าติดปัญหาอะไรบ้าง และโครงการนี้รัฐบาลให้ความสำคัญให้โครงการนี้เป็นไปตามเป้าหมายที่จะเชื่อมต่อสปป.ลาวและจีน
"ยืนยันว่าโครงการไฮสปีดยังเป็นไปตามเป้าหมาย ส่วนปัญหาพื้นที่ทับซ้อนช่วง 4-1 บางซื่อ-ดอนเมือง กับรถไฟฟ้าความเร็วสูงเชื่อม 3 สนามบิน ปัจจุบันการรถไฟแห่งประเทศไทย (รฟท.) อยู่ระหว่างการเจรจากับซีพีที่รับสร้างพื้นที่ทับซ้อนโครงสร้างร่วม ซึ่งมีความคืบหน้าการเจรจาแล้ว 90% คาดว่าเอกชนจะดำเนินการก่อสร้างได้"
ขณะที่พื้นที่สถานีอยุธยานั้น ในวันพรุ่งนี้ (3 พ.ค.) จะส่งรายงานผลกระทบด้านทรัพย์สินทางวัฒนธรรม (HIA )ของแหล่งมรดกโลกนครสวรรค์และนครศรีอยุธยา เชื่อมต่อ เชื่อมโยงกับสถานีรถไฟความเร็วสูงอยุธยา ในเฟส 1 คาดว่าจะยูเนสโกจะพิจารณาและทราบผลภายใน 3 เดือน
นอกจากนี้ได้เร่งผลักดันโครงการฯ ระยะที่ 2 ช่วงนครราชสีมา - หนองคาย สำหรับการเชื่อมต่อโครงการสู่ สปป.ลาว โดยคาดว่าจะเปิดให้บริการใน ปี 73 และได้หารือถึงการพัฒนาสถานีรถไฟนาทา จังหวัดหนองคาย ให้เป็นศูนย์เปลี่ยนถ่ายสินค้าระหว่างประเทศ เพื่อรองรับการขนส่งสินค้าข้ามพรมแดนระหว่างไทย, สปป.ลาว ,จีน
นายสุริยะ กล่าวต่อว่า ทั้งนี้ได้เสนอศึกษาแนวทางรูปแบบเดียวกับโครงการสะพานมิตรภาพไทย – ลาว ที่เคยประสบความสำเร็จมาแล้ว สำหรับเป็นแนวทางโครงการก่อสร้างทางรถไฟและสะพานรถไฟข้ามแม่น้ำโขงแห่งใหม่ ในช่วงสถานีเวียงจันทน์ใต้ – สะพานข้ามแม่น้ำโขง – สถานีนาทา
ด้านการถ่ายทอดทางเทคโนโลยีรถไฟและรถไฟความเร็วสูงจากต่างประเทศ ปัจจุบันกระทรวงคมนาคมได้จัดตั้งสถาบันวิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีระบบราง (สทร.) ขึ้นเป็นหน่วยงานกลางสำหรับถ่ายทอดเทคโนโลยี ทดสอบและรับรองชิ้นส่วน รวมทั้งสนับสนุนศูนย์ซ่อมบำรุงรถไฟความเร็วสูงที่สถานีเชียงรากน้อย โดยอยู่ระหว่างจัดทำร่างบันทึกความร่วมมือ (MOU) กับ China State Railway Group Co., Ltd.
อย่างไรก็ตามการประชุมคณะกรรมการร่วมเพื่อความร่วมมือด้านรถไฟระหว่างไทย – จีน ครั้งนี้จะเป็นจุดเริ่มต้นความก้าวหน้าอย่างเป็นรูปธรรมของโครงการรถไฟความเร็วสูงระหว่างสองประเทศ ยกระดับความร่วมมือให้แน่นแฟ้นยิ่งขึ้น เสริมสร้างเศรษฐกิจและความมั่นคงในภูมิภาค รวมทั้งเชื่อมโยงการค้าการลงทุนระหว่างกัน ตลอดจนขยายเครือข่ายเชื่อมโยงเส้นทางรถไฟสู่ประเทศเพื่อนบ้านอย่าง สปป.ลาว เพื่อเพิ่มศักยภาพการขนส่งและการเชื่อมโยงในภูมิภาคต่อไป