ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา ภาพรวมการศึกษาในประเทศไทยเปลี่ยนแปลงไปอย่างมาก เนื่องจากจำนวนเด็กที่เกิดใหม่ลดลงอย่างต่อเนื่อง ซึ่งส่งผลกระทบต่อระบบการศึกษาโดยรวม โรงเรียนรัฐบาลและโรงเรียนเอกชนในหลักสูตรไทยจำนวนมากต้องทยอยปิดตัวลงเนื่องจากจำนวนผู้เรียนที่น้อยลง
แต่ขณะเดียวกัน “โรงเรียนนานาชาติ” กลับเป็นกลุ่มการศึกษาที่เติบโตสวนกระแส ล่าสุด โรงเรียนธรรมภิรักษ์ สถาบันการศึกษาเก่าแก่ในเขตบางพลัด แขวงบางบำหรุ ได้ประกาศการเปลี่ยนแปลงครั้งสำคัญ ด้วยการยุติการเรียนการสอนในสิ้นปีการศึกษา 2567 เพื่อปรับโฉมสู่การเป็นโรงเรียนนานาชาติภายใต้หลักสูตรจากประเทศสิงคโปร์ในเดือนสิงหาคม 2569
จากข้อมูลของศูนย์วิจัยกสิกรไทย (KResearch) พบว่าโรงเรียนนานาชาติในประเทศไทยจะเติบโตถึง 13% ในปีนี้ ทำให้มูลค่าตลาดแตะถึง 8 หมื่นล้านบาท โดยมีแรงหนุนมาจากจำนวนนักเรียนและโรงเรียนนานาชาติที่เพิ่มขึ้น รวมถึงค่าเล่าเรียนที่มีการปรับตัวสูงขึ้เฉลี่ย 3.8% จากปีการศึกษา 2566
โดยสาเหตุหลักมาจากความต้องการของผู้ปกครองชาวไทยและชาวต่างชาติที่นิยมหลักสูตรต่างประเทศที่ทันสมัยและปรับให้สอดคล้องกับความต้องการของตลาดแรงงานโลก และครอบครัวที่มีกำลังทรัพย์สูงขึ้นมาก จึงยินดีลงทุนในหลักสูตรที่มีมาตรฐานระดับนานาชาติ ซึ่งช่วยเสริมศักยภาพบุตรหลานในการแข่งขันในยุคโลกาภิวัฒน์ได้เป็นอย่างดี
โครงสร้างกิจการโรงเรียนในประเทศไทย
โรงเรียนนานาชาติ กับ โรงเรียนเอกชนหลักสูตรไทย และกลุ่มโรงเรียนรัฐบาลที่อยู่ภายใต้การดูแลของภาครัฐ และเมื่อพิจารณาจากสถิติการเกิดที่มีแนวโน้มลดลงอย่างต่อเนื่อง ส่งผลให้ จำนวนนักเรียนมีแนวโน้มลดลงด้วย
ปี 2555-2567 การเกิดลดลงเฉลี่ยต่อปีอยู่ที่ 4.5% ขณะที่อัตราการลดลงของจำนวนนักเรียนในระบบทั้งหมดอยู่ที่ 0.9% แต่จำนวนนักเรียนโรงเรียนนานาชาติเติบโตเฉลี่ยต่อปีที่ 6.9% แม้ปีการศึกษา 2567 จำนวนนักเรียนในไทยจะลดลง 1.7% จากปีก่อนหน้า ก็ตาม แต่จำนวนนักเรียนโรงเรียนนานาชาติกลับเพิ่มขึ้นถึง 10.2%
ท่ามกลางภาพรวมของการศึกษาในไทยที่กำลังเข้าสู่ช่วงการปรับตัวอย่างเห็นได้ชัด จำนวนโรงเรียนทั่วประเทศในปีการศึกษา 2567 ลดลงถึง 0.5% จากปีก่อนหน้าเหลือ 33,098 แห่ง หรือหดตัวกว่า 6.6% เมื่อเทียบกับปี 2555 ซึ่งอยู่ที่ 35,453 แห่ง
สาเหตุหลักมาจากภาพรวมจำนวนนักเรียนที่มีแนวโน้มลดลงอย่างต่อเนื่อง โดยโรงเรียนรัฐบาลและโรงเรียนเอกชนหลักสูตรไทยต่างก็มีอัตราการลดลงเฉลี่ย 0.6% และ 0.7% ต่อปีตามลำดับ
ในทางกลับกัน กลุ่มโรงเรียนนานาชาติกลับเป็นกลุ่มที่มีการขยายตัวอย่างก้าวกระโดด เติบโตเฉลี่ย 5.0% ต่อปี ไม่เพียงเท่านั้น ยังพบว่าการแข่งขันของโรงเรียนนานาชาตินอกเขตกรุงเทพฯ ยังสูงกว่าในเขตกรุงเทพฯ ถึง 6.3% ต่อปี สะท้อนศักยภาพการเติบโตในเมืองศูนย์กลางเศรษฐกิจอื่นๆ ของประเทศ
การเปลี่ยนแปลงเหล่านี้ส่งผลให้วงการการศึกษาไทยเผชิญการปรับตัวครั้งสำคัญ โดยเฉพาะกรณีของโรงเรียนธรรมภิรักษ์ ที่ตัดสินใจยุติการเรียนการสอนในหลักสูตรไทยเพื่อเปลี่ยนโฉมเป็นโรงเรียนนานาชาติ