ผู้สื่อข่าวรายงานว่า เมื่อค่ำวันที่ 10 ก.พ.2566 นายอิทธิพล คุณปลื้ม รมว.วัฒนธรรม เป็นประธานพิธีเปิดงานแผ่นดินสมเด็จพระนารายณ์มหาราช ประจำปี 2566 ณ พระนารายณ์ราชนิเวศน์ อ.เมือง จ.ลพบุรี โดยมีนางยุพา ทวีวัฒนะกิจบวร ปลัดกระทรวงวัฒนธรรม นายอำพล อังคภากรณ์กุล ผู้ว่าราชการจังหวัดลพบุรี นางสุวจี ศิริปัญโญ นายกเหล่ากาชาดลพบุรี นางกฤษณา สิทธิราช วัฒนธรรมจังหวัดลพบุรี หัวหน้าส่วนราชการ คณะกรรมการจัดงานฯ และนักท่องเที่ยวร่วมงาน พร้อมชมขบวนแห่ประวัติศาสตร์ ที่แสดงถึงขนบธรรมเนียมในราชสำนัก สมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราชอย่างยิ่งใหญ่ มีผู้ร่วมขบวนกว่า 1,000 คน
การจัดงานแผ่นดินสมเด็จพระนารายณ์มหาราช มีวัตถุประสงค์เพื่อเทิดพระเกียรติสมเด็จพระนารายณ์มหาราช พระมหากษัตริย์แห่งกรุงศรีอยุธยา ผู้ทรงวางรากฐาน และสร้างความเจริญรุ่งเรืองให้แก่เมืองลพบุรี อีกทั้งสืบสานอนุรักษ์ศิลปวัฒนธรรมอันดีงามของท้องถิ่น ส่งเสริมการศึกษาเรียนรู้ทางประวัติศาสตร์ และส่งเสริมการท่องเที่ยวของจังหวัดลพบุรี
ซึ่งในปี 2566 กำหนดจัดงานระหว่างวันที่ 10-19 กุมภาพันธ์ 2566 ณ พระนารายณ์ราชนิเวศน์ และโบราณสถานใกล้เคียง โดยมีกิจกรรมที่หลากหลาย อาทิ การเสวนาทางวิชาการความรู้ด้านประวัติศาสตร์ สมัยแผ่นดินสมเด็จพระนารายณ์มหาราช การจัดแสดงนิทรรศการเทิดพระเกียรติสมเด็จพระนารายณ์มหาราช การรำบวงสรวง การแสดงประวัติศาสตร์จินตนาการ ณ สถานที่จริง กิจกรรมที่บ้านหลวงรับราชทูต สวนนารายณ์นฤมิตในเขตพระราชฐานชั้นใน กิจกรรมสวดมนต์ยามเย็น และการประชันกลอดสด ที่โบราณสถานวัดปืน กิจกรรมแต่งไทยไหว้พระเสริมบารมี ณ วัดพระศรีรัตนมหาธาตุ
การจำหน่ายผลิตภัณฑ์ OTOP ตลาดย้อนยุค การแสดงละครลิง การแสดงหมากรุกคน และลานวัฒนธรรม ลานวิถีไทย และมีการประดับไฟและตกแต่งสวนดอกไม้ตามโบราณสถานต่าง ๆ อย่างสวยงาม อาทิ พระที่นั่งสุทธาสวรรย์ ภายในพระนารายณ์ราชนิเวศน์ เทวสถานปรางค์แขก เพื่อให้นักท่องเที่ยวได้เยี่ยมชม และแต่งชุดไทย “นุ่งโจง ห่มสไบ”มาถ่ายภาพเป็นที่ระลึก ซึ่งเป็นช่วงสำคัญที่ชาวลพบุรีได้แต่งกายชุดไทย “นุ่งโจง ห่มสไบ แต่งไทย ทั้งเมือง” เพื่อเป็นการสร้างบรรยากาศและเชิญชวนนักท่องเที่ยวมาเที่ยวชมงานดังกล่าว
ผู้สื่อข่าวรายงานด้วยว่า เมื่อเวลา 11.00 น. วันที่ 12 ก.พ. 2566 ภายในงานแผ่นดินสมเด็จพระนารายณ์มหาราช ประจำปี 2566 ที่บริเวณลานเวทีกลาง พระนารายณ์ราชนิเวศน์ อ.เมือง จ.ลพบุรี คณะครู อาจารย์ นักเรียนจากวิทยาลัยนาฏศิลปลพบุรี ได้จัดการแสดง"หมากรุกคน"
โดยมี อ.พิทักษ์ ร่มโพธิ์ทอง อาจารย์ภาควิชาดุริยางศิลป์ วิทยาลัยนาฎศิลป์จังหวัดลพบุรี อ.ทองธวัช ศรีทอง อาจารย์ภาควิชาดุริยางศิลป์ วิทยาลัยนาฎศิลป์จังหวัดลพบุรี ร่วมกันเดินหมาก ท่ามกลางผู้ชมที่มาเที่ยวงานแผ่นดินสมเด็จพระนารายณ์มหาราช ต่างให้ความสนใจ มานั่งชมกันตามใต้ร่มไม้เป็นจำนวนมาก เพราะเป็นการแสดงที่หาชมได้ยากในปัจจุบัน ถึงแม้ว่าแดดจะร้อนก็ตาม
ดร.สมชาย ฟ้อนรำดี อาจารย์ภาควิชาดุริยางศิลป์ วิทยาลัยนาฎศิลป์จังหวัดลพบุรี เปิดเผยว่า การแสดงวันนี้เป็นวันที่ 2 ที่มีการแสดง”หมากรุกคน” โดยนักแสดงหมากรุกคนจะมีตัวหมากทั้งหมด 6 ตัว ประกอบด้วยขุน หรือตัวแม่ทัพ 1 ตัว โคนเปรียบเสมือนทหารเอกคู่ใจหรือรองแม่ทัพ 2 ตัว
เม็ดเปรียบเสมือนทหารหน่วยทะลวงฟัน 1 ตัว ยานพาหนะม้า 2 ตัว และเรือ 2 ตัว นอกจากนี้ยังมีเบี้ย ซึ่งเปรียบเสมือนพลทหารราบ ลุยเป็นกองทัพหน้าอีก 8 ตัว ทั้งหมดบนกระดานมีฝ่ายละ 16 ตัว
คนที่แสดงเป็นหมากจะอยู่ในชุดแตกต่างกันตามแต่ละหน้าที่ และเพื่อให้แยกความต่างของทั้ง 2 ฝ่าย จะมีลักษณะการแต่งกายและสีที่แตกต่างกัน โดยการต่อสู้ เพลงที่ใช้ของตัวหมากก็แตกต่าง เพื่อให้ง่ายสำหรับผู้ชมสามารถแยกแยะได้อย่างชัดเจน ในการเดินเข้าตารางหมากรุกคนมีการจำลองรูปแบบการจัดทัพมาใช้เพื่อความสวยงาม.
ธนพล อาภรณ์พงษ์/รายงาน