สถานการณ์แพร่ระบาดของไวรัสโควิด-19 ส่งผลกระทบเป็นวงกว้างต่อเศรษฐกิจ รวมถึงรายได้ของประชาชนที่ลดลง ส่งผลให้คนจำนวนมากไม่สามารถชำระหนี้เงินกู้ ค่างวดในแต่ละเดือน หรือจ่ายล่าช้า ทำให้มีสถาบันการเงินคิดดอกเบี้ยผิดนัดชำระหนี้ หรือค่าปรับชำระค่างวดล่าช้า
ธนาคารแห่งประเทศไทย(ธปท.) หรือแบงก์ชาติ จึงได้ออกวิธีการคิดดอกเบี้ยผิดนัดชำระหนี้แบบใหม่ เพื่อลดภาระลูกหนี้ให้ก้าวพ้นพ้นวิกฤติโควิด-19 ที่กำลังเกิดขึ้น
นางธัญญนิตย์ นิยมการ ผู้ช่วยผู้ว่าการ สายกำกับสถาบันการเงิน 2 ธนาคารแห่งประเทศไทย (ธปท.) อธิบายว่า การคิดดอกเบี้ยผิดนัดชำระหนี้แบบใหม่มีผลบังบังแล้วตั้งแต่วันที่ 1 พฤษภาคม 2563 ทีผ่านมา โดยลูกหนี้จะได้รับสิทธิจากมาตรการนี้อัตโนมัติ ไม่ต้องไปขอแก้ไขสัญญาเงินกู้แต่อย่างใด
การคิดดอกเบี้ยผิดนัดชำระหนี้แบบใหม่จะคิดบนฐานของเงินต้นของค่างวดที่ผิดนัดชำระจริง จากเดิมที่มีการคิดดอกเบี้ยผิดนัดชำระหนี้จะคิดบนฐานของ “เงินต้นคงค้างทั้งหมด”
สมมติกู้ซื้อบ้าน 20 ปี 240 งวด ช่วง 2 ปีแรกผ่อนชำระดีมาโดยตลอด งวดที่ 25 มีปัญหาผ่อนชำระไม่ได้ สถาบันการเงินจะคิดดอกเบี้ยผิดนัดชำระหนี้บนฐานของเงินต้นคงค้างทั้งหมด หรือเงินต้นในค่างวดที่ 25 ถึงงวดที่ 240
ขณะที่การคำนวณดอกเบี้ยแบบใหม่จะคิดบนฐานของ “เงินต้นในค่างวดที่มีการผิดนัดชำระจริง" เท่านั้น ไม่รวมเงินต้นในค่างวดตามสัญญาในอนาคตที่ยังมาไม่ถึง คือ การคิดดอกเบี้ยผิดนัดชำระหนี้แบบใหม่จะคิดบนฐานของเงินต้นในงวดที่ 25 เท่านั้น ไม่รวมเงินต้นในงวดที่ 26-งวดที่ 240 ตามรูปข้างล่าง
หลักคิดสำคัญในเรื่องนี้ คือ การกำหนดดอกเบี้ยผิดนัดชำระหนี้ต้องคำนึงถึงความเสียหายจริงที่เกิดขึ้นกับเจ้าหนี้ (credit risk) และความสามารถในการจ่ายของลูกหนี้ไปด้วยกัน ถ้าสูงเกินไปอาจเป็นต้นตอที่ทำให้ลูกหนี้ผิดนัดชำระหนี้ได้ (affordability risk) ลดผลกระทบการจ่ายล่าช้าช่วงโควิดและช่วยสถาบันการเงินให้มั่นคงขึ้นในระยะยาว
ธปท.เชื่อว่าการปรับปรุงการคิดดอกเบี้ยผิดนัดชำระหนี้ในครั้งนี้จะช่วยให้เกิดความเป็นธรรมมากขึ้นกับลูกหนี้ และช่วยลดภาระของประชาชน รวมทั้งลดโอกาสที่ลูกหนี้ไม่สามารถชำระหนี้คืนได้ ซึ่งแนวทางใหม่นี้สอดคล้องกับแนวปฏิบัติที่ดีที่ต่างประเทศใช้กัน
"สถานการณ์ปัจจุบันที่การแพร่ระบาดของไวรัสโควิด-19 ทำให้รายได้ของประชาชนจำนวนมากลดลง จึงมีประชาชนจำนวนไม่น้อยที่อาจจะจ่ายค่างวดล่าช้าหรือไม่สามารถจ่ายได้ในช่วงนี้ ดังนั้น การคิดดอกเบี้ยผิดนัดชำระหนี้แบบใหม่จะช่วยให้คนไทยมีโอกาสผิดนัดชำระหนี้โดยรวมลดลง" นางธัญญนิตย์ กล่าว