ตรุษจีน วิถีแห่งมงคล ส่งความสุขรับโชคลาภ
“ตรุษจีน” เทศกาลมงคลที่ชาวจีน และผู้มีเชื้อสายจีนทั่วโลก รวมถึงชาวไทยเชื้อสายจีน ให้ความสำคัญอย่างมาก เพราะนอกจากจะเป็นวันขึ้นปีใหม่ตามปฏิทินจีนแล้ว ผู้มีเชื้อสายจีนจะหยุดทำงาน เพื่อกราบไหว้เจ้าที่และบรรพบุรุษ เพิ่มความเป็นสิริมงคลเฉลิมฉลองปีใหม่ให้กับตัวเองและครอบครัว
ในปีนี้ เทศกาลตรุษจีน วันที่ 10 กุมภาพันธ์ 2564 คือ วันจ่าย วันที่ 11 กุมภาพันธ์ 2564 วันไหว้ และ วันที่ 12 กุมภาพันธ์ 2564 เป็นวันเที่ยว ก่อนที่จะเริ่มต้นวันสำคัญ แต่ละบ้านจะเริ่มด้วยการทำความสะอาดบ้านเรือน และเมื่อถึงวันเที่ยว ชาวจีน ผู้มีเชื้อสายจีน ก็จะไม่ทำงาน ไม่กวาดถูกบ้าน 1 วัน ด้วยความเชื่อว่า จะเป็นการปัดกวาดทรัพย์ออกจากบ้าน แต่ในยุคปัจจุบันหลายๆ ครอบครัวก็ไม่ได้เคร่งครัดขนาดนั้น ด้วยหน้าที่การงานและความจำเป็น ก็อนุโลมกันไป แต่สิ่งที่อนุโลมไม่ได้คือ เรื่องของเทศกาลมงคล ที่ทุกบ้านยังเคร่งครัดเต็มที่
ว่าด้วยการเสริมสิริมงคลให้กับชีวิต เริ่มกันตั้งแต่สีเสื้อผ้าที่ใช้ ต้องมีสีสันสดใส “จะถูกจะแพงต้องแดงไว้ก่อน” ใช้ได้เลยกับเทศกาลนี้ เพราะเชื่อกันว่าสีแดงสามารถขับไล่วิญญาณแห่งโชคร้ายได้ ยิ่งเป็นเสื้อผ้าใหม่ด้วยยิ่งดี และที่ขาดไม่ได้เลยสำหรับเด็กๆ คือ อั่งเปา ใส่ซองอั่งเปาสีแดง ก่อนวันเทศกาลผู้ใหญ่ก็จะไปธนาคารแลกแบงก์ใหม่ๆ มาใส่ซองเพื่อแจกอั่งเปาให้กับคนในครอบครัว เพื่อน ลูกหลาน และพนักงานในช่วงเทศกาล เพราะถือเป็นการมอบโชคลาภ ความสุข และความร่ำรวยให้กับผู้ที่อายุน้อยกว่า
เหล่านี้ เป็นขนมธรรมเนียมประเพณีตรุษจีน แบบคนไทยเชื้อสายจีนที่ทำกันมาต่อเนื่อง เราลองไปดูการเฉลิมฉลองเสริมสิริมงคลของชาวฮ่องกงกันนิด การท่องเที่ยวฮ่องกง ได้เล่าเรื่องราวการเสริมสิริมงคลของชาวฮ่องกง ที่ทำเป็นขนบธรรมเนียมปฏิบัติสืบต่อกัน
เริ่มตั้งแต่ การเดินชมสีสันงานฉลองตรุษจีนที่ Victoria Park และนำกังหันลมหลากสีจากวัดกังหันแชกงหมิวหรือวัดหวังต้าเซียนมาไว้ที่บ้าน เพื่อความเจริญรุ่งเรืองตลอดทั้งปี และเพื่อเสริมโชคชะตาให้ดียิ่งๆ
“Virginia Chan” เจ้าของบริษัทจัดทัวร์ชิมอาหาร “Humid With A Chance Of Fishballs Tours” เล่าว่า ธรรมเนียมที่ทำร่วมกันทุกปี คือการรับประทานมื้อคู่กับสมาชิกทุกคนในครอบครัว โดยมี “เมนูกุ้ง” ในมื้อพิเศษนี้ด้วย เหตุผลที่คนกินกุ้งในมื้อค่ำวันตรุษจีน เพราะคำว่า “กุ้ง” ที่ออกเสียงว่า “ฮ่า” ฟังคล้ายกับเสียงหัวเราะ มันจึงเป็นสัญลักษณ์มงคลที่บ่งบอกถึงความสุข
อีกสิ่งหนึ่งที่เสริมสิริมงคล คือ การซื้อเสื้อชั้นในและชุดชั้นในใหม่สำหรับวันแรกของเทศกาลตรุษจีน และควรเป็นสีแดงด้วย และถ้ามีต้นดอกบ๊วยหรือดอกเหมยต้นใหญ่ออกดอกบานสะพรั่ง ก็ให้วิ่งวนรอบต้นดอกเหมย 3 ครั้งตามเข็มนาฬิกา เพื่อให้มีความสุขสมหวังในความรักในปีนั้น
ส่วน “Estella Huang Lung” ประธานบริหารมูลนิธิ Children’s Medical Foundation บอกว่า การไปตลาดดอกไม้มงก๊กเพื่อซื้อต้นไผ่และดอกบัวเข็ม (water fairy flowers) ซึ่งเป็นสัญลักษณ์สื่อถึงสุขภาพที่แข็งแรง ความมั่งคั่งร่ำรวย และความสามัคคีในครอบครัว นอกจากนี้ ยังมีธรรมเนียมที่จะต้องตกแต่งบ้านด้วยโคมไฟสีแดงเพื่อดึงดูดพลังโชคลาภและสิริมงคลเข้ามาในบ้านและอีกหนึ่งธรรมเนียม คือ การทำนายดวงชะตาแบบจีน
ถ้าพูดถึงอาหาร เมนู “โชคดี” รับตรุษจีนสุดคลาสสิก คือ บะหมี่ไข่เนื้อปูก้อนและไข่ปู เมนูนี้เชื่อกันว่าเป็นสัญลักษณ์ของความมีสิริมงคล อีกหนึ่งเมนูประจำเทศกาลตรุษจีน คือ ต้มจับฉ่ายกับเต้าหู้หมักแดง ที่มาจากธรรมเนียมประเพณีของชาวพุทธที่เชื่อว่า ผักจะชำระล้างร่างกายและจิตวิญญาณให้บริสุทธิ์
อีกหนึ่งธรรมเนียม คือ การวางต้นส้มและต้นส้มจี๊ดเล็กๆ น่ารักๆ ไว้หน้าประตูบ้าน เชื่อกันว่าส้มและส้มจี๊ดจะนำความมั่งคั่งร่ำรวยมาให้ นอกจากนี้ ก็ยังมีธรรมเนียมที่คล้ายๆ กับคนไทยเชื้อสายจีนบ้านเราทำกันเสมอๆ คือ การทำความสะอาดทุกซอกทุกมุมในบ้าน รวมทั้งเครื่องครัวทั้งหมด การต้อนรับปีใหม่ด้วยความสะอาดและให้ความรู้สึกสดชื่นเป็นสิ่งสำคัญ ไม่ตัดผมหรือซื้อรองเท้าในช่วงตรุษจีน เพราะเชื่อว่าจะนำโชคร้ายเข้ามาในชีวิตในปีนั้น
ช่วงตรุษจีน เป็นช่วงที่เต็มไปด้วยสีสัน และความมีชีวิตชีวา นอกจากจะมีการตกแต่งเฉลิมฉลองประจำเทศกาลด้วยสีแดงสดใสสวยงาม การเชิดสิงโตที่คึกคักสนุกสนาน การมอบส้มสีทองพร้อมอวยพรสิ่งดีๆ ให้กันและกัน จะทำให้เรารู้สึกได้ถึงความสุขและพลังงานดีๆ รอบตัว
นสพ.ฐานเศรษฐกิจ ปีที่ 40 หน้า 24 ฉบับที่ 3,651 วันที่ 7 - 10 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2564