สงครามยูเครน  ส่งผลราคาพลังงานพุ่งกระทบเงินเฟ้อทั่วโลก

นายรณรงค์ พูลพิพัฒน์ ผู้อำนวยการสำนักงานนโยบายและยุทธศาสตร์การค้า เผยอัตราเงินเฟ้อทั่วไป สูงขึ้นร้อยละ 3.23 (YoY) ในเดือนมกราคม 2565 เมื่อเทียบกับเดือนเดียวกันของปีก่อน (YoY) สาเหตุจากราคาพลังงานเพิ่มสูง ส่งผลต่อราคาสินค้าอุปโภคบริโภค และอัตราเงินเฟ้อ สำหรับการปรับลดราคาขายปลีกน้ำมันดีเซลทุกประเภท 2 บาทต่อลิตร ตั้งแต่วันที่ 18 กุมภาพันธ์ 2565 เป็นต้นมานั้น

สนค.คาดว่าการปรับลดราคาตั้งแต่วันที่ 18 กุมภาพันธ์ – ช่วงกลางเดือนพฤษภาคม 2565 จะส่งผลให้อัตราเงินเฟ้อในช่วงเวลาดังกล่าว ลดลงถึงร้อยละ 0.22 ซึ่งจะช่วยบรรเทาความเดือดร้อนของประชาชนและภาคธุรกิจ รวมทั้งจะช่วยชะลอการปรับขึ้นของราคาสินค้าได้ในช่วงระยะเวลาหนึ่ง แต่ห่วงกังวลวิกฤตยูเครนทวีความรุนแรงทำให้ราคาพลังงานพุ่ง ส่งผลต่อเงินเฟ้อทั่วโลกรวมทั้งไทย

โดย ดัชนีราคาผู้ผลิต หรือ PPI เดือนมกราคม 2565 สูงขึ้นร้อยละ 8.7 (YoY) เหตุเพราะดัชนีราคาผู้ผลิตกลุ่มพลังงาน (ปิโตรเลียมและก๊าซธรรมชาติ เป็นราคาหน้าโรงกลั่นหรือโรงงาน) ในเดือนมกราคม 2565 เพิ่มขึ้นร้อยละ 68.7 (YoY) ส่งผลโดยตรงต่อต้นทุนสินค้าในห่วงโซ่อุปทาน (Supply Chain) ตั้งแต่นำเข้าวัตถุดิบ กระบวนการผลิต ระบบขนส่งและโลจิสติกส์จนถึงมือผู้บริโภค

ส่วนการคำนวณอัตราเงินเฟ้อเกิดจากผลของราคาพลังงานทั้งทางตรงและทางอ้อมโดยเมื่อราคาพลังงานทำให้ราคาผู้ผลิตเพิ่มสูงก็ส่งผลต่อการเพิ่มของราคาสินค้าและบริการ อัตราเงินเฟ้อจึงเพิ่มสูงขึ้น ในเวลาเดียวกันราคาพลังงานก็ส่งผลโดยตรงต่อเงินเฟ้อ เพราะราคาพลังงานมีสัดส่วนน้ำหนักมากในตะกร้าการคำนวณเงินเฟ้อ เมื่อถูกนำไปคำนวณในเดือนมกราคม 2565  พลังงานมีราคาสูงขึ้นถึงร้อยละ 19.22 (YoY) และทำให้มี (contribution) การสูงขึ้นของเงินเฟ้อทั่วไปถึงร้อยละ 2.25 เทียบกับกลุ่มอาหารสดราคาสูงขึ้นร้อยละ 3.05 (YoY)

ทำให้มี (contribution) การสูงขึ้นของเงินเฟ้อเพียงร้อยละ 0.64  พูดง่ายๆ คือ นอกจากราคาสินค้าและบริการที่ผู้บริโภคต้องจ่ายเพิ่มขึ้นแม้จะเพิ่มขึ้นเล็กน้อย แต่ผู้บริโภคมีค่าใช้จ่ายโดยตรงจากน้ำมันเชื้อเพลิงสำหรับการเดินทาง ก๊าซหุงต้ม และไฟฟ้าเพิ่มขึ้นมาก นี้คือประเด็นที่ นายรณรงค์ฯ อธิบดี สนค. ห่วงกังวล ด้วยเหตุวิกฤตยูเครนจะเป็นการซ้ำเติมให้ค่าครองชีพสูงขึ้นเพราะราคาพลังงาน

และมีความเห็นว่า เป็นไปไม่ได้เลยที่รัสเซียจะเป็นผู้เปิดสงครามในยูเครน แต่เป็นไปได้สูงที่รัสเซียจะอดทนต่อแรงกดดันของสหรัฐอเมริกาและชาติยุโรปได้ไม่นาน จนเกิดวิกฤต 2 ด้านยืดเยื้อคือ การปะทะกันระหว่างกองกำลังใน “โดเนตสก์และลูฮันสก์” และการคว่ำบาตรทางการเงินและการค้าของสหรัฐอเมริการและพันธมิตรต่อรัสเซีย ทำให้ราคาพลังงานเพิ่มสูงขึ้น ซึ่งจะส่งผลต่อสินค้าและบริการ อาทิ น้ำมันเชื้อเพลิง  ก๊าชธรรมชาติ ผลิตภัณฑ์ปิโตรเคมี  เคมีภัณฑ์สำเร็จรูป  สินแร่ เหล็กและผลิตภัณฑ์  ปุ๋ย และบริการขนส่ง/โลจิสติกส์ ซึ่งเป็นต้นทุนการผลิตสินค้าทั้งสิ้น

อย่างไรก็ตาม สนค. ได้ทำการวิเคราะห์ ผลต่อการปรับลดราคาขายปลีกน้ำมันดีเซลในประเทศ 2 บาทต่อลิตร เพื่อบรรเทาความเดือดร้อนให้แก่ประชาชนและภาคธุรกิจ ต่อเงินเฟ้อทั่วไปของไทย เป็นระยะเวลา 3 เดือน (จากวันที่ประกาศลดราคา (18 กุมภาพันธ์ 2565) จนสิ้นสุดมาตรการในช่วงกลางเดือนพฤษภาคม 2565) พบว่า การปรับลดลงของราคาขายปลีกน้ำมันดีเซล 2 บาทต่อลิตร ในช่วง 2 สัปดาห์หลังของเดือนกุมภาพันธ์ และช่วง 2 สัปดาห์แรกของเดือนพฤษภาคม 2565 จะส่งผลทางตรงต่ออัตราเงินเฟ้อ โดยอัตราเงินเฟ้อทั่วไปจะลดลงถึงร้อยละ 0.11 ส่วนเดือนมีนาคมและเมษายน 2565 อัตราเงินเฟ้อทั่วไปจะลดลง ถึงร้อยละ 0.22 นอกจากนี้ การปรับลดราคาน้ำมันดีเซลยังส่งผลกระทบทางอ้อมต่ออัตราเงินเฟ้อ โดยน้ำมันดีเซล เป็นต้นทุนหลักของการผลิตและการขนส่งสินค้าในหลายอุตสาหกรรม ดังนั้น การปรับลดราคาน้ำมันดีเซลจะช่วยชะลอการปรับขึ้นของราคาสินค้า และส่งผลให้อัตราเงินเฟ้อของไทยชะลอตัวได้ในช่วงระยะเวลาดังกล่าว