นายพิทักษ์ อุดมวิชัยวัฒน์ อธิบดีกรมการค้าต่างประเทศ เปิดเผยว่า ประธานาธิบดีสหรัฐฯ ได้ลงนามออกประกาศคำสั่งให้ยกเว้นการเก็บภาษีนำเข้าสินค้าเซลล์แสงอาทิตย์จากประเทศภูมิภาคอาเซียน 4 ประเทศ ได้แก่ ไทย กัมพูชา มาเลเซีย และเวียดนาม เป็นระยะเวลา 24 เดือนนับตั้งแต่วันที่ 6 มิถุนายน 2565 เพื่อเพิ่มกำลังการผลิตไฟฟ้าภายในประเทศให้เพียงพอต่อความต้องการของผู้บริโภคที่เพิ่มขึ้น
อย่างไรก็ดี แม้ว่าการนำเข้าสินค้าเซลล์แสงอาทิตย์จาก 4 ประเทศข้างต้น จะได้รับการยกเว้นภาษีนำเข้าในช่วง 24 เดือน แต่การไต่สวนการหลบเลี่ยงมาตรการทุ่มตลาดและการอุดหนุน (Anti-Circumvention: AC) สำหรับสินค้าเซลล์แสงอาทิตย์ที่นำเข้าจากทั้ง 4 ประเทศข้างต้นยังคงดำเนินการต่อไป
โดยสหรัฐฯ ได้เปิดการไต่สวน AC ตั้งแต่วันที่ 1 เมษายน 2565 โดยกล่าวหาว่าสินค้าดังกล่าวที่ส่งออกจากทั้ง 4 ประเทศ เป็นสินค้าที่ใช้ชิ้นส่วนที่นำเข้าจากจีนมาประกอบเป็นสินค้าสำเร็จรูปและส่งออกไปยังสหรัฐฯ เพื่อหลบเลี่ยงมาตรการทุ่มตลาด (AD) และมาตรการอุดหนุน (CVD) ซึ่งขณะนี้อยู่ในช่วงการสอบถามข้อมูลจากผู้ส่งออกไทย โดยสหรัฐฯ จะต้องประกาศผลการไต่สวนฯ ภายในเดือนมีนาคม 2566 หากผลการไต่สวนพบว่ามีการหลบเลี่ยงมาตรการ AD/CVD จริง ผู้ผลิต/ผู้ส่งออกไทยจะถูกเก็บภาษี AC ในอัตราร้อยละ 18.32 – 249.96 (เช่นเดียวกับภาษี AD ที่สหรัฐฯ เรียกเก็บจากจีน) แต่ในช่วงที่มีการยกเว้นภาษีนำเข้าในช่วง 24 เดือนตามประกาศคำสั่งฯ จะยังไม่ถูกเก็บภาษี AC
ที่ผ่านมา กระทรวงพาณิชย์ได้ติดตามและให้ความช่วยเหลือผู้ผลิตและผู้ส่งออกมาโดยตลอด โดยรองนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์ (นายจุรินทร์ ลักษณวิศิษฏ์) ได้มีหนังสือทักท้วงไปยังรัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์สหรัฐฯ เมื่อเดือนมีนาคม 2565 เพื่อคัดค้านการเปิดไต่สวนดังกล่าว และเน้นย้ำว่าการผลิตสินค้าเซลล์แสงอาทิตย์ของไทยเป็นการนำชิ้นส่วนมาผ่านกระบวนการผลิตที่ทำให้สินค้ามีคุณสมบัติเปลี่ยนแปลงไปจากวัตถุดิบเดิม ไม่ได้เป็นการนำเข้าชิ้นส่วนมาเพื่อประกอบแล้วส่งออกไปยังสหรัฐฯ เท่านั้น จึงไม่เข้าเกณฑ์การหลบเลี่ยงมาตรการ AD/CVD ที่สหรัฐฯ ใช้บังคับกับสินค้าเซลล์แสงอาทิตย์จากจีน
และได้มอบให้กรมการค้าต่างประเทศติดตามสถานการณ์อย่างใกล้ชิดและให้ความช่วยเหลือผู้ประกอบการไทยอย่างเต็มที่ โดยจัดประชุมหารือกับผู้ผลิต/ผู้ส่งออกสินค้าเซลล์แสงอาทิตย์ของไทยเพื่อสร้างความรู้ความเข้าใจและให้คำแนะนำเกี่ยวกับหลักการและกระบวนการไต่สวน
ทั้งนี้ ในปี 2564 ไทยส่งออกสินค้าเซลล์แสงอาทิตย์ไปสหรัฐฯ คิดเป็นมูลค่า 1,609.49 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ คิดเป็นร้อยละ 49.10 ของการส่งออกสินค้าเซลล์แสงอาทิตย์ทั้งหมด และในช่วงเดือนมกราคม-เมษายน 2565 ไทยส่งออกสินค้าเซลล์แสงอาทิตย์ไปสหรัฐฯ คิดเป็นมูลค่า 325.06 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ คิดเป็นร้อยละ 63.49 ของการส่งออกสินค้าเซลล์แสงอาทิตย์ทั้งหมด
“กรมจะดำเนินการแจ้งผู้ส่งออกให้ทราบเกี่ยวกับประกาศคำสั่งยกเว้นการเก็บภาษีนำเข้าสินค้าเซลล์แสงอาทิตย์ดังกล่าว ดังนั้น จึงขอให้ผู้ผลิต/ผู้ส่งออกไทยใช้โอกาสนี้ในการเร่งส่งออกสินค้าดังกล่าว เนื่องจากยังอยู่ในขั้นตอนของการไต่สวน AC และหากผลการไต่สวนฯ พบว่ามีการหลบเลี่ยงมาตรการ AD/CVD จริง ก็จะไม่เรียกเก็บภาษีย้อนหลัง (retrospective) สำหรับการนำเข้าในช่วงที่ประธานาธิบดีสหรัฐฯ ประกาศไว้”