กองทุน FTA คือกองทุนที่มีวัตถุประสงค์เพื่อเป็นแหล่งเงินทุนสำหรับช่วยเหลือเยียวยาผู้ที่ได้รับผลกระทบจาก FTA ทั้งภาคการผลิตสินค้าเกษตร ภาคอุตสาหกรรม และภาคบริการ ซึ่งคณะกรรมการนโยบายการบริหารทุนหมุนเวียน กระทรวงการคลัง เป็นผู้เสนอเรื่องเข้า ครม.พิจารณาตั้งกองทุนดังกล่าวขึ้นมาเพื่อช่วยเหลือผู้ประกอบการ
โดยล่าสุด ครม. เห็นชอบจัดตั้งกองทุน FTA เตรียมยกร่าง พ.ร.บ. พร้อมเปิดรับฟังความเห็นทั่วประเทศ พร้อมทำงานร่วมกับทุกภาคส่วน เชื่อมโยงกลุ่มผู้ขอรับการช่วยเหลือในพื้นที่
นางอรมน ทรัพย์ทวีธรรม อธิบดีกรมเจรจาการค้าระหว่างประเทศ เปิดเผยว่า เมื่อวันที่ 28 มิถุนายน ที่ผ่านมา คณะรัฐมนตรีมีมติเห็นชอบการจัดตั้ง กองทุนช่วยเหลือเพื่อการปรับตัวของภาคการผลิตและภาคบริการที่ได้รับผลกระทบจากการเปิดเสรีทางการค้า (กองทุน FTA)
ซึ่งกรมฯ ได้เตรียมยกร่าง พ.ร.บ. กองทุนช่วยเหลือเพื่อการปรับตัวของภาคการผลิตและภาคบริการที่ได้รับผลกระทบจากการเปิดเสรีทางการค้า พ.ศ. ... หรือ ร่าง พ.ร.บ. กองทุน FTA แล้ว และเตรียมจัดรับฟังความเห็นของผู้เกี่ยวข้องต่อร่างดังกล่าว หลังจากที่ได้รับแจ้งมติคณะรัฐมนตรีอย่างเป็นทางการ
ทั้งนี้ คาดว่ากระบวนการรับฟังความเห็น จะใช้ระยะเวลา 3-4 เดือน ก่อนที่จะนำร่าง พรบ. เสนอคณะรัฐมนตรี คณะกรรมการกฤษฎีกา และรัฐสภา ตามกระบวนการตรากฎหมายของไทยต่อไป
กองทุน FTA มีวัตถุประสงค์เพื่อเป็นแหล่งเงินทุนสำหรับช่วยเหลือเยียวยาผู้ที่ได้รับผลกระทบจาก FTA ทั้งภาคการผลิตสินค้าเกษตร ภาคอุตสาหกรรม และภาคบริการ โดยจะให้ความช่วยเหลือ 2 รูปแบบ คือ เงินจ่ายขาด อาทิ ค่าใช้จ่ายในการจัดหาที่ปรึกษา ฝึกอบรม และการตลาด และเงินหมุนเวียน อาทิ ค่าลงทุนต่างๆ ค่าเครื่องมือและอุปกรณ์ และค่าใช้จ่ายหมุนเวียน โดยเม็ดเงินที่ใช้ในการหมุนเวียนกองทุนประมาณ5,000ล้านบาท
นอกจากนี้ กองทุน FTA จะทำงานร่วมกับหน่วยงานข้อกลางต่างๆ ทั้งภาครัฐ เอกชน เกษตร วิชาการ และธนาคาร อาทิ สำนักงานพาณิชย์จังหวัด สำนักงานเกษตรจังหวัด หอการค้าจังหวัด สภาอุตสาหกรรมจังหวัด สำนักงานสภาเกษตรกรจังหวัด มหาวิทยาลัย ธนาคารเพื่อการเกษตรฯ (ธกส.) และ SME Bank เพื่อเชื่อมโยงกลุ่มผู้ขอรับการช่วยเหลือในพื้นที่ต่างๆ กับกองทุน FTA
สำหรับการพิจารณาอนุมัติโครงการช่วยเหลือที่ขอผ่านหน่วยงานข้อกลางเข้ามานั้น กองทุนจะมีการจัดตั้งคณะกรรมการบริหารกองทุน เพื่อพิจารณาอนุมัติตามหลักเกณฑ์และเงื่อนไขที่จะกำหนดต่อไป ไม่ว่าจะเป็นกลุ่มผู้ผลิตสินค้าหรือบริการที่ได้รับหรือคาดว่าจะได้รับผล กระทบจากการเปิดเสรีทางการค้า
ซึ่งผลการศึกษา ระบุว่า ภาคการผลิตหรือภาคบริการที่ขอรับความช่วยเหลือนั้น อาจได้รับผลกระทบจากการเปิดเสรีทางการค้า ซึ่งการจัดตั้งกองทุน FTA อย่างเป็นรูปธรรม จะเป็นกลไกสำคัญเพื่อช่วยเหลือผู้ได้รับผลกระทบจาก FTA และเป็นส่วนสำคัญที่จะช่วยสร้างความเชื่อมั่นในการดำเนินนโยบายเปิดเสรีทางการค้าของภาครัฐที่จะช่วยเหลือเยียวยาผู้ได้รับผลกระทบ
ทั้งนี้ ปัจจุบันไทยมีการจัดทำ FTA 14 ฉบับ กับ 18 ประเทศ คิดเป็นสัดส่วนประมาณร้อยละ 63 ของมูลการค้าไทยกับโลก ซึ่ง FTA ฉบับล่าสุดของไทยคือ RCEP ซึ่งมีผลใช้บังคับแล้ว เมื่อวันที่ 1 มกราคม 2565 นอกจากนี้ ไทยอยู่ระหว่างการเจรจา FTA กับตุรกี ปากีสถาน ศรีลังกา สมาคมการค้าเสรีแห่งยุโรป (EFTA) ประกอบด้วย สวิตเซอร์แลนด์ นอร์เวย์ ไอซ์แลนด์ และลิกเตนสไตน์ และ FTA อาเซียน-แคนาดา รวมทั้งอยู่ระหว่างเตรียมการเปิดเจรจา FTA ในอนาคต กับสหภาพยุโรป และสหราชอาณาจักร