เข้าใจการเรียนรู้ของผู้ที่อยู่ในตลาดหุ้น ด้วย THE ADULT LEARNING MODEL

เทรดเดอร์ที่ประสบความสำเร็จในตลาดหุ้น ล้วนผ่านการฝึกฝนทักษะที่สำคัญ ทั้งการวางแผนกลยุทธ์เทรด การคำนวณความเสี่ยง การเข้าใจหลักจิตวิทยา ฯลฯ การที่เราจะเริ่มต้นเรียนรู้ทักษะอะไรก็ตาม กระบวนการแทบจะไม่ต่างกัน และการเข้าใจกระบวนการเรียนรู้นี่เอง จะช่วยให้เราเข้าถึงเป้าหมายได้อย่างมีประสิทธิภาพ รวมไปถึงทักษะของเทรดเดอร์ในการเทรดด้วยเช่นกัน

การทำความเข้าใจกระบวนการเรียนรู้และวิธีการปรับใช้เป็นสิ่งสำคัญ สำหรับเทรดเดอร์ในตลาดหุ้น เพราะสามารถช่วยให้เทรดเดอร์สามารถพัฒนากลยุทธ์และทักษะการตัดสินใจได้อย่างต่อเนื่อง ส่งผลดีต่อการพัฒนาทักษะในระยะยาว บทความนี้ ผู้เขียนหยิบยกกระบวนการเรียนรู้ THE ADULT LEARNING MODEL (ALM) จากหนังสือ The Mental game of poker ของ Jared Tendler, M.S. ที่ช่วยให้เราเข้าใจกระบวนการเรียนรู้อย่างชัดเจนมากยิ่งขึ้น

THE ADULT LEARNING MODEL (ALM) คือ ทฤษฎีที่กำหนดระดับกระบวนการเรียนรู้ ช่วยให้เราเข้าใจลำดับขั้นของ การที่คนๆ นึงจะสร้างทักษะอย่างใดอย่างนึง ไม่ว่าจะเกมหรือการลงทุนที่มีจิตวิทยาเข้ามาเกี่ยวข้อง โดยโมเดล ALM แบ่งออกเป็น 4 ระดับ ดังนี้

• การไร้ความสามารถอย่างไม่รู้ตัว: คือระยะที่คนเราขาดความตระหนักในข้อบกพร่องของตนเอง แบบที่เราไม่รู้ด้วยซ้ำว่าเราไม่รู้อะไร มันเหมือนกับการมองไม่เห็นจุดที่ต้องปรับปรุง
• การไร้ความสามารถอย่างมีสติ: ณ จุดนี้ เราจะตระหนักถึงช่องว่างทางทักษะของตนเอง เริ่มเข้าใจถึงสิ่งที่จำเป็นต้องเรียนรู้และปรับปรุง สิ่งนี้อาจมาจากความเข้าใจส่วนตัวหรือคำแนะนำจากบุคคลที่ให้คำแนะนำกับเรา
• ความสามารถที่มีสติ: ระดับนี้มีความก้าวหน้าเกิดขึ้น เมื่อเราใช้ความพยายามในการฝึกฝน พัฒนาทักษะ แต่การที่จะทำทักษะนั้น เรายังต้องใช้ความคิดและความพยายามอย่างมีสติ ทบทวนสิ่งที่เรียนรู้และฝึกมา เพื่อดำเนินการอย่างมีประสิทธิผล และความผิดพลาดยังคงเกิดขึ้นได้หากสูญเสียสมาธิ
• ความสามารถโดยไม่รู้ตัว: นี่คือจุดสูงสุดของการเรียนรู้ นั่นคือ เราสามารถทำทักษะนั้นอย่างเป็นธรรมชาติ โดยไม่ต้องใช้สมาธิจ่อจอตลอดเวลา ทำเป็นไปโดยอัตโนมัติ ช่วยให้เราสามารถจัดการกับสถานการณ์ที่ซับซ้อนได้ง่ายขึ้น

ในการเริ่มต้นการสังเกตโดยใช้ ALM ในการเทรด ให้เราลองมองภาพย้อนกลับไปว่า

• ในการเทรดหุ้นครั้งแรกเรามีความรู้มากน้อยแค่ไหน
• ความซับซ้อนของกระบวนการคิดของเราในปัจจุบัน เทียบกับตอนแรกที่พยายามจะแก้ไขหรือพัฒนาในการเทรด
• ข้อผิดพลาดที่เพิ่งค้นพบล่าสุด
• การตัดสินใจที่ทำไปโดยอัตโนมัติ
• ข้อผิดพลาดที่ไม่ได้เกิดขึ้นอีกแล้ว

ALM สามารถนำไปใช้ได้กับหลากหลายทักษะ รวมถึงโป๊กเกอร์ หรือการลงทุนในตลาดหุ้น ลองพิจารณาการที่นักลงทุนเลือกหุ้น (Stock Selection) เป็นตัวอย่าง สำหรับคนที่เพิ่งเริ่มต้นลงทุน พวกเขาอาจจะไม่ได้ตระหนักถึงแนวคิดนี้ด้วยซ้ำ และขณะที่พวกเขาเรียนรู้ พวกเขาจะก้าวหน้าไปตามขั้นตอนต่างๆ

• การไร้ความสามารถโดยไม่รู้ตัว: ในตอนแรก พวกเขาอาจจะเทรดหุ้น หรือลงทุนในหุ้นในทุกโอกาสโดยที่ไม่ตระหนักถึงหลักการในการเทรดหรือการลงทุน
• การไร้ความสามารถอย่างมีสติ: ด้วยเวลาและการศึกษา พวกเขาเริ่มตระหนักถึงข้อผิดพลาดของตนเองและตระหนักว่าหน้าเทรดบางหน้าเทรดหรือ การลงทุนบางรูปแบบ มีรูปแบบและช่วงเวลาการเล่นการลงทุนที่แตกต่างกันออกไป
• ความสามารถที่มีสติ: เมื่อพวกเขาได้รับประสบการณ์ พวกเขาจะเริ่มตัดสินใจโดยคำนวณแล้วว่าควรเทรดหน้าเทรดแบบนี้ในช่วงเวลาแบบไหนหรือควรลงทุนหุ้นตัวนี้ด้วยเงื่อนไขแบบไหน แต่พวกเขายังคงต้องโฟกัสในรายละเอียดและคอยมีสติ เพราะหากหลุดโฟกัสหรือไม่มีสติจะไม่สามารถทำตามแผนที่คิดเอาไว้ได้
• ความสามารถโดยไม่รู้ตัว: ในที่สุด ด้วยการเรียนรู้และการฝึกฝนอย่างต่อเนื่อง พวกเขามาถึงจุดที่การเลือกหุ้น เลือกหน้าเทรด รวมถึงเลือกการลงทุนที่เหมาะสมกลายเป็นอัตโนมัติ ทำให้พวกเขามุ่งความสนใจไปที่รายละเอียดด้านอื่นๆของการลงทุนได้

ALM เป็นแนวคิดที่เรียบง่ายแต่มีความสำคัญในกระบวนการเรียนรู้ ช่วยให้บุคคลเข้าใจว่าตนเองยืนอยู่จุดใดในเส้นทางการพัฒนาทักษะ ระบุจุดที่ต้องปรับปรุง และจัดสรรความพยายามอย่างมีประสิทธิภาพ และเมื่อเราไปถึงสภาวะที่มีความสามารถโดยไม่รู้ตัว เราสามารถเอาโฟกัสหรือความจดจ่อไปมุ่งพัฒนาเรียนรู้ส่วนอื่นๆต่อไป เพื่อเสริมสร้างให้สัญชาตญาณเราให้เติบโตและเข้มแข็งขึ้นได้

หน้า  14 หนังสือพิมพ์ฐานเศรษฐกิจ ปีที่ 43 ฉบับที่ 3,941 วันที่ 19 - 22 พฤศจิกายน พ.ศ. 2566