เทรนด์สุขภาพของคนไทย กับ 7 ปัจจัยเสี่ยงการเจ็บป่วยในปี 2025

สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) หรือ Thaihealth จับตาสถานการณ์สุขภาพคนไทย ในปี 2568 เชื่อมโยงองค์ความรู้ใน 3 ส่วน ดังนี้

• Situation สถานการณ์สุขภาพคนไทย จากรายงานภาระโรคจากปัจจัยเสี่ยงของประชากรไทย (Burden of Disease) โดยแผนงานการพัฒนาดัชนีภาระทางสุขภาพเพื่อการพัฒนานโยบาย สำนักงานพัฒนานโยบายสุขภาพระหว่างประเทศ รายงานสุขภาพคนไทย โดยสถาบันวิจัยประชากรและสังคม มหาวิทยาลัยมหิดล และสถิติสุขภาพที่เกี่ยวข้องทำให้เห็นแนวโน้มโรคของคนไทยและสถิติภาระโรคที่เกี่ยวข้อง

• Social Trend จับกระแสความสนใจในประเด็นสุขภาพที่มีการพูดถึงในสังคมผ่านสื่อสังคมออนไลน์ในรอบ 1 ปี เพื่อเจาะลึกถึงพฤติกรรมสุขภาพของคนไทยในแต่ละประเด็น
• Solution ข้อแนะนำ ทั้งในระดับปัจเจกบุคคล และข้อเสนอแนะเชิงนโยบายต่อสังคม

โดยมี 7 เทรนด์สุขภาวะแห่งปี 2025 ภายใต้คอนเซ็ปต์ 'Health by The Hour สุขภาพสมดุลทุกมิติ ปรับนาฬิกาชีวิต ห่างไกล NCDs' ดังนี้

7 ประเด็นสุขภาพที่น่าจับตามองปี 2568 

1. ยิ่งเปราะบาง ยิ่งเดือดร้อน วิกฤตโลกเดือด : เป็นบภัยคุกคามจากการเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศ เช่น โรคลมแดดที่เป็นอันตรายถึงชีวิต จากความร้อนที่สูงขึ้น

2. ชีวิตอมฝุ่น ตัวเลขผู้ป่วย ก้าวกระโดด นโยบายก้าวไม่ทัน : หลายพื้นที่ของประเทศไทยถูกปกคลุมด้วยฝุ่น ซึ่งส่งผลต่อสุขภาพของประชาชนจำนวนมาก ตั้งแต่ในระดับไมรุนแรงอย่างอาการแสบคอ แสบจมูก แสบตา การไอเรื้อรัง หรืออาการผิวหนังอักเสบจากมลพิษ ไปจนถึงการเจ็บป่วยร้ายแรงด้วยโรคร้ายอย่างโรคมะเร็งปอด

3. เยียวยาจิตใจ ปรับพฤติกรรมใหม่ เข้าถึงการดูแลได้ทุกคน :  ปัญหาเกี่ยวกับสุขภาพจิตเป็นหัวข้อที่ได้รับความสนใจอย่างกว้างขวาง ทั้งในระดับประเทศและในระดับสากล เนื่องจากปัญหาสุขภาพจิต มีผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตและการดำเนินชีวิตของผู้คน 

4. ต่างวัยต่างติดจอ เผชิญปัญหาต่าง กระทบชีวิตไม่แตกต่าง : ผลกระทบจากการใช้งานโลกออนไลน์หรือภัยที่อาจเกิดขึ้นจากการใช้เทคโนโลยี ส่งผลกระทบในแต่ละช่วงวัยของ ประชากร เช่น กลุ่มเด็กเล็ก ส่งผลต่อการเรียนรู้และพัฒนาการ ทางร่างกายและสติปัญญา, กลุ่มวัยรุ่นจะเป็นมิติเกี่ยวกับภัยจาก พนันออนไลน์ ปัญหาการถูกล่อลวงและแสวงหาประโยชน์ ทางเพศ ฯลฯ 

5. เด็กอ้วนเพิ่ม ผู้ใหญ่ความดันพุ่ง ทำสุขภาพทรุด เศรษฐกิจโทรม :  เกี่ยวกับโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง (Non-Communicable Diseases: NCDs) หนึ่งในโรคร้ายที่สร้างความสูญเสียให้กับสังคมไทย และเป็นหนึ่งในสาเหตุหลักของการเสียชีวิตก่อนวัยอันควรของกำลังแรงงานไทย

6. โรคติดต่อจะไม่ติดต่อ เติมความรู้ให้แน่น ก่อนจะเล่นกับความรัก : ปัจจุบันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ (Sexually Transmitted Infections: STIs) เป็นปัญหาที่น่ากังวล โดยเฉพาะในกลุ่มเยาวชนอายุ 15-24 ปี ข้อมูลล่าสุดแสดงให้เห็นว่า อัตราการป่วยจากโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ 5 โรคหลักเพิ่มขึ้นในทุกกลุ่มอาย ได้แก่ ซิฟิลิส หนองใน หนองในเทียม แผลริมอ่อน และกามโรค  

7. การตลาดบุหรี่ไฟฟ้า ภาพหวานเหมือนขนม ซ่อนพิษขมสำหรับเด็ก : จากรายงานภาระโรคจากปัจจัยเสี่ยงของประชากรไทย ในปี 2562 โดยสำนักงานนโยบายสุขภาพระหว่างประเทศ พบว่าการสูบบุหรี่่หรือยาสูบ เป็นสาเหตุของการเสียชีวิตจากโรคที่เกี่ยวข้องถึง 8.6 หมื่นรายต่อปี

โดยทั้ง 7 ประเด็นได้อาศัยกรอบ “ช่วงวัย” เป็นแกนหลักในการวิเคราะห์สภาพปัญหาและสังเคราะห์แนวทางการแก้ไข เนื่องจากปัญหาและความเสี่ยง ต่างๆ ที่เกิดขึ้นนั้นส่งผลกระทบต่อคนในช่วงวัยต่างๆ ในสัดส่วนที่ไม่เท่ากัน เช่น วัยเด็กและวัยรุ่นจะได้รับผลกระทบจากปัญหา เรื่องสุขภาวะทางเพศ เรื่องพฤติกรรมการกิน เรื่องภัยจากเทคโนโลยีมากกว่าช่วงวัยอื่นๆ ในขณะที่วัยผู้ใหญ่หรือวัยทำงานจะได้รับผลกระทบจากปัญหาฝุ่นพิษ มลภาวะทางอากาศ และภัยจากบุหรี่หรือแอลกอฮอล์มากกว่าช่วงวัยอื่นๆ 

ข้อมูลข้างต้น ถือเป็นเครื่องมือสำคัญที่ทำให้ประชาชนตระหนักถึงแนวโน้มทิศทางสุขภาพที่อาจเกิดขึ้นอันนำมาซึ่ึ่งการป้องกันเตรียมตัวรับมือต่อสถานการณ์ ในอนาคต อันเป็นการขยายฐานผู้รับประโยชน์จากองค์ความรู้สุขภาวะให้เกิดผลอย่างกว้างขวางเพื่อนำไปสู่สุขภาวะที่ดีของคนไทยอย่างยั่งยืน