นายแพทย์ธงชัย เลิศวิไลรัตนพงศ์ อธิบดีกรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก เปิดเผยว่า ตามศาสตร์การแพทย์แผนไทย มีการนำกุหลาบมอญ มาใช้เป็นน้ำกระสายยา เรียกว่าน้ำดอกไม้เทศ
เภสัชกรรมแผนไทยนำน้ำกระสายยามาใช้ในการแทรกยาเพื่อช่วยให้กินยาง่ายขึ้น หรือเสริมฤทธิ์ของยาให้มีสรรพคุณดีขึ้น หรือใช้เป็นเครื่องแทรกยาเพื่อช่วยให้ปรุงเป็นรูปแบบยาที่ต้องการ น้ำกระสายยามีหลากหลาย เช่น น้ำต้มสุก น้ำผึ้ง น้ำดอกไม้เทศ น้ำดอกไม้ น้ำขิงต้ม น้ำกระสายยาที่ได้จากกุหลาบมอญมักนำมาใช้ในตำรับยาแก้ไข้ แก้อ่อนเพลีย บำรุงกำลัง เป็นต้น
อย่างไรก็ดี ช่วงที่ร้อนอบอ้าว คนไทยสามารถ นำดอกไม้ที่มีกลิ่นหอมมาใช้ในการดูแลสุขภาพได้ กุหลาบมอญจึงเป็นทางเลือกที่สามารถนำมาปรุงเป็นอาหาร เครื่องดื่ม และ เครื่องสำอาง ได้อย่างดี
"อาหาร และ เครื่องดื่ม กุหลาบมอญสามารถนำกลีบดอกมาใช้ประกอบอาหาร ใช้แต่งสี หรือ แต่งกลิ่นอาหารได้ เช่น ข้าวเกรียบปากหม้อกุหลาบมอญ ข้าวแช่ หรือเครื่องดื่ม"
น้ำกุหลาบมอญ มีสรรพคุณบำรุงหัวใจ แก้กระหาย แก้อ่อนเพลีย บํารุงกําลังและยังเป็นยาระบายอ่อน ๆ
ส่วนเครื่องสำอาง เครื่องหอมกุหลาบมอญ น้ำอบ สรรพคุณมีกลิ่นหอม ช่วยคลายเครียด น้ำปรุง สรรพคุณ เป็นเครื่องหอมแต่โบราณที่ได้มาจากการสกัดกลิ่นหอมของดอกไม้ เช่น ดอกกุหลาบมอญ ดอกมะลิ เป็นต้น
แป้งร่ำ สรรพคุณ นอกจากจะสามารถผัดหน้าให้สวยงาม เพิ่มความหอมให้ผิวกาย ยังสามารถลดอาการผื่นคันได้เป็นอย่างดี เพราะมีส่วนผสมของยาแผนไทยแทบทั้งสิ้น
การทำแป้งร่ำ จะนำแป้งละเอียดมาอบในเครื่องอบร่ำ และเพื่อความหอมให้เติมน้ำลอยดอกไม้หรือน้ำอบไทยลงไปผสม จากนั้นเมื่อเนื้อแป้งเหลวกำลังดีให้หยอดแป้งร่ำลงบนใบตองให้เป็นก้อนเล็กๆ ผึ่งไว้ในร่มจนแห้งสนิท เมื่อแห้งแล้วเก็บใส่โถปิดฝาอบไว้นำมาใช้ได้ตามต้องการ
บุหงารำไปเป็นเครื่องหอมที่ทำจากกลีบดอกไม้ เช่น กุหลาบมอญ มะลิ กระดังงา มาบรรจุในถุงผ้าโปร่ง สรรพคุณ กลิ่นหอมสดชื่นช่วยคลายเครียด และยังนำไปใช้ในการอบเสื้อผ้าให้มีกลิ่นหอมได้อีกด้วย