จากวันหยุดยาวสู่ภาวะซึมเศร้า แนะเทคนิครับมือและการป้องกัน

กรมสุขภาพจิต เชิญชวนคนไทยสังเกตและสำรวจจิตใจเพื่อป้องกัน "ภาวะอาการซึมเศร้า" หลังวันหยุดยาว โดยนายแพทย์พงศ์เกษม ไข่มุกด์ อธิบดีกรมสุขภาพจิต กล่าวว่า ในทางจิตวิทยาทั้ง Post-Vacation Depression หรือ Post-vacation Blues หมายถึง อารมณ์ด้านลบที่เกิดขึ้นหลังหยุดยาวติดต่อกันหลายหลายวัน ทำให้เกิดอารมณ์เศร้าเบื่อหน่ายไม่กระตือรือร้น ทำให้มีอาการคล้ายภาวะหมดไฟหรือรบกวนการทำงานได้ 

ทั้งนี้ อาการซึมเศร้าหลังวันหยุดยาว ไม่ใช่โรคทางจิตเวชเป็นสภาวะอารมณ์ด้านลบที่เกิดขึ้นหลังวันหยุดยาวซึ่งโดยปกติแล้วจะสามารถหายไปเองใน 2 – 3 วัน สำหรับบางคนอาการอาจอยู่ยาวถึง 2 – 3 สัปดาห์เลยก็ได้ โดยอาการหลักๆ ก็คือ อารมณ์เศร้า หดหู่ เหนื่อย ไม่อยากทำอะไร รู้สึกเหมือนคนหมดไฟ และไม่กระตือรือร้น โดยกรมสุขภาพจิต แนะนำวิธีรับมืออาการซึมเศร้าหลังวันหยุดยาวโดยสามารถทำได้ด้วยตนเอง ดังต่อไปนี้ 

1.หาแรงจูงใจในการไปทำงาน

ไม่ว่าจะเป็นการตั้งเป้าหมายความก้าวหน้าในการทำงาน เช่น การได้ขึ้นเงินเดือน โบนัส เป็นต้น หรือหาใครบางคนที่ทำให้การทำงานของมีความหมาย เช่น ลูกค้า หรือผู้มารับบริการ หากได้พบหรือทำให้ผู้นั้นรู้สึกดีขึ้น นั่นก็ทำให้การทำงานมีความหมาย และทำให้อยากไปทำงานมากยิ่งขึ้น 

2.การสร้างคุณค่าในการทำงาน

มองหาข้อดีของการทำงาน เช่น มองหาว่าใครได้รับประโยชน์จากการทำงานหรือสิ่งที่สามารถทำประโยชน์ต่อคนอื่น หรืองานที่ทำให้ชีวิตดีขึ้นอย่างไร เช่น มีทักษะเฉพาะด้านเพิ่มมากขึ้น มีความสามารถที่หลากหลายมากขึ้น มีความก้าวหน้าทางหน้าที่การงาน มีเพื่อนเพิ่มมากขึ้นเป็นต้น 

3.อยู่กับปัจจุบัน

หากการติดอยู่ในอดีต (การคิดถึงช่วงวันหยุดยาว) ทำให้เป็นทุกข์ และอนาคต (วันหยุดยาวรอบต่อไป) ก็ยังมาไม่ถึงและไม่แน่ไม่นอน ดังนั้นจึงควรอยู่กับปัจจุบัน วางแผนการทำงานแบบวันต่อวันโดยการจดลิสต์รายการที่ต้องทำในแต่ละวันแล้วจะเห็นเหตุผลที่ต้องไปทำงานในแต่ละวันซึ่งการทำลิสต์นี้ นอกจากจะทำให้รู้ว่า มีอะไรที่ต้องทำบ้างแล้วยังทำให้เห้นความก้าวหน้าในการทำงานของอีกด้วยว่า ทำอะไรเสร็จไปบ้างแล้ว  

4.ปรับเปลี่ยนรูปแบบการทำงาน

หากการทำงานในรูปแบบเดิม ๆ ซ้ำซากจำเจ ทำให้เบื่อการทำงาน ก็ลองเปลี่ยนรูปแบบการทำงานให้สร้างสรรค์มากขึ้น ได้ท้าทายตัวเองแล้วยังทำให้รู้สึกสนุกกับการทำงาน และเกิดความคิดใหม่ ๆ ในการสร้างสรรค์ผลงานอีกด้วย 

5.หาเพื่อนรู้ใจและทีมในการทำงาน

หากการทำงานคนเดียวมันเหงา พาใจให้เฉาก็ลองหาเพื่อนคู่หูในการทำงาน หรือสร้างทีมเพื่อทำงานเพราะการทำงานเป็นคู่หรือเป็นทีมนั้นนอกจากจะทำให้งานเสร็จเร็วขึ้น สมบูรณ์แบบขึ้นมีประสิทธิภาพที่สามารถบรรลุตามเป้าหมายที่วางไว้แล้ว ยังลดโอกาสผิดพลาดในการทำงาน มีความสร้างสรรค์เพิ่มมากขึ้น และสนุกกับการทำงานมากขึ้นด้วย 

6.วางแผนเที่ยวในวันหยุดครั้งต่อไปและเทคนิคในการลดอาการซึมเศร้าหลังวันหยุดยาว

การวางแผนเที่ยวในวันหยุดยาวครั้งต่อไปทำให้เกิดความหวังและรอคอยวันหยุดครั้งต่อไปจะทำให้เกิดความรู้สึกกระชุ่มกระชวย มีไฟในการเคลียร์งานให้เสร็จอย่างไวและมีใจที่สดใสเพื่อรอไปเที่ยวในวันหยุดครั้งต่อไป

กรมสุขภาพจิต ขอชี้แจง "แม้อาการซึมเศร้าหลังวันหยุดยาว" Post-vacation depression หรือ Post - Vacation Blues จะไม่ได้ส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวันที่รุนแรงแต่ส่งผลอย่างมากต่อทัศนคติและความรู้สึกที่มีต่อการทำงานและประสิทธิภาพต่อการทำงาน

หากปล่อยให้มีอาการซึมเศร้า เบื่อหน่ายต่อการทำงานเป็นเวลานาน ก็จะทำส่งผลกระทบต่อภาวะหมดไฟและความก้าวหน้าในการทำงานจึงควรดูแลจิตใจตนเองรับมือกับภาวะนี้อย่างเข้าใจรวม รวมทั้งใช้เทคนิคการดูแลสุขภาพจิตดังกล่าวก็สามารถสร้างแรงจูงใจในการทำงานและทำให้ทุกคนกลับมาใช้ชีวิตปกติได้มากขึ้น