การมอบของขวัญให้แก่กัน เป็นธรรมเนียมปฏิบัติที่ทั่วโลกให้ความสำคัญ ไม่ว่าจะเนื่องในวาระโอกาสใดก็ตาม มาในเทศกาลปีใหม่ 2567 ที่ใกล้จะมาถึง หลายคนเริ่มเตรียมหาซื้อของขวัญให้แก่คนสำคัญ เพื่อแทนคำขอบคุณและเป็นการส่งท้ายปีเก่า ต้อนรับปีใหม่ ทั้งนี้ ในแต่ละประเทศก็จะมีธรรมเนียมหรือความเชื่อเรื่องการมอบของขวัญที่แตกต่างกัน ฐานเศรษฐกิจพาดู “ของขวัญปีใหม่” ที่คนเอเชียนิยมมอบให้กัน
ประเทศไทย
ธรรมเนียมการมอบของขวัญในไทยมีมาทุกยุคทุกสมัย หากเป็นสมัยก่อนอาจเรียกว่า ของกำนัล โดยของที่นิยมมอบให้กันในวาระสำคัญจะมีตั้งแต่ เครื่องจาน-ชามสวยๆ ชุดชงชา ผ้าไหม และเครื่องประดับต่างๆ มาในปัจจุบันสังคมถูกหล่อหลอมจากอิทธิพลต่างประเทศเรื่อยมา ทำให้ของขวัญไม่ได้ถูกกำหนดว่าต้องเป็นสิ่งไหนถึงจะดี แต่เป็นการเลือกสรรของขวัญที่เหมาะสมต่อตัวบุคคล วาระโอกาส และลำดับขั้น อาทิ กระเช้าผลไม้และเครื่องดื่ม ของใช้ภายในบ้าน ของใช้ส่วนบุคคล และสิ่งที่ช่วยเสริมสิริมงคลแก่ผู้รับ
ทั้งนี้ ตามความเชื่อของคนไทย จะหลีกเลี่ยงการมอบสิ่งที่มีความหมายแฝงสื่อไปในทางที่ไม่ดี อาทิ ผ้าเช็ดหน้า เนื่องจากแสดงถึงการจะมีเรื่องเศร้าโศกเกิดขึ้น ของมีคม เนื่องจากถือเป็นสิ่งของอันตราย และสื่อถึงการมีภัย และเสื้อผ้าที่เป็นสีดำ เนื่องจากเสื้อผ้าสีดำถูกนำมาใช้ในงานโศกเศร้า
ประเทศเวียดนาม
ในเวียดนาม การให้ของขวัญถือเป็นสัญลักษณ์ของความสัมพันธ์อันลึกซึ้งระหว่างผู้คน เพราะมันสามารถแสดงถึงมิตรภาพ ความผูกพันอันแน่นแฟ้น นอกเหนือไปจากการเป็นแค่เพื่อนร่วมงานหรือเพื่อนฝูง แม้ว่าการให้ของขวัญตามประเพณีจะนิยมทำในโอกาสพิเศษต่างๆ เช่น วันเกิดและวันตรุษ แต่คนเวียดนามรุ่นใหม่ในปัจจุบันจะมีการมอบของขวัญแก่กัน แม้จะเป็นวันธรรมดา เพื่อแสดงความรักและความกตัญญู ในสมัยก่อนจะมีการมอบชา เงินทอง และเสื้อผ้าที่ได้รับการเย็บปักถักร้อย รวมไปถึงปากกาหมึกซึม เนื่องจากเป็นปากกาที่มีราคาและให้ความรู้สึกหรูหรา
มาในปัจจุบัน คนเวียดนามมีการมอบของขวํยี่หลากหลาย เนื่องจากมีอิทธิพลของวัฒนธรรมตะวันตกเข้ามา ทำให้ผู้คนเริ่มมอบเครื่องใช้ไฟฟ้า ของใช้ส่วนบุคคล เครื่องประดับ และของขวัญในรูปแบบสังคมดิจิทัลมากขึ้น อาทิ หนังสือ E-Book บัตรของขวัญ และคูปอง
ประเทศจีน
คนจีนจะควรหลีกเลี่ยงการให้ของขวัญที่มีการออกเสียงที่มีความหมายไม่ดี เพราะถือเป็นสิ่งสำคัญในการสร้างความสัมพันธ์ต่อกัน ยกตัวอย่างเช่น นาฬิกา เนื่องจากในภาษาจีน คำว่า นาฬิกา มีการออกเสียงที่คล้ายกับคำว่า การไปร่วมงานศพ และการมอบผลไม้เองก็ควรระมัดระวังไม่ให้มี แอปเปิ้ล เนื่องจากมีการออกเสียงภาษาจีนที่คล้ายเกี่ยวกับ การเสียชีวิตด้วยความเจ็บป่วย และ ลูกแพร์ เนื่องจากมีการออกเสียงคล้าย การออกเดินทาง ซึ่งอาจสือถึงการต้องห่างไกลกัน เป็นต้น หากต้องการมอบกระเช้าผลไม้ ควรเป็น ส้ม เนื่องจาก ส้ม ในภาษาจีนมีความหมายว่าโชคดี ถือเป็นผลไม้มงคลสำหรับคนจีน ที่นิยมนำมาแลกหรือมอบให้กัน เพื่อความเป็นสิริมงคล
ของขวัญที่คนจีนนิยมมอบให้กันในวาระโอกาสสำคัญ ได้แก่ หนังสือ ปากกา ไวน์ ช็อกโกแลต หรืออาหารและผลิตภัณฑ์พิเศษในท้องถิ่น โดยหากต้องการให้ดูเป็นทางการหรือเป็นการมอบให้ผู้ใหญ่ เพื่อแสดงความเคารพนับถือ คนจีนมักจะมอบเป็นภาพวาดวิวทิวทัศน์ใส่กรอบ เพราะถือเป็นของขวัญที่ดีและสร้างการจดจำระหว่างกันได้เป็นอย่างดี
ประเทศญี่ปุ่น
การให้ของขวัญถือเป็นส่วนหนึ่งของวัฒนธรรมญี่ปุ่น คนญี่ปุ่นให้ความสำคัญกับการห่อของขวัญเป็นอย่างมาก หากบรรจุไม่เรียบร้อย อย่างน้อยจะต้องมีการใส่ในถุงที่มาจากร้านซื้อของขวัญนั้นๆ คนญี่ปุ่นมักจะหลีกเลี่ยงการให้ของขวัญเป็นชุด 4 อย่าง เนื่องจากในคำภาษาญี่ปุ่นการออกเสียงเลข 4 เหมือนกับคำว่า ความตาย จึงถือเป็นเลขโชคร้าย ทั้งนี้ คนญี่ปุ่นจะมอบของฝากที่ระลึก ขนม และอาหารเป็นของขวัญ โดยส่วนมากจะนิยมซื้อของที่ผลิตในประเทศญี่ปุ่น
ประเทศเกาหลีใต้
ในสมัยก่อน คนเกาหลีจะมีการมอบกระดาษทำมือเกาหลีแบบดั้งเดิม หรือที่เรียกว่า ฮันจิ เป็นรูปแบบศิลปะที่มีอายุนับพันปี ถือเป็นส่วนสำคัญของประเพณีเกาหลีในอดีต เนื่องจากคนเกาหลีมีการใช้ฮันจิในชีวิตประจำวัน เช่น เป็นกระดาษติดหน้าต่าง วอลเปเปอร์ พัด และร่ม ด้วยความที่กระดาษชนิดนี้มีความทนทานและใช้งานได้ยาวนาน ถือเป็นของขวัญและของที่ระลึกที่ได้รับความนิยมในเกาหลี เนื่องจากมีรากฐานทางประวัติศาสตร์ที่ลึกซึ้ง มีความสำคัญทางวัฒนธรรม และสามารถใช้งานได้หลากหลาย
มาในปัจจุบัน คนเกาหลีนิยมมอบของขวัญให้แก่กันในหลากหลายวาระโอกาส ซึ่งเป็นธรรมเนียมปฏิบัติที่ทำสืบต่อกันมาจนกลายเป็นเรื่องปกติ โดยจะมีตั้งแต่เครื่องดื่ม เค้ก ดอกไม้ อาหารเสริม ผลไม้ตามฤดูกาล เนื้อวัวเกาหลีพรีเมียม(ฮันอู) และเครื่องดื่มแอลกอฮอล์คุณภาพสูง หรือไวน์ชั้นเลิศ ซึ่งมักจะเป็นวิธีที่สร้างความประทับใจในเชิงบวกได้เป็นอย่างดี
นอกจากนี้ ยังมีการมอบของขวัญเพื่อสุขภาพ อาทิ โสม และผลิตภัณฑ์ดูแลสุขภาพอีกด้วย และหากต้องไปเยี่ยมบ้านใหม่ของใคร คนเกาหลีจะมอบสิ่งของทำความสะอาด และกระดาษชำระให้แก่กันเป็นประเพณี เนื่องจากถือเป็นสิ่งของจำเป็นในการรักษาความสะอาดและความเป็นระเบียบเรียบร้อยของครัวเรือน เป็นการแสดงเจตนาที่ดีและปรารถนาให้ผู้รับสนุกกับการเริ่มต้นบ้านหลังใหม่ โดยไม่ต้องกังวลเรื่องพื้นฐาน ความจำเป็น อย่างอุปกรณ์ทำความสะอาดบ้าน เป็นต้น
ขอบคุณที่มา : Vietcetera. , Language Institute Regina Coeli
, Japan Guide , Stripes Korea , The Daebak Company
ขอบคุณภาพ : Freepik