คณะทำงานฯ ดันแผนสำรองขน "กากแคดเมียม" ใช้สลิงผ้าใบ รถบรรทุกติดเครน

ดร.ณัฐพล รังสิตพล ปลัดกระทรวงอุตสาหกรรม ในฐานะประธานคณะทำงานแก้ไขปัญหา และขนย้ายกากแคดเมียม เพื่อไม่ให้ส่งผลกระทบต่อประชาชน เปิดเผยภายหลังการประชุมคณะทำงานฯ ครั้งที่ 2/2567 ว่า ได้ดำเนินการปรับเปลี่ยนไปทดลองใช้แผนสำรองตามที่คณะทำงานฯ ได้เตรียมการไว้ โดยการทดสอบปรับใช้สลิงผ้าใบในการยกถุง และใช้รถบรรทุกติดเครน หรือรถเฮี๊ยบ 

ซึ่งเป็นรถที่ใช้ในการขนส่งหรือขนย้ายสิ่งของที่มีขนาดใหญ่ได้อย่างสะดวก รวดเร็ว สามารถปรับระดับความสูงต่ำของเครนเพื่อลดความเสี่ยงในการขนย้ายกากแคดเมียม ผลการทดลองปรากฎว่าการใช้รถเฮี๊ยบร่วมกับสลิงผ้าใบในการยกถุงมีความเหมาะสมที่จะใช้กับงานขนย้ายกากแคดเมียมได้อย่างปลอดภัย

อย่างไรก็ดี คณะทำงานฯ ได้ร่วมกันประชุมหารือแบบเปิดที่เน้นการมีส่วนร่วม เปิดให้ประชาชนและผู้แทนชุมชนรอบโรงงานที่ตั้งของบ่อฝังกลบ หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง และสื่อมวลชนเข้าร่วมแสดงความคิดเห็นเพื่อร่วมกันหาทางออกและแก้ไขปัญหาให้สามารถตอบสนองต่อความต้องการและข้อห่วงใยของประชาชนในพื้นที่ให้มากที่สุด

โดยที่ประชุมได้รายงานความคืบหน้าการดำเนินงานของหน่วยงานต่าง ๆ เช่น การดำเนินคดีและการออกคำสั่งทางปกครองกับผู้กระทำความผิด แผนการบริหารจัดการขนย้ายกากแคดเมียมกลับไปยังพื้นที่หลุมฝังกลบในโรงงานที่จังหวัดตาก ผลการทดสอบการขนย้าย

และการตรวจสอบความพร้อมของพื้นที่โรงเก็บแร่ของบริษัท เบาด์ แอนด์ บียอนด์ จำกัด (มหาชน) จังหวัดตาก ที่จะใช้เป็นอาคารพักคอยกากแคดเมียมก่อนการฝังกลบ โดยบริษัทฯ ได้ทำการถมและบดอัดดินเพื่อยกระดับ รวมถึงปูพื้นด้วยพลาสติก HDPE และปูทับด้วยแผ่นดินเหนียวสังเคราะห์ (Geosynthetic Clay Liner: GCL) เพื่อป้องกันการปนเปื้อนของกากแคดเมียมลงสู่ผิวดิน

นอกจากนี้ การจัดเก็บพักคอยกากแคดเมียมต้องใช้ผ้าใบคลุมถุงอีก 1 ชั้น เพื่อป้องกันฝนหรือน้ำที่จะเข้ามาภายในโกดังพักคอย โดยบริษัทฯ ได้จัดทำรางระบายและระบบบำบัดน้ำที่ไม่ระบายออกนอกบริเวณโรงงาน 

อย่างไรก็ตาม ประชาชนรอบโรงงานที่ตั้งของบ่อฝังกลบยังมีข้อห่วงใยเกี่ยวกับความมั่นคงแข็งแรงของพื้นผิวสถานที่จัดเก็บพักคอยกากแคดเมียม และมีข้อห่วงใยในประเด็นการชะล้างของบ่อฝังกลบ ผู้แทนของประชาชนรอบโรงงานจึงขอให้ชะลอการขนย้ายกากแคดเมียมไว้ก่อน และขอให้หน่วยงานกลางทำการทดสอบความแข็งแรงของพื้นผิวบริเวณโกดังพักคอยว่ามีความแข็งแรงเพียงพอที่จะรองรับน้ำหนักของถุงกากแคดเมียมได้โดยไม่แตกร้าวหรือมีความเสี่ยงที่จะปนเปื้อนลงสู่ผิวดินหรือไม่ 

อีกทั้งยังทำการทดสอบการชะล้างหรือการรั่วซึมของบ่อฝังกลบ ซึ่งที่ประชุมได้มีการหารือกันอย่างกว้างขวางและเพื่อเป็นการสร้างความมั่นใจและความเชื่อมั่นให้กับประชาชน ที่ประชุมจึงมีข้อสรุปให้บริษัทฯ ทำการทดสอบทางวิศวกรรม โดยให้หน่วยงานกลางหรือสถานศึกษาเข้ามาทำการทดสอบความแข็งแรง วิเคราะห์ค่ากำลังอัด (Strength) ของพื้นผิวโกดังพักคอยเพิ่มเติม ว่ามีความทนทานต่อแรงกดทับของน้ำหนักถุงกากแคดเมียมได้มากน้อยเพียงใด โดยจะใช้เวลาในการตรวจสอบประมาณ 3 วัน และทำการทดสอบว่าบ่อฝังกลบมีการรั่วไหลหรือไม่ 

โดยการตรวจสอบบ่อสังเกตการณ์และระบบรวบรวมและระบายน้ำใต้บ่อฝังกลบเข้าสู่ระบบบำบัด รวมถึงที่ประชุมได้รับทราบผลการทดลองการขนย้ายกากแคดเมียมตามแผนสำรองโดยการใช้รถเฮี๊ยบร่วมกับสลิงผ้าใบในการยกถุงว่ามีความเหมาะสมและสามารถดำเนินการได้อย่างอย่างปลอดภัย ที่ประชุมจึงได้เห็นชอบให้เคลื่อนย้ายกากแคดเมียมด้วยวิธีดังกล่าวต่อไป ซึ่งคาดว่าจะสามารถเริ่มดำเนินการขนย้ายกากแคดเมียมกลับมายังจังหวัดตากได้ต่อในวันที่ 3 พฤษภาคมนี้ โดยจะเปิดโอกาสให้ประชาชนและชุมชนในพื้นที่เข้าร่วมสังเกตการณ์การดำเนินการเพื่อให้เกิดความมั่นใจในการดำเนินการทุกขั้นตอน