หลังจากที่รัฐบาลนายเศรษฐา ทวีสิน เข้าบริหารราชการแผ่นดินต่อจากรัฐบาล พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา มีหลายเรื่องที่ต้องเร่งเข้ามาดำเนินการสานต่อ หนึ่งในนั้น คือ การยกร่างพิจารณากฎหมายซึ่งมีหลายฉบับที่ยังค้างอยู่ในมือรัฐบาล
ล่าสุด นายเศรษฐา ทวีสิน นายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง ได้มอบหมายให้ นายสมศักดิ์ เทพสุทิน รองนายกรัฐมนตรี รวบรวมกฎหมายสำคัญซึ่งค้างอยู่ก่อนเข้ามารับไม้ต่อเพื่อผลักดันเข้าสู่การพิจารณาของรัฐสภาและออกกฎหมายมาบังคับใช้เพื่อประโยชน์กับประชาชน
อย่างไรก็ดี ในการประชุมวุฒิสภาเมื่อเร็ว ๆ นี้ ที่มีนายพรเพชร วิชิตชลชัย ประธานวุฒิสภา เป็นประธานการประชุมพิจารณาเรื่องด่วนรายงานสรุปผลการดำเนินการตามยุทธศาสตร์ชาติและแผนการปฏิรูปประเทศ ประจำปี 2565 พร้อมรายงานของคณะกรรมาธิการติดตาม เสนอแนะ และเร่งรัดการปฏิรูปประเทศและการจัดทำและดำเนินการตามยุทธศาสตร์ชาติ และรายงานความคืบหน้าในการดำเนินการตามแผนการปฏิรูปประเทศตามมาตรา 270 ของรัฐธรรมนูญ ที่กำหนดให้ต้องมีการรายงานทุก 3 เดือนนั้น
นายปานปรีย์ มหิทธานุกร รองนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศ ซึ่งคณะรัฐมนตรีได้มอบหมายให้ร่วมเข้าพิจารณาวาระดังกล่าวได้แถลงรายงานต่อที่ประชุมเกี่ยวกับผลการดำเนินการจัดทำและปรับปรุงกฎหมายภายใต้การปฎิรูปประเทศ จำนวน 45 ฉบับ ดำเนินการแล้วเสร็จ 10 ฉบับ มี 7 ฉบับ ที่หน่วยงานผู้รับผิดชอบเห็นว่า สามารถใช้กฎหมายที่มีอยู่แล้วเดิมแทนได้ ส่วนอีก 28 ฉบับอยู่ระหว่างการดำเนินการโดยจะติดตามเร่งรัดให้หน่วยงานผู้รับผิดชอบดำเนินการให้แล้วเสร็จ และนำเสนอตามขั้นตอนต่อไป
สำหรับกฎหมายทั้ง 45 ฉบับ จากรายงานสรุปสถานะของกฎหมายภายใต้แผนการปฏิรูปประเทศ ตามมาตรา 270 ของรัฐธรรมนูญฯ (ฉบับปรับปรุง) ของรัฐบาล พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา สิ้นสุด ณ เดือนกันยายน 2565 โดยสำนักงานสภาพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ จำนวน 45 ฉบับ มีกฎหมายที่อยู่ระหว่างดำเนินการ 36 ฉบับ ครอบคลุม 12 ด้าน ดังนี้
ด้านการเมือง
1.ร่าง พ.ร.บ.ว่าด้วยการเสริมสร้างวัฒนธรรมทางการเมืองในระบอบประชาธิปไตย พ.ศ....
2.ร่าง พ.ร.บ.การมีส่วนร่วมของประชาชนในกระบวนการนโยบายสาธารณะ พ.ศ....
ด้านการบริการราชการแผ่นดิน
3.พ.ร.บ.ระเบียบบริหารราชการแผ่นดิน พ.ศ. 2534 และที่แก้ไขเพิ่มเติม
4.พ.ร.บ.ระเบียบข้าราชการพลเรือน พ.ศ.2551 และที่แก้ไขเพิ่มเติม (ประกาศกฎ ก.พ.ว่าด้วยการพัฒนาและทดสอบนวัตกรรมด้านการบริการทรัพยากรบุคคล พ.ศ. 2565 โดยได้ประกาศบังคับใช้เมื่อวันที่ 10 มีนาคม 2565)
ด้านกฎหมาย
5.พ.ร.บ.ว่าด้วยการปรับเป็นพินัย พ.ศ.2565 โดย พ.ร.บ.ฉบับนี้ให้ใช้บังคับเมื่อพ้นกำหนด 240 วันนับแต่วันประกาศในราชกิจจานุเบกษาเป็นต้นไป เว้นแต่บทบัญญัติแห่ง มาตรา 37 และ มาตรา 38 วรรคหนึ่ง ให้ใช้บังคับตั้งแต่วันถัดจากวันประกาศในราชกิจจานุเบกษาเป็นต้นไป
6.ร่างกฎหมายว่าด้วยการจัดทำประมวลกฎหมายและกฎเพื่อให้ประชาชนเข้าถึงได้โดยสะดวก
7.ร่างกฎหมายว่าด้วยการเข้าชื่อเสนอกฎหมาย (พ.ร.บ.การเข้าชื่อเสนอกฎหมาย พ.ศ. โดยประกาศบังคับใช้เมื่อวันที่ 27 พฤษภาคม 2564
8.ร่างกฎหมายว่าด้วยการอำนวยความสะดวกในการพิจารณาอนุญาตของทางราชการ (ฉบับที่...)
9.ร่างกฎหมายว่าด้วยการคุ้มครองทรัพย์สินตกค้างที่อยู่ในความครอบครองของหน่วยงานของรัฐและเอกชน
ด้านกระบวนการยุติธรรม
10.พ.ร.บ.กำหนดระยะเวลาดำเนินงานในกระบวนการยุติธรรม พ.ศ. 2565 โดย พ.ร.บ.ฉบับนี้ให้ใช้บังคับเมื่อพ้นกำหนด 90 วันนับแต่วันประกาศในราชกิจจานุเบกษาเป็นต้นไป
ด้านเศรษฐกิจ
11.พ.ร.บ.คนเข้าเมือง พ.ศ. 2522 (ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง การอนุญาตให้คนต่างด้าวบางจำพวกเข้ามาอยู่ในราชอาณาจักรเป็นกรณีพิเศษโดยได้รับยกเว้นการยื่นรายการตามแบบรายการของคนต่างด้าว ซึ่งเดินทางเข้ามาในหรือออกไปนอกราชอาณาจักร (ตม.6) ประกาศบังคับใช้เมื่อวันที่ 2 มิถุนายน 2565
12.พ.ร.ก.การบริหารจัดการการทำงานของคนต่างด้าว พ.ศ. 2560 (ประกาศกระทรวงแรงงาน โดยอาศัยอำนาจตามมาตรา 14 แห่งพระราชกำหนดการบริหารจัดการการทำงานของคนต่างด้าว พ.ศ. 2560 และที่แก้ไขเพิ่มเติม โดยประกาศบังคับใช้เมื่อวันที่ 5 กรกฎาคม 2565)
13.พ.ร.บ.การประกอบธุรกิจของคนต่างด้าว พ.ศ. 2542
14.ร่าง พ.ร.บ.ภาพยนตร์และวีดิทัศน์แห่งชาติ พ.ศ....
15.ร่าง พ.ร.บ.ความหลากหลายทางชีวภาพ พ.ศ....
16.พ.ร.บ.ภาษีสรรพสามิต พ.ศ. 2560
17.พ.ร.บ.การผังเมือง พ.ศ.2562 (กฎกระทรวงการยื่นอุทธรณ์และวิธีพิจารณาในการวินิจฉัยคำอุทธรณ์ตามกฎหมายว่าด้วยการผังเมือง พ.ศ. 2565 โดยประกาศบังคับใช้เมื่อวันที่ 18 มีนาคม 2565
ด้านทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
18.ร่าง พ.ร.บ.การกำหนดและปรับปรุงพื้นที่เขตการปกครองของจังหวัดทางทะเล พ.ศ....
ด้านสาธารณสุข
19.พ.ร.บ.โรคติดต่อ พ.ศ. 2558
ด้านสื่อสารมวลชน เทคโนโลยีสารสนเทศ
20. พ.ร.บ.คุ้มครองเด็ก พ.ศ.2546
21.พ.ร.บ.ว่าด้วยการจัดการข้อมูลข่าวปลอม พ.ศ. ...
ด้านสังคม
22.ร่างพ.ร.บ.กองทุนบำเหน็จบำนาญแห่งชาติ พ.ศ...
23.แก้ไขระเบียบคณะกรรมการส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการแห่งชาติ ว่าด้วยหลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขการยื่นคำขอมีบัตรประจำตัวคนพิการฯ พ.ศ.2556 ข้อ 6
24.ร่างระเบียบกระทรวงมหาดไทยว่าด้วยคณะกรรมการชุมชนของเทศบาล พ.ศ.... (ระเบียบกระทรวงมหาดไทยว่าด้วยคณะกรรมการชุมชนของเทศบาล พ.ศ.2564 โดยได้ประกาศบังคับใช้เมื่อวันที่ 26 กุมภาพันธ์ 2564 )
25.ร่างกฎกระทรวงออกตามความในมาตรา 39 แห่งพระราชบัญญัติการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม พ.ศ.2518 และกฎหมายอื่นที่สร้างมูลค่าให้กับที่ดินที่รัฐจัดให้กับประชาชน
ด้านพลังงาน
26.ปรับปรุงแก้ไขพระรำชบัญญัติกำรประกอบกิจการพลังงาน พ.ศ.2550 และ/หรือกฏหมำยอื่นที่เกี่ยวข้อง
27.ร่างประกาศหรือระเบียบกระทรวงพลังงานว่าด้วยการนำรูปแบบธุรกิจ Energy Service Companies (ESCO) มำใช้กับภาครัฐ
28.ร่างแนวปฏิบัติของสำนักงบประมาณเพื่อจัดทำคำขอตั้งงบประมาณรายจ่ายประจำปีและการตั้งงบผูกพันสำหรับ ESCO ภาครัฐ
29.ร่างแนวปฏิบัติและร่างสัญญาจัดจ้างมาตรฐานกลางของกรมบัญชีกลางว่าด้วยการจัดซื้อจัดจ้าง ESCO ภาครัฐ
30.ร่างระเบียบหรือข้อส่งการจกกคณะรัฐมนตรีเพื่อจัดตั้งกลไกและกำหนดแนวทางการจัดทำแผนบูรณาการการลงทุนและการดำเนินงานเพื่อพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานด้านพลังงาน ระยะ 5 ปี
31.ร่างระเบียบและกฎเกณฑ์ว่าด้วย Third Party Access ของระบบส่งและระบบจำหน่าย (ประกาศคณะกรรมการกำกับกิจการพลังงาน เรื่อง หลักเกณฑ์และแนวทางการจัดทำข้อกำหนดการเปิดใช้ระบบโครงข่ายไฟฟ้าให้แก่บุคคลที่สาม(TPA Framework Guideline) โดยได้ประกาศบังคับใช้เมื่อวันที่ 3 พฤษภาคม 2565)
32.ร่างระเบียบการส่งเสริมกิจการไฟฟ้าเพื่อเพิ่มการแข่งขันที่ใช้พลังงานทดแทน
33.ร่างระเบียบและกฎเกณฑ์สำหรับการส่งเสริมกิจการจำหน่าย (Retail)
ด้านการป้องกันและปราบปรามการทุจริตและประพฤติมิชอบ
34.พระราชบัญญัติข้อมูลข่าวสารของทางราชการ พ.ศ. 2540 ให้สอดคล้องกับรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560 มาตรา 59 และมาตรา 253
35.การปรับปรุงกฎหมายเกี่ยวกับการให้สินบนเจ้าหน้าที่ของรัฐและรางวัลจากการแจ้งเบาะแส
36.การปรับปรุงพระราชบัญญัติป้องกันและปราบปรามการฟอกเงิน พ.ศ. 2542 และที่แก้ไขเพิ่มเติม ในประเด็นที่เกี่ยวข้องกับการป้องกันและปราบปรามการทุจริตและประพฤติมิชอบโดยการกระทำอันเป็นการฟอกเงิน
37.การปรับปรุงกฎหมายของสำนักงาน ป.ป.ท.โดยให้นำเรื่อง การส่งเสริมการต่อต้านการทุจริตและประพฤติมิชอบในภาครัฐ รวมไว้ในกฎหมายของสำนักงาน ป.ป.ท.
38.การจัดทำกฎหมายเกี่ยวกับการกำหนดความผิดของนิติบุคคล และผู้ร่วมกระทำความผิดที่เกี่ยวข้องกับการทุจริตและประพฤติมิชอบ
39.การเร่งรัดการจัดทำพระราชกฤษฎีกาว่าด้วยการยื่นบัญชีทรัพย์สินและหนี้สินของเจ้าหน้าที่ของรัฐ ต่อหัวหน้าส่วนราชการ รัฐวิสาหกิจ หรือหน่วยงานของรัฐที่ตนสังกัดหรือปฏิบัติงานอยู่ เพื่อใช้เป็นฐานข้อมูลในการตรวจสอบการร่ำรวยผิดปกติ
40.การจัดทำกฎหมายว่าด้วยการบริหารงานบุคคลในระบบคุณธรรมตามรัฐธรรมนูญ มาตรา 76 วรรคสอง ให้มีการแต่งตั้งเจ้าหน้าที่และพนักงาน
ของรัฐด้วยระบบคุณธรรม
41.การเร่งรัดการจัดทำร่าง พระราชบัญญัติว่าด้วยความผิดเกี่ยวกับการขัดกันระหว่างผลประโยชน์ส่วนบุคคลและผลประโยชน์ส่วนรวม พ.ศ....
42.การปรับปรุงพระราชบัญญัติการอำนวยความสะดวกในการพิจารณาอนุญาตของทางราชการ พ.ศ. 2558 ในเรื่องที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาช่องทางการยื่นขออนุมัติ อนุญาต ผ่านระบบอินเตอร์เน็ต
43.การปรับปรุงระเบียบที่เกี่ยวข้องกับการให้หรือรับของขวัญของเจ้าหน้าที่ของรัฐและหน่วยงานของรัฐ
ด้านการศึกษา
44.ร่างพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ.
ด้านวัฒนธรรม กีฬา แรงงาน และการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์
45.ร่างระเบียบสำนักนายกรัฐมนตรีว่าด้วยฐานข้อมูลเพื่อการพัฒนำกำลังคน พ.ศ. ....
ในรายงานฉบับนี้ระบุด้วยว่า ในจำนวน 45 ฉบับนี้ทางวุฒิสภาเห็นควรเร่งรัดดำเนินการมากที่สุด จำนวน 10 ฉบับ โดยมีสถานะการดำเนินงาน สรุปได้ดังนี้
กฎหมายที่หน่วยงานของรัฐอยู่ระหว่างการจัดทำร่างกฎหมาย ได้แก่
สำนักเลขาธิการคณะรัฐมนตรีพิจารณาเพื่อเสนอคณะรัฐมนตรีเห็นชอบหลักการ ได้แก่
สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกาให้ความเห็นต่อร่างกฎหมาย ได้แก่