โฉนดที่ดิน ถือเป็นเอกสารแสดงสิทธิในที่ดินประเภทหนึ่ง ที่ผู้เป็นเจ้าของที่ดิน จะใช้เอกสารดังกล่าว ในการแสดงความเป็นเจ้าของ และใช้ในการประกอบธุรกรรมด้านต่างๆ เช่น ซื้อ ขาย จำนอง เป็นต้น ซึ่งเอกสารแสดงสิทธิในที่ดินนั้น ยังมีอีกหลากหลายรูปแบบ เช่น
โฉนดที่ดิน สำคัญอย่างไร
โฉนดที่ดิน คือ หนังสือสำคัญแสดงกรรมสิทธิ์ในที่ดิน ซึ่งออกตามประมวลกฎหมายที่ดินปัจจุบัน นอกจากนี้ยังรวมถึงโฉนดแผนที่ โฉนดตราจอง และตราจองที่ตราว่า "ได้ทำประโยชน์แล้ว" ซึ่งออกตามกฎหมายเก่า แต่ก็ถือว่ามีกรรมสิทธิ์เช่นกัน
บนโฉนดที่ดิน บอกอะไรบ้าง
1.ครุฑ
ครุฑในเอกสารสิทธินั้นมีหลายสี ซึ่งเป็นตัวบ่งบอกถึงประเภทของเอกสารสิทธิ รวมไปถึงสิทธิที่พึงจะมีในที่ดินแปลงดังกล่าว (อ่าน ก่อนซื้อ "อสังหาริมทรัพย์" ต้องรู้ "สีตราครุฑ" บนโฉนดที่ดิน กันโดนโกง : คลิกที่นี่)
2. ข้อมูลเฉพาะของที่ดิน ประกอบด้วย
3. ข้อมูลการจดทะเบียนสิทธิเมื่อออกโฉนด ประกอบด้วย
การระบุชื่อและที่อยู่ของผู้ที่ถือกรรมสิทธิเป็นคนแรกของที่ดินแปลงนั้นๆ และ ระบุขนาดของที่ดิน ณ วันที่ออกโฉนดที่ดิน ทั้งนี้ ขนาดของที่ดินอาจมีการเปลี่ยนแปลงไปจากการแบ่งแยกแปลงที่ดินในภายหลัง
4.รูปแผนที่ ระบุรายละเอียด ดังนี้
5. วันที่ออกโฉนด เป็นการระบุวันที่ซึ่งเจ้าพนักงานที่ดินได้ออกเอกสารสิทธิ
6. สารบัญการจดทะเบียน(ด้านหลังโฉนดที่ดิน)
การทำนิติกรรมใดๆกับอสังหาริมทรัพย์นั้น กฎหมายระบุให้ต้องทำการจดทะเบียน ณ สำนักงานที่ดิน โดยเจ้าหน้าที่จะสลักหลังนิติกรรมที่ได้จดทะเบียนในวันนั้นๆ หากไม่ทำการจดทะเบียนจะถือว่านิติกรรมนั้นๆเป็นโมฆะ รายละเอียดที่ระบุในสารบัญการจดทะเบียน (ด้านหลังโฉนดที่ดิน) มีดังนี้
ทั้งนี้ ในพ.ศ.2451 ได้มีการออกพระราชบัญญัติออกโฉนดที่ดิน ร.ศ.127 (พ.ศ.2451) ซึ่งได้รวบรวมการดำเนินการเรื่องที่ดินแต่ดั้งเดิมหลายฉบับไว้เป็นฉบับเดียว และถือเป็นมูลฐานของกฎหมายเกี่ยวกับการออกโฉนดที่ดินต่อมา และได้มีการแก้ไขเพิ่มเติมเป็นพระราชบัญญัติออกโฉนดที่ดินอีกหลายฉบับ โดยฉบับสุดท้ายคือพระราชบัญญัติออกโฉนดที่ดิน (ฉบับที่ 6) พ.ศ. 2479 ซึ่งได้วิวัฒนาการ จนเป็นประมวลกฎหมายที่ดิน พ.ศ. 2497 ใช้บังคับเกี่ยวกับการออกโฉนดที่ดิน และหนังสือแสดงสิทธิในที่ดินต่าง ๆ มาจนถึงปัจจุบัน
ที่มา : กรมที่ดิน