ประเทศในแถบแปซิฟิก และหน่วยงานด้านความช่วยเหลือซึ่งรวมถึงสภากาชาดสากล ได้เริ่มปฏิบัติการร่วมมือเพื่อช่วยเหลือ ประเทศตองกา หลังเกิดเหตุการณ์ ภูเขาไฟใต้ทะเลระเบิด ในตองกาเมื่อวันเสาร์ที่ผ่านมา ตามเวลาท้องถิ่น (15 ม.ค.) ซึ่งส่งผลให้เกิด คลื่นยักษ์สึนามิ นอกชายฝั่ง และสร้างความเสียหายอย่างหนักต่อสาธารณูปโภคของตองกา ประเทศหมู่เกาะในมหาสมุทรแปซิฟิก ตั้งอยู่ระหว่างประเทศนิวซีแลนด์กับรัฐฮาวายของสหรัฐอเมริกา
ทั้งนี้ แม้ยังไม่มีรายงานผู้บาดเจ็บหรือเสียชีวิตในตองกา แต่ระบบการสื่อสารยังคงถูกตัดขาด ซึ่งรวมถึงระบบโทรศัพท์และอินเทอร์เน็ตในพื้นที่ส่วนใหญ่ของประเทศ
นางจาซินดา อาร์เดิร์น นายกรัฐมนตรีนิวซีแลนด์เปิดเผยวานนี้ (16 ม.ค.) ว่า คลื่นยักษ์สึนามิได้สร้างความเสียหายอย่างหนักต่อระบบสาธารณูปโภคของตองกา และกองทัพนิวซีแลนด์ได้ส่งเครื่องบิน Air Force P-3K Orion ไปยังตองกาเพื่อช่วยประเมินความเสียหายในเบื้องต้นแล้ว
ขณะที่สหพันธ์สภากาชาดและสภาเสี้ยววงเดือนแดงระหว่างประเทศ (IFRC) เปิดเผยว่า เจ้าหน้าที่ของ IFRC ได้เดินทางไปยังพื้นที่ประสบภัยของตองกาแล้ว อย่างไรก็ดี เจ้าหน้าที่เผชิญกับความยากลำบากในการเข้าถึงพื้นที่ เนื่องจากภัยพิบัติภูเขาไฟระเบิดในครั้งนี้ถือว่ารุนแรงที่สุดในรอบหลายสิบปี
"ขณะนี้ IFRC ได้ส่งเสบียงบันเทาทุกข์ในปริมาณที่มากพอที่จะช่วยเหลือครัวเรือนของตองกา ซึ่งได้แก่ ผ้าห่ม ชุดทำครัว เต็นท์พักอาศัยชั่วคราว และอุปกรณ์ทำความสะอาด" เคธี กรีนวู้ด เจ้าหน้าที่ระดับสูงของ IFRC กล่าว พร้อมกับแสดงความกังวลว่า ประชาชนชาวตองกาโดยเฉพาะชุมชนที่อยู่ตามแนวชายฝั่ง อาจประสบความยากลำบากในการเข้าถึงแหล่งน้ำดื่มที่ปลอดภัย เนื่องจากคลื่นยักษ์สึนามิและเถ้าจากภูเขาไฟได้ทำให้แหล่งน้ำถูกปนเปื้อน
ทางด้านนายอันโตนิโอ กูเตอร์เรส เลขาธิการองค์การสหประชาชาติ (UN) ยืนยันว่า ขณะนี้เจ้าหน้าที่ UN ในภูมิภาคแปซิฟิกพร้อมที่จะส่งความช่วยเหลือไปยังตองกาแล้ว
ทั้งนี้ เหตุการณ์ระเบิดของภูเขาไฟ “ฮังกา-ตองกา-ฮังกา-ฮาอาไป” ซึ่งตั้งอยู่ใต้ทะเลประเทศตองกา ประเทศหมู่เกาะที่ตั้งอยู่ในมหาสมุทรแปซิฟิกระหว่างประเทศนิวซีแลนด์กับรัฐฮาวายของสหรัฐ ได้เกิดขึ้นเมื่อวันเสาร์ที่ผ่านมา (15 ม.ค.) เมื่อเวลา 17.10 น. ตามเวลาท้องถิ่น ซึ่งเร็วกว่าประเทศไทย 6 ชั่วโมง เหตุการณ์ระทึกขวัญครั้งนี้ นอกจากส่งผลให้มีกลุ่มควันและเถ้าถ่านพุ่งขึ้นฟ้าสูงราว 20 กิโลเมตร รวมทั้งเกิดสึนามิซัดเข้าสู่ชายฝั่งหลายประเทศรอบมหาสมุทรแปซิฟิกแล้ว ยังพบว่าแรงระเบิดได้ทำให้เกิดเสียงจากคลื่นกระแทก หรือ Sonic Boom ไปถึงหมู่เกาะฟิจิ ที่อยู่ห่างจากประเทศตองกา เป็นระยะไกลถึง 470 ไมล์ หรือคิดเป็นระยะทางจากกรุงเทพมหานครถึงจังหวัดเชียงรายอีกด้วย
ศูนย์เตือนภัยสึนามิในมหาสมุทรแปซิฟิกของสหรัฐรายงานว่า ได้เกิดคลื่นสึนามิขนาดเล็กซึ่งมีความสูง 60 เซนติเมตรในหมู่เกาะอเมริกัน ซามัว ซึ่งเป็นดินแดนของสหรัฐ หลังจากเกิดเหตุภูเขาไฟระเบิดในตองกา
ด้านกรมอุตุนิยมวิทยาญี่ปุ่นระบุว่า พบคลื่นสึนามิซัดเข้าสู่ชายฝั่งมหาสมุทรแปซิฟิกของประเทศญี่ปุ่นเช่นกัน ส่งผลให้กรมอุตุนิยมวิทยาประกาศเตือนภัยคลื่นสึนามิ และสั่งให้ประชาชนกว่า 210,000 คนของญี่ปุ่นอพยพไปอยู่บนพื้นที่สูง