ข้อตกลงหยุดยิงอิสราเอล-ฮิซบอลเลาะห์ อนาคตที่ยังไม่แน่นอน

การประกาศข้อตกลงหยุดยิงระหว่างอิสราเอลและกลุ่มฮิซบอลเลาะห์ถือเป็นข่าวดีสำหรับภูมิภาคที่แตกแยกจากสงครามมานานกว่าหนึ่งปี ข้อตกลงดังกล่าวมีผลบังคับใช้เมื่อเวลา 04.00 น. ตามเวลาท้องถิ่นของวันพุธ

ก่อนหน้านี้ ความรุนแรงระหว่างทั้งสองฝ่าย เพิ่มสูงขึ้น อย่างมาก ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของรูปแบบการสู้รบที่เป็นที่ยอมรับโดยทั่วไป โดยการต่อสู้จะทวีความรุนแรงมากขึ้นก่อนที่จะมีการบังคับใช้การหยุดยิง

งานวิจัย Redefining Ceasefires จาก Cambridge University  แสดงให้เห็นว่าแม้ว่าการหยุดยิงอาจเป็นทางเลือกที่แย่น้อยที่สุดในการลดความรุนแรงในช่วงสงคราม แต่ก็ไม่ใช่วิธีแก้ปัญหาที่ดีที่สุด  

โดยเฉพาะอย่างยิ่ง เงื่อนไขและอำนาจของการหยุดยิง เพื่อทำความเข้าใจผลที่ตามมาที่ไม่ค่อยชัดเจนได้ดียิ่งขึ้น ต่อไปนี้คือคำถามและข้อกังวล 4 ข้อเกี่ยวกับการหยุดยิงระหว่างอิสราเอลและฮิซบอลเลาะห์ในปัจจุบัน

หลังจาก 60 วันจะเกิดอะไรขึ้น

รายงานระบุว่า ข้อตกลงหยุดยิงมี 13 ประเด็น ที่มุ่งยุติการสู้รบระหว่างอิสราเอลและกลุ่มฮิซบอลเลาะห์เป็นเวลา 60 วัน

ในทางทฤษฎีสิ่งนี้จะช่วยให้ผู้คนกว่าหนึ่งล้านคนที่ต้องอพยพจากภาคใต้ของเลบานอน และผู้คนมากกว่า 60,000 คนที่ต้องอพยพจากทางตอนเหนือของอิสราเอลสามารถกลับบ้านเกิดได้

การส่งชาวอิสราเอลกลับบ้านเกิดในภาคเหนือที่เป็นเป้าหมายสงคราม ชาวอิสราเอลหลายพันคนจากภาคเหนือต้องเข้าพักในโรงแรมทั่วประเทศเป็นเวลานานกว่าหนึ่งปีโดยรัฐบาลต้องเสียค่าใช้จ่ายจำนวนมาก ดังนั้นจึงมีแรงจูงใจทางเศรษฐกิจจำนวนมากที่จะทำให้ข้อตกลงนี้เกิดขึ้นได้

เมื่อพิจารณาจากกรอบเวลาที่ค่อนข้างสั้นและลักษณะที่เปราะบางของการหยุดยิง จึงคงต้องรอดูต่อไปว่าพลเรือนทั้งสองฝ่ายจะใช้โอกาสนี้เดินทางกลับบ้านหรือไม่

นอกจากนี้ การทำลายล้างในเลบานอนตอนใต้ยังมีอยู่มากทำให้ประชาชนยากที่จะกลับคืนสู่สภาวะปกติภายในระยะเวลาอันสั้นของการสงบศึก

แม้ว่าประธานาธิบดีโจ ไบเดนของสหรัฐฯ และประธานาธิบดีเอ็มมานูเอล มาครงของฝรั่งเศส กล่าวว่า การหยุดยิงจะเป็นพื้นฐานของความสงบที่ยั่งยืนแต่เงื่อนไขของการหยุดยิงไม่ได้ให้รายละเอียดใดๆ เกี่ยวกับสิ่งที่จะเกิดขึ้นเมื่อสิ้นสุดระยะเวลา 60 วัน

ความขัดแย้งอาจขยายไปถึงซีเรีย

เงื่อนไขบางประการเกี่ยวข้องกับการจำกัดความสามารถของฮิซบอลเลาะห์ในการติดอาวุธใหม่ในช่วงหยุดยิง ซึ่งรวมถึงการรื้อถอนโครงสร้างพื้นฐานที่ไม่ได้รับอนุญาตและสถานที่ผลิตอาวุธทั้งหมดในเลบานอนตอนใต้

อิหร่านซึ่งเป็นสนับสนุนหลักของกลุ่มฮิซบอลเลาะห์ส่งอาวุธไปให้ผ่านซีเรีย เงื่อนไขของการหยุดยิงทำให้มีความเป็นไปได้ที่อิสราเอลจะโจมตีทางอากาศภายในซีเรียมากขึ้นเพื่อให้แน่ใจว่าอาวุธจากอิหร่านจะไม่ไปถึงกลุ่มฮิซบอลเลาะห์

แม้ว่าจะไม่มีการอนุญาตอย่างชัดเจนภายใต้เงื่อนไขของการหยุดยิงหรือกฎหมายระหว่างประเทศ แต่ข้อตกลงดังกล่าวก็ให้เหตุผลบางประการแก่อิสราเอลในการดำเนินการดังกล่าว โดยอาจโต้แย้งได้ว่าอิสราเอลกำลังบังคับใช้เงื่อนไขของการหยุดยิงโดยไม่อนุญาตให้ฮิซบอลเลาะห์ส่งอาวุธใหม่ผ่านการขนส่งอาวุธจากอิหร่าน

ทันทีหลังจากมีการประกาศหยุดยิง อิสราเอลได้โจมตีพื้นที่บนพรมแดนทางตอนเหนือของเลบานอนที่ติดกับซีเรียเป็นครั้งแรก โดยคาดว่าเป็นหนทางที่จะยับยั้งอิทธิพลของอิหร่าน

ขาดรายละเอียดเกี่ยวกับการถอนทหาร

การหยุดยิงนั้นมีพื้นฐานอยู่บนข้อมติคณะมนตรีความมั่นคงแห่งสหประชาชาติที่ 1701 ซึ่งยุติสงครามระหว่างฮิซบอลเลาะห์กับอิสราเอลเมื่อปี 2549

เงื่อนไขอีกประการหนึ่งของข้อตกลง ระบุว่า อิสราเอลจะถอนทหารออกจากเลบานอนตอนใต้เป็นระยะเวลา 60 วัน

ในช่วงเวลานี้ กองทัพเลบานอนและกองกำลังความมั่นคงของรัฐจะกลายเป็นหน่วยงานเดียวที่ได้รับอนุญาตให้พกพาอาวุธหรือส่งทหาร ในพื้นที่ทางใต้ของแม่น้ำลิตานี อัลจาซีรา รายงานว่า อิสราเอลยืนกรานให้ฮิซบอลเลาะห์รื้อถอนและออกจากเลบานอนตอนใต้ก่อนที่ทหารอิสราเอลจะถอนกำลัง

เนื่องจากการหยุดยิงไม่ได้ให้รายละเอียดที่ชัดเจนเกี่ยวกับการส่งกำลังบำรุง จึงต้องรอดูว่ากองกำลังป้องกันประเทศอิสราเอลจะถอนทหารออกไปหรือไม่ และจะถอนอย่างไร

นอกจากนี้เงื่อนไขอีกประการหนึ่งของการหยุดยิงระบุว่า สหรัฐฯ จะสนับสนุนการเจรจาทางอ้อมระหว่างอิสราเอลและเลบานอนเพื่อให้บรรลุการกำหนดเส้นแบ่งเขตแดนที่ได้รับการยอมรับในระดับนานาชาติการกล่าวถึงการเจรจาที่ชายแดนอย่างชัดเจนบ่งชี้ว่าการเจรจาอาจเปลี่ยนแปลงไปอันเป็นผลจากการหยุดยิง ซึ่งอาจหมายความว่าอิสราเอลอาจพยายามรักษาและยึดครองดินแดนใหม่

ฉนวนกาซาเป็นอย่างไร

เนทันยาฮูกล่าวว่าการหยุดยิงจะทำให้อิสราเอลสามารถมุ่งความพยายามไปที่กลุ่มนักรบฮามาสในฉนวนกาซาและอิหร่าน ซึ่งเป็นข้อกังวลด้านความมั่นคงอันดับต้นๆ ได้

เจ้าหน้าที่คนอื่นๆเรียกการหยุดยิงครั้งนี้ว่าเป็นการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ที่จะแสดงให้ฮามาสทราบว่าความขัดแย้งในฉนวนกาซาและเลบานอนนั้นไม่เชื่อมโยงกันแล้ว

ก่อนหน้านี้ ฮิซบอลเลาะห์ยืนกรานว่าจะไม่ตกลงหยุดยิงจนกว่าสงครามในฉนวนกาซาจะสิ้นสุดลง 

บางคนเสนอว่าการหยุดยิงกับกลุ่มฮิซบอลเลาะห์อาจเพิ่มแรงกดดันให้ฮามาสตกลงตามข้อตกลงกับอิสราเอลเกี่ยวกับการปล่อยตัวตัวประกันชาวอิสราเอลที่เหลืออยู่

ฮามาสเคยเต็มใจที่จะเสนอข้อตกลงหยุดยิงในอดีต ขณะที่รัฐบาลอิสราเอลได้ขัดขวางการเจรจาโดยการเพิ่มเงื่อนไขใหม่ในนาทีสุดท้าย

นอกจากนั้น กาตาร์ยังไม่พอใจเป็นอย่างมากจากความไม่เต็มใจที่จะมีส่วนร่วมและการขาดความจริงใจจากทั้งสองฝ่าย จึงได้ถอนตัวจากการทำหน้าที่เป็นคนกลางระหว่างทั้งสองฝ่าย ไปเมื่อเร็วๆ นี้

ต้องรอดูว่าสงครามในฉนวนกาซาจะดำเนินไปอย่างไร อิสราเอลจะเดินหน้าต่อไปด้วยการยึดครองพื้นที่บางส่วนของฉนวนกาซาอย่างเป็นทางการมากขึ้นหรือไม่ ตามที่บางคนเสนอหรือข้อตกลงหยุดยิงกับกลุ่มฮิซบอลเลาะห์จะส่งผลต่อกลุ่มฮามาสอย่างไร