เราไม่อาจปฏิเสธได้ว่า พ่อแม่ครูบาอาจารย์ในภาคอีสานมีมากมาย ตั้งแต่อดีตจนปัจจุบัน ถ้าเราจะเริ่มลองพิจารณาดูจะพบได้ว่าตั้งแต่รุ่นพระอาจารย์เสาร์ กันตสีโล มาถึงพระอาจารย์มั่น ภูริทัตโต นับได้ว่ามีเป็นร้อยรูป และส่วนใหญ่จะเป็นพระอรัญญาวาสี หมายถึงเป็นพระป่า อยู่ในสังกัดธรรมยุตนิกายทั้งสิ้น เว้นไว้แต่เพียงพระโพธิญาณเถร หรือหลวงพ่อชา สุภัทโท วัดหนองป่าพง อุบลฯ ที่เป็นพระป่าแต่อยู่ในสังกัดมหานิกาย ก็ด้วยเจตนารมณ์ของพระอาจารย์มั่นที่บอกว่า ชาไม่ต้องญัตติเป็นธรรมยุตเพราะท่านต้องการเผยแพร่การฝึกกรรมฐานไปสู่หมู่พระสงฆ์โดยทั่วไป
สิ่งที่เราเพิ่งเห็นได้อย่างชัดเจนที่สุด พระป่าที่เป็นพระกรรมฐานจะไม่มีพิธีกรรมปลุกเสกเลขยันต์ อมน้ำหมาก คากน้ำมนต์ เหมือนกับทางสายพระเกจิคณาจารย์ พระป่าจะเน้นการภาวนาเป็นหลักกิจนิมนต์ แม้แต่สวดศพก็น้อยนัก เว้นแต่พระในเมือง พระธรรมยุติกนิกาย จึงเป็นพระที่ค่อนข้างเคร่งครัด เอาจริงเอาจังต่อการปฏิบัติ
สิ่งที่พระป่านั้นสอนญาติธรรมญาติโยมโดยมากจะเป็นเรื่องของการภาวนา โดยสอนตั้งแต่เบื้องต้นพื้นฐาน ไปจนถึงระดับจิตที่มีสมาธิตั้งมั่นสูงสุดก็ฌาน 4 พ่อแม่ครูบาอาจารย์ทั้งหลายจึงบอกว่า บุญอันแท้จริงที่เป็นกุศลบริสุทธิ์ ย่อมเกิดจากจิตที่ได้บำเพ็ญภาวนาหา ใช่เกิดจากการถวายทรัพย์มาก
บุญ เมื่อเราสะสมมากๆ ก็เป็นบารมี แต่บุญโดยมากจะเกิดจากการถวายทานหลายๆ ครั้งสะสมจึงเกิดเป็นบารมี แต่การที่เรานั่งภาวนานั้น เป็นกุศลเป็นตัวบารมีอย่างแท้จริง โดยไม่ต้องผ่านการแปรรูปใดๆ เหมือนกับการทำบุญที่ต้องทำมากๆ จึงเป็นบารมี
พ่อแม่ครูบาอาจารย์ในภาคอีสานโดยมาก ได้รับการยกย่องว่าเป็นพระอรหันต์ ซึ่งโดยนัยยะแห่งความจริง ท่านเป็นหรือไม่เป็นไม่มีผู้ใดทราบได้ แต่ถ้าดูจากศีลาจารวัตรของท่านแล้วท่านเป็นพระที่งดงามประเสริฐ น่าเคารพศรัทธาเป็นยิ่งนัก
ท่านทั้งหลายก็เลยสอนให้เน้นภาวนาเหมือนๆ กัน ดังนั้น ถ้าเราทุกคนแม้ว่ามีทรัพย์น้อย แต่ปรารถนาที่จะสร้างบุญกุศลให้กับตนเอง การภาวนาเป็นวิธีที่สามารถทำ ให้เกิดกุศลได้โดยที่ไม่ต้องใช้เงินทองใดๆ สละเวลาของตนวันละ 10 นาทีในการฝึกภาวนาทุกวัน ก็เท่ากับว่าเราได้สร้างกุศลทุกวันเช่นเดียวกัน ในโลกแห่งความเป็นจริง คนที่มีกุศลมีบุญ ชีวิตย่อมราบรื่นเติบโต ทางด้านการเงินการงานมากกว่า บุคคลที่ไม่ได้สร้างบุญสร้างกุศลอะไรเลย วันๆ ใช้แต่บุญเก่าของตนให้หมดไป โดยไม่ริเริ่มเติมบุญใหม่เข้าไปให้กับตัวเอง แล้วเมื่อไหร่ที่บุญเก่าหมดความยากลำบากก็ย่อมจะมาเยือน
ดังนั้น หันมาภาวนาวันละ 5 นาที 10 นาที เพื่อเป็นการสร้างกุศลให้กับตนเองทุกวัน แล้วชีวิตจะมีความสุขอย่างยั่งยืน