เพ็ญภาค สลัดลุค ‘ยาสตรี’100 ปี ปั้นแบรนด์-แตกไลน์กัญชา กัญชง กระท่อม
พลิกตำนาน “เพ็ญภาค” จากยาสตรี 100 ปี สู่เครื่องดื่มสมุนไพรอัดแก๊ส รับเทรนด์นิวเจน พร้อมเดินหน้าลุยสมุนไพรแบบ 360 องศา ก่อนต่อยอดสู่ธุรกิจกัญชา กัญชง กระท่อม ปูทางขยายตลาดสู่ CLMV ตะวันออกกลางและรัสเซีย
“เพ็ญภาค” เป็นหนึ่งในแบรนด์ผู้บุกเบิกตลาดยาสมุนไพรไทย ที่ก่อตั้งขึ้นตั้งแต่ปี 2460 หรือ 104 ปีที่แล้ว โดยนายเจือ เพ็ญภาคกุล ซึ่งเคยทำงานอยู่ที่ห้างขายยาโอสถสภาเต็กเฮงหยู ก่อนที่จะตัดสินใจแยกตัวออกมาทำธุรกิจเอง ภายใต้ชื่อ “ห้างเพ็ญภาค” ผลิตยาตัวแรก คือ ยากฤษณากลั่นเพ็ญภาค ตราพญานาค ต่อมาได้คิดค้นและผลิตยาสตรีเพ็ญภาค ออกจำหน่ายในปี 2462 ซึ่งมีความเป็น beauty drink ของสมัยนั้น
นางไปรยา ไทยชาติ ผู้อำนวยการฝ่ายผลิตภัณฑ์และการตลาด บริษัท เพ็ญภาค เบฟเวอเรจ จำกัด เปิดเผยกับ “ฐานเศรษฐกิจ” ว่า คุณเจือ เพ็ญภาคกุล เป็นนักการตลาดที่มีวิสัยทัศน์ไกล ด้วยหลักคิด “การจะขายสินค้าให้ติดตลาดเป็นเวลานานได้จะต้องผลิตสินค้าที่มีคุณภาพสูงกว่า ดีกว่าจึงจะอยู่ได้”
แต่เมื่อ 90 กว่าปีก่อนการคมนาคมระหว่างจังหวัดทำได้ลำบาก เพื่อขยายช่องทางในการขาย จึงได้จัด “หน่วยเรือ” เข้าไปขายยาตามตลาด เมื่อถนนเริ่มพัฒนาทางห้างจึงได้จัด “หน่วยรถ” โดยใช้รถจี๊ปอเมริกาตะเวนจัดหนังกลางแปลงฉายตามหมู่บ้านต่างๆ จากนั้นจึงทำการโฆษณาและขายยา
เมื่อธุรกิจขยายตัวขึ้น “ห้างเพ็ญภาค” จึงขยายการผลิตยา ทั้งยาแผนปัจจุบัน และยาแผนโบราณ ภายใต้เครื่องหมายการค้า “ตราพญานาค” เช่น ยาสตรีเพ็ญภาค, ยาธาตุน้ำแดงเพ็ญภาค, ยาแก้ไอเพ็ญภาค, ยาดองเหล้าเพ็ญภาค, ยากฤษณากลั่นเพ็ญภาค และอื่นๆ อีกหลายชนิด จนกระทั่งในปี 2518 ได้เปลี่ยนชื่อ “ห้างเพ็ญภาค” มาเป็น “บริษัท ขายยาเพ็ญภาค จำกัด” พร้อมริเริ่มนำเครื่องจักรต่างๆ เข้ามาพัฒนาการผลิตยาจากสมุนไพร
เมื่อตลาดยาสมุนไพรมีการขยายตัวอย่างต่อเนื่อง ทำให้บริษัทย้ายโรงงานอีกครั้งในปี 2548 พร้อมนำระบบการจัดการ วิวัฒนาการสมัยใหม่มาปรับใช้กับสูตรยาและเครื่องดื่มสมุนไพร เพื่อรองรับระบบ GMP โดยเป็นโรงงานยาสตรีแห่งแรก และแห่งเดียวที่ได้รับมาตรฐานสูงสุด และเป็นโรงงานผลิตยาแผนโบราณแห่งแรกๆ ในประเทศ ที่ได้รับ GMP-Asian (WHO) ในปี 2550
ผ่านมาตรฐานด้านการผลิต และการบริหารงานระดับสากล อาทิ GMP PIC/S และ ISO 9001:2015 นอกจากนี้ยังได้ปรับรสชาติของยาสตรีเพ็ญภาคเป็น 2สูตร เจาะกลุ่มวัยรุ่นในรูปแบบน้ำและแบบแคปซูล และยังต่อยอดจุดแข็งของบริษัท พัฒนาเป็นสมุนไพรไทยและสมุนไพรจีนบำรุงร่างกายตราพญานาค เจาะผู้ชายอีกด้วย
เส้นทางกว่า 100 ปีของเพ็ญภาค ถึงจุดเปลี่ยนอีกครั้งเมื่อ ทายาทรุ่นที่สาม ตัดสินใจขยายไลน์สินค้า พร้อมเปิดบริษัทใหม่ในชื่อ “บริษัท เพ็ญภาค เบฟเวอเรจ จำกัด” เพื่อรุกตลาดเครื่องดื่มสมุนไพร ก่อนประเดิมนำร่องด้วย เครื่องดื่มสมุนไพรพญานาค “พลังกระชายดำ” ถือเป็นเครื่องดื่มสมุนไพรอัดแก๊สเจ้าแรกในประเทศไทยเจาะตลาดทั้งผู้หญิงและผู้ชาย และในไตรมาส 2 ที่ผ่านมาเปิดตัวเครื่องดื่มสมุนไพรพญานาค พร้อมท์ เจาะกลุ่มผู้ชายด้วย
นางไปรยา กล่าวอีกว่า เพ็ญภาคฯ ก็ได้รับผลกระทบจากสถานการณ์โควิดและล็อกดาวน์ประเทศเช่นกัน โดยช่วงครึ่งปีหลังต้องเลื่อนแผนงานต่างๆ ออกไป และหันจัดกิจกรรมเพื่อสังคม (CSR) และเมื่อรัฐผ่อนคลายมาตรการต่างๆ บริษัทก็เดินหน้าทำการตลาดแบบ 360องศาทันที เริ่มจากถ่ายทำหนังโฆษณาเครื่องดื่มสมุนไพรพญานาค พร้อมท์ รวมทั้งทำการตลาดผ่าน
สื่อ TVC, Online, Out Of Home, POPs และ Road Show ภายใต้งบการตลาดกว่า 50 ล้านบาทโดยมี “กระทิง ขุนณรงค์” เป็นพรีเซ็นเตอร์ และจ้าง influencer มาช่วยรีวิวผ่านโชเชียลมีเดียเพราะบริษัทต้องการสื่อสารกับคนรุ่นใหม่ว่าสมุนไพรไม่ใช่เรื่องไกลตัวและเชื่อว่าจะได้รับการตอบรับที่ดีจากผู้บริโภค โดยบริษัทคาดการณ์ว่ายอดขายของเครื่องดื่มสมุนไพรพญานาค พร้อมท์จะเติบโตขึ้นเป็น 40% ของยอดขายเครื่องดื่มรวมของบริษัท
ขณะที่ในไตรมาส 4 บริษัทยังคงโฟกัสเรื่องการขยายช่องทางการจำหน่ายของเครื่องดื่มสมุนไพรพญานาค และพญานาคพร้อมท์ ให้ครอบคลุมตลาด Traditional Trade, Modern Trade ต่างจังหวัด และ Online มากขึ้น ส่วนตลาดต่างประเทศ ปัจจุบันมีจำหน่ายในประเทศ CLMV ได้แก่ กัมพูชา ลาว พม่า และเวียดนาม รวมถึงรัสเซีย และทางบริษัทยังมีสินค้าอีกหลายตัวที่กำลังทำ R&D และจะวางตลาดในปีหน้า รวมทั้งมีแผนการที่จะร่วมทำพาร์ทเนอร์ชิพโปรแกรม กับแบรนด์ต่างๆ ที่เกี่ยวข้องด้านไลฟ์สไตล์มากขึ้น
“ตลาดสมุนไพรและ ตลาดเครื่องดื่มสมุนไพรขยายตัวอย่างมากในช่วง 2 ปีที่ผ่านมา ทำให้มูลค่ารวมของตลาดมากขึ้นตาม mega trend โลกที่โฟกัสเรื่อง health and wellness ส่งผลให้มีผู้เล่นเข้าในตลาดเครื่องดื่มสมุนไพรมากขึ้น เมื่อคู่แข่งมากขึ้นอาจจะมากระทบกับสินค้าที่มีอยู่ปัจจุบันทำให้ผู้บริโภคมีทางเลือกมากขึ้น อยากลองสินค้าใหม่ๆ แต่ทางบริษัทได้เปรียบตรงที่มีชื่อเสียงด้านความเชี่ยวชาญเรื่องสมุนไพรมายาวนาน จึงต้องชูจุดแข็งตอกย้ำให้ผู้บริโภครับรู้”
โดยในปี 2565 บริษัทเพ็ญภาค เบฟเวอเรจ ตั้งเป้ายอดขายเติบโตที่ 10-15% จากการขยายช่องทางการจำหน่ายสินค้าที่เพิ่มมากขึ้นทั่วประเทศ และการออกสินค้าใหม่ๆ เข้าสู่ตลาด นอกจากนี้รัฐบาลยังสนับสนุนและปลดล็อคสมุนไพรหลายๆอย่างไม่ว่าจะเป็นกัญชา กัญชงหรือแม้แต่ใบกระท่อม ซึ่งบริษัทเองมีโปรดักต์ทั้งยาและเครื่องดื่มและไวน์เนอรี่ ในอนาคตเรามีแผนนำสมุนไพรที่ได้รับการปลดล็อกเข้ามาเพิ่มใน product Line เช่นกัน รวมทั้งขยายตลาดต่างประเทศผ่านดิสทริบิวเตอร์ในแต่ละประเทศ CLMV, ตะวันออกกลางและรัสเซียด้วย
หน้า 14-15 หนังสือพิมพ์ฐานเศรษฐกิจ ปีที่ 41 ฉบับที่ 3,728 วันที่ 4 - 6 พฤศจิกายน พ.ศ. 2564